Afrika’nın Tozu Amazon’da Çiçek Açtırıyor

Dünya’nın en ıssız coğrafyasından esen rüzgârlarla, Dünya’nın en verimli topraklarına ulaşan tozlar oradaki bitki örtüsü için çok önemli bir gübre kaynağı.Yapılan ölçümlerde bu tozlu rüzgârların bitkiler için besin niteliği taşıyan, önemli miktarda mineral içerdiği tespit edildi.Bu durum Amazon’daki bazı minerallerce fakir toprakların eksiğini de telafi etmiş oluyor. Bu tozların esas kaynağı Afrika’da ki Bodélé havzası. Bu havza Dünya’daki en tozlu bölge olarak biliniyor.

Bilim insanları 2005 yılında bu havzadan toz örnekleri alıp kimyasal olarak incelediler. İnceleme sonucuna göre tozlar, bitkilerin gelişiminde çok önemli rol oynayan demir ve fosfor iyonları bakımından hayli zengindi. Bu araştırma bilim dünyasını hayli şaşırtmıştı. Çünkü bu tozlardaki gerçek mineral zenginliği, var olduğu düşünülen miktarın tam 38 katı kadardı. Şu anda ise bu mineral zenginliğinin sebebi araştırılıyor.Uzmanlar bunun sebebinin, bu toprakların eski Çad Gölü yatağı üzerinde bulunması olabileceğini düşünüyor. Günümüzde çok büyük oranda kurumuş olan göl, en geniş olduğu zamanda 400.000 kilometrekarelik bir alan kaplıyordu. Şimdiki alanı isebunun yüzde birinden bile küçük.Eğer saçılma bu hızla devam ederseve iklimlerde çok ciddi değişiklikler olmaz ise, bu toz yığını daha 1000 sene  kadar Amazon ormanlarını besleyecek gibi görünüyor. Bu sayede Dünya’daki en büyük oksijen kaynaklarından biri olan Amazon ormanları daha uzun bir sure bu özelliğini koruyacak. Ancak örneğin Afrika’daki yağmur miktarındaki olası artışlar bu toz akışını azaltabilir ve Amazon ekosistemi bu durumdan önemli ölçüde etkilenebilir. Atmosferdeki toz miktarındaki değişiklikler başka ciddi değişikliklere de yol açabilir. Örneğin toz miktarındaki artış Dünya’dan geri yansıyan Güneş ışınlarını engelleyerek küresel ısınmayı artırabilir ya da bulut oluşumlarını etkileyebilir ve  hatta tropik fırtınalara bile yol açabilir.

biltek.tubitak.gov.tr