İklimin Etkileri

iklim:

Geniş bir coğrafyada uzun yıllar boyunca (en az 33 yıl) görülen hava olaylarının (sıcaklık, basınç, rüzgar, nemli-lik, yağış vb.) ortalamasına iklim denir. İklimi inceleyen bilim dalına Klimatoloji denir.

Atmosferde gerçekleşen hava olaylarını güneşten gelen enerji belirler. Güneşten gelen enerji sıcaklığı etkiler. Sıcaklık ise; diğer iklim elemanlarının (basınç, rüzgarlar, nemlilik ve yağış) oluşum ve dağılışını kontrol eder.

İKLİMİN ETKİLERİ

İklim, canlı yaşamı etkileyen en önemli unsurdur. Ayrıca yeryüzünün şekillenmesinde de önemli bir rol oynar. İklimin etkilerini üç ana başlık altında toplayabiliriz:

a. İklimin İnsan Üzerindeki Etkileri

• Nüfusun dağılışını,


• Ekonomik faaliyetlerini,


• Yiyecek ve giyeceklerini,


• Fizyolojik gelişimlerini,


• Karakterlerini,


• Kültür faaliyetlerini etkiler,

b. İklimin Ekonomik Hayat Üzerindeki Etkileri:

• Sanayinin dağılışını,


• Ulaşım faaliyetlerini,


• Konut tipi ve kullanılan malzemeyi,


• Turizm faaliyetlerini,


• Tarım faaliyetlerini ve ürünleri çeşitliliğini etkiler


• Bunlara bağlı olarak ticaret şekilleri de iklimin kontrolü altındadır.

c. İklimin Doğal Çevre Üzerindeki Etkileri:

• Dış kuvvetlerin etki alanlarını,


• Yer şekillerinin oluşumunu,


• Taşların çözülme biçimini,


• Toprak oluşumu, tipleri ve verimliliğini,


• Bitki örtüsünü ve dağılışını,


• Göllerin dağılışı ve sularının kimyasal özelliklerini,


• Yerüstü ve yer altı su durumunu,


• Akarsu debilerini ve rejimlerini,


• Okyanus akıntılarının yönleri ve hızlarını,


• Hayvan türleri ve dağılışını,


• Erozyonu ve heyelan oluşumunu,


• Kalıcı kar sınırını,


• Ormanların ve tarımın üst sınırını,


• Denizlerin tuzluluk oranını etkiler.

Hava Durumu: Dar bir alanda, kısa süre içerisinde değişen atmosfer olaylarına hava durumu denir. Hava durumunu inceleyen bilim dalına meteoroloji denir.



İklim ve hava durumunun karşılaştırılması;

• İklim geniş sahalarda (ör. Akdeniz havzası), uzun yıllar boyunca (30-40 yıl) aynı kalan ortalama hava hali iken; hava durumu dar bir alanda (ör. Eskişehir-Odunpazarı), kısa sürede (bir iki saat) değişen atmosfer olaylarıdır.


• İklimde bir kararlılık söz konusu iken, hava durumu gün ve saat içerisinde değişme gösterir.

Meteoroloji bilimi, atmosferin fiziksel özelliklerini, atmosferde meydana gelen olayların dayandığı fizik kanunlarını ortaya koymaya çalışır. İklim elemanlarının günlük değerleri çeşitli aletlerle ölçülür yada aletsiz olarak gözlenerek kayıtlara geçirilir. Yapılan bu işe Rasat (Gözlem) denir.

Meteoroloji biliminin yaptığı bu rasatları alarak bunların ortalamasını çıkarıp, bu hava olaylarının insan yaşamı üzerine olan etkilerini araştıran bilime ise Klimatoloji denir.

Bir yerin iklim özelliklerini tam ve doğru olarak belirte-bilmek için yeter sıklıkta ve gerekli yerlerde istasyon ağının olması gerekir.