Tarih Bilimi

   TARİH BİLİMİ

     1- TARİH BİLİMİNİN KONUSU  :

      Tarihin tanımı ; İnsan topluluklarının her türlü faaliyetlerini ( Siyasal,sosyal,ekonomik,kültürel,dini ) yer ve zaman belirterek, sebep-sonuç ilişkileri içerisinde inceleyen bilim dalıdır.

• Bütün yönleriyle insanlığın geçmişini inceler
• Geçmişle gelecek arasında kurulan bir köprüdür
• Tarih insanlığın ortak mirasıdır.
• Tarih, insan topluluklarının sosyal,ekonomik,siyasi,kültürel,dini faaliyetlerini, birbirleriyle olan ilişkilerini, kültürlerini,yer ve zaman belirterek, olayların sebeplerini,gelişmelerini ve sonuçlarını birlikte inceleyen bir bilim dalıdır.

* Tarih sadece geçmişi araştırmakla kalmamakta, geçmişle günümüz ve gelecek arasında bir köprü görevi görmektedir.

* Tarihine sahip çıkmayan,tarihini unutmuş bir millet, hafızasını kaybeden bir insana benzer.

TÜRK TARİHİNİ ÖĞRENME GEREKLİLİĞİ :

Türk milleti tarihin en eski ve en köklü milletlerinden biridir.Türkler Asya,Avrupa ve Afrika kıtalarına yayılan devletler kurmuşlardır.Bu bölgelerde Türk Dilinin,Türk Sanatının,Türk kültürünün izleri bugün bile sürmektedir.

* MÖ III.YY da Hunlar’la başlayan Türk Tarihi günümüze kadar varlığını sürdürmüştür.

Atatürk Türk Tarihine büyük önem vermiş "Türk çocuğu ecdadını ( Atasını ) tanıdıkça daha büyük işler yapmak için kendinde kuvvet bulacaktır" demiş ve zengin Türk Tarihinin ortaya çıkarılabilmesi için 1932 yılında Türk Tarih Kurumunu kurdurmuştur.

* Tarihimizi iyi öğrenmekle ;

• Vatan,Millet sevgimiz gelişecektir.
• Millet olarak geleceğe daha güvenle bakabiliriz.
• Tarihini tanımayan, iyi bilmeyen milletler dağılmaya yok olmaya mahkumlardır.

 TARİH ANLATIMINDA  YER VE ZAMANIN ÖNEMİ NEDİR?

1)- Yer ve zamanın belirtilmesiyle olayın gerçek olup olmadığını anlarız.

2)- Olayın geçtiği yer ile olayın meydana geldiği zaman dilimi o olayın sebep ve sonuçlarını

belirlememizde gereklidir. Çünkü ; o yerin iklimi, yaşam şartları, madenleri, o zaman içindeki nüfusu,o zaman içindeki toplumsal değerler olayın meydana geliş sebeplerini oluşturabilirler.

SEBEP-SONUÇ İLİŞKİSİNİN ÖNEMİ NEDİR?

Bütün olaylar bir zincirin halkaları gibi birbirine bağlıdır.her olay kendisinden önceki olayın sonucu kendisinden sonraki olayın sebebidir. Önceki olayı bilmezsek, sonraki olayı kavrayamayız.

OLAY NEDİR? OLGU NEDİR?

OLAY:  İnsanları ilgilendiren sosyal, ekonomik, kültürel, dini ve benzeri  alanlarda meydana gelen oluşumlardır.

OLGU:  Oluşum süreci içinde ya da başka bir şeyin belirtisi olarak gözlemlenmiş olaylardan ibarettir.

Örnek: Anadolu’nun Türkler tarafından fethi Olay’dır. Anadolu’nun Türkleşmesi  Olgu’dur.

 TARİH FELSEFESİ NEDİR?:
 Tarihi deneyimleri, günümüz sorunlarının çözümü için yeniden yorumlamaya Tarih Felsefesi denir.

TARİHİN TASNİFİ (SINIFLANDIRILMASI)

1)- Zamana Göre Sınıflandırma: (Örnek: Ortaçağ tarihi,15.  yüzyıl tarihi gibi...)

2)- Mekana(Yer’e) Göre sınıflandırma: (Örnek:Türkiye Tarihi,Avrupa tarihi gibi...)

3)- Konuya Göre Sınıflandırma: (Örnek: Tıp Tarihi, Sanat tarihi gibi...)

Tarihi Zamana, Mekana ve Konuya göre sınıflandırmamızın nedeni öğrenmeyi, öğretmeyi, araştırmayı kolaylaştırmaktır.

TARİHİN YÖNTEMİ: Tarihi olayları araştıran bir tarihçi sırasıyla aşağıdaki yöntemleri uygular.

 1)- KAYNAK ARAMA  Önce olayla ilgili kaynaklar aranır.

Kaynaklar 2’ye ayrılır:

1- Ana Kaynaklar(Birinci el kaynaklar): Olayın geçtiği döneme ait kaynaklardır.

2- İkinci El Kaynaklar: Ana kaynaklardan yararlanılarak hazırlanan kaynaklardır.

Ayrıca kaynakları YAZILI ve YAZISIZ kaynaklar diye de ikiye ayırabiliriz:

1- Yazılı Kaynaklar: Kitabeler,fermanlar,kanunlar,mahkeme kayıtları, noterlik yazıları, gazeteler, dergiler vb...

2- Yazısız(Sözlü) Kaynaklar: Evler, kaleler, tapınaklar, heykeller, silah, eşyalar,destanlar, efsaneler, fıkralar, atasözleri örf ve adetler vb...

 2)- VERİLERİ TASNİF, TAHLİL VE TENKİT ETME:

a)Tasnif(Sınıflandırma): Elde edilen bilgiler zamana,mekana ve konuya göre tasnif edilir.

b)Tahlil(Analiz=İnceleme) : Kaynaklardan elde ettiğimiz bilgiler güvenilir mi?Karşılaştırma yapılarak bilgiler bu yönde incelenir.

c)Tenkit(Eleştiri): Elde edilen bilgilerin işe yarayıp yaramadığı,hangi bilgilerin kullanılacağı belirlenir.

 3)-TERKİP(Sentez)(Birleştirme):Kaynaklardan elde edilen bilgiler düzenlenip yazılması safhasıdır.

TARİHİN KAYNAKLARI:

A.           Birinci elden kaynaklar: ikiye ayrılır:

1.             Yazısız kaynaklar: Geçmişe ait tüm arkeolo­jik kalıntılar bu gruba girer.

Bunlar, insan ve hayvan kemikleri (fosiller) Mağara resimlen ve kabartmalar Her türlü kullanım eşyaları Mezarlardır.

2.             Yazılı kaynaklar: Tarihin aydınlatılmasında kesin bilgiler veren kaynaklardır.

Bunlar,Yazıtlar (Kitabeler) Antlaşma metinleri Fermanlar ve beratlar Yazılı tabletler Döneminde yazılmış kitaplardır.

B.            İkinci elden kaynaklar: Bu gruba, geçmişe ait bilgilerin sentezi yapılarak yazılan, günümüz tarih
kitapları girer.

TARİH ÇEŞİTLERİ:

A.    Konularına Göre:

Genel Tarih: Yazılan herhangi bir tarih, bir­den fazla devlet veya milletin hayatını ilgilendiriyorsa
bu bir genel tarihtir.

Özel Tarih (Milli): Yazılan herhangi bir tarih, tek bir milletin veya devletin yaşamını konu alıyorsa
bu bir özel tarihtir.

NOT: Genel ya da Özel Tarih; Siyasi, Uygarlık ve Ekonomi olmak üzere üç çeşit yazılabilir.

 B.    Yazılış Şekillerine Göre:

•  Hikayeci (Öykücü) Tarih: Neden-sonuç iliş­kisi ile yer ve zamana bağlı kalmadan yazılan tarihlerdir. Bilimsel değeri yoktur. Amacı, tarih okumayı sevdirmektir.
• Öğretici Tarih: Tarihsel olaylar, duygusal yönleriyle ele alınır. Topluma milli ve ahlaki değerler kazandırılmaya çalışılır. Amacı, okuyanı etkilemektir.
• Sosyal Tarih: Tarihsel olayların sadece sosyal yönleri ele alınarak yazılır.
•  Kronik Tarih: Olaylar tarihsel sıraya konularak yazılır. Olaylar arasında bağlantı kurulmaz
•  Neden-Nasılcı Tarih: Tarihsel olaylar   ne­den-sonuç ilişkisi içinde, yer ve zaman gösterilerek yazılır. Bilimsel tarih yazıcılığıdır.