III.Selim Dönemi (Dağılma Dönemi)

              DAĞILMA DÖNEMİ

              Osmanlılarda 1792 Yaş antlaşmasıyla başlayan, 1 Kasım 1922 'de Saltanatın kaldırılmasına kadarki geçen döneme Dağılma,Parçalanma ve Çöküş dönemi denilmektedir.

Bu Dönemde İzlenen Politika :

          Fetih siyasetinden vazgeçilerek, devletin topraklarını ( sınırlarını )  koruma politikası izlenmiştir.

          Halkın sosyal yapısında ıslahatlar yapılmıştır.

          Gerileme döneminde başlayan denge politikasına devam edilmiştir.

          Rusya' nın yayılma çabalarına karşılık, diğer devletlerin desteği sağlanmaya çalışılmıştır.

          Yapıyı çağdaşlaştırma ve batılılaşma çabaları görülür.

                                                      III.SELİM DÖNEMİ ( 1789 - 1807 )
1. Döneminde yapılan Yenilikler ;

          Devletin gidişi hakkında devlet adamlarından rapor istendi.

          Avrupa tarzı eğitim veren "Nizam-ı Cedit " adında askeri ocak kurdu.

          Askeri ocağın giderlerini karşılamak amacıyla, "İrad-ı Cedit" adlı bir hazine oluşturdu.

          "Mühendishane-i Berr-i Hümayun" adlı, kara topçu okulu açıldı.

          Avrupa'dan çok sayıda mühendis ve uzman getirildi.

          Avrupa'da daimi elçilikler kuruldu.

          Okullarda yabancı dil ( Fransızca), bu dönemde okutulmaya başlandı.

          Halk yerli malı kullanmaya özendirildi.

2. Fransa'nın Mısır'a Saldırması  ( 1798- 1801 ) :

Nedenleri :

          Mısır'ı ele geçirerek , İngiltere'nin sömürge bağlantılarını kesmek

          Osmanlı devletinden pay kapmak

          Akdeniz'de Fransız gücünü, egemenliğini artırmak

          Mısır'ın ekonomik kaynaklarından yararlanmak.

Gelişme :

Napolyon Tulon'dan hareket ederek, İskenderiye'ye çıkmış, Mısır'daki Osmanlı kuvvetlerini yenilgiye uğratarak, Kahire'ye girmiştir. Fransa ile savaş halinde bulunan İngiltere ve Rusya'nın,Osmanlı Devletine yardım teklifi üzerine bağlaşma kuruldu.Rus ve İngiliz donamaları, Akdeniz'e açıldılar. Ruslar egedeki bazı adaları geçici olarak ele geçirdiler, Amiral Nelson komutasındaki İngiliz donanması, İskenderiye yakınlarındaki "Abukır" da, Fransız donanmasına baskın yaparak, gemileri yaktı.Napolyon Osmanlı Devletini barışa zorlamak amacıyla, Suriye üzerine yürümüş, Akka kalesini kuşatmış, fakat "Cezzar Ahmet Paşa" komutasındaki "Nizam-ı Cedit " askerlerine yenilmiştir. Napolyon bir süre sonra yerine vekil bırakarak Mısır'ı terketti.

Sonuç :

El-Ariş Antlaşması ( 1801 )  : Fransızlar , Mısır'ı boşaltarak Osmanlı devletine teslim edecekler, buna karşılık İngilizler, gemileriyle Fransızlar'ı , Fransa' ya taşıyacaklardı.

3. Sırp İsyanı  (1804) :

Sebepleri:

1)- Fransız İhtilalinin Milliyetçilik, bağımsızlık ve hürriyet gibi fikirlerinin sırplar üzerinde etkili olması
2)- Savaşların Sırbistan toprakları üzerinde geçmesi ve bu savaşlar sırasında Sırbistan’ın sık sık el değiştirmesi
3)- Sırbistan’daki Yeniçerilerin olumsuz davranışları
4)- Rusya'nın kışkırtması

İsyan:
       Bu sebeplerden dolayı 1804’de KARA YORGİ liderliğinde Sırplar ayaklandı.
*  Osmanlı Devletinde “Milliyetçilik” akımı neticesinde ayaklanan ilk topluluk  SIRPLAR’dır.

Sırplarla İlgili Antlaşmalar:

1)- 1806-1812 Osmanlı Rus Savaşı sonucunda Ruslarla imzalanan BÜKREŞ ANTLAŞMASI’nda Sırplara bazı haklar verildi.
2)- 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı sonucunda Ruslarla imzalanan EDİRNE ANTLAŞMASI’nda Sırplara özerklik verildi.
3)- 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sonucunda imzalanan Ayestefanos ve BERLİN ANTLAŞMASI’nda Sırbistan'a bağımsızlık verildi..

  4. Kabakçı Mustafa İsyanı ( 1807 ) :  

Nizam-ı Cedit askerlerinin varlığını kendileri için tehlikeli gören Yeniçeriler, Nizam-ı Cedit  askerlerinin Tuna boylarına gönderilmesini fırsat bilerek ayaklandılar. III.Selim'i öldürerek, IV.Mustafa'yı padişah yaptılar,   Nizam-ı Cedit ocağını kaldırdılar. Ancak, III.Selim'in dostu , Rusçuk ayanı "Alemdar Mustafa Paşa"    İstanbul'a gelerek ayaklandırmayı bastırmış, IV.Mustafa'nın yerine II.Mahmut'u tahta çıkarmıştır.