SU EKOSİSTEMLERİNİN İŞLEYİŞİ LİSE 11.SINIF COĞRAFYA KİTABI LİSE 3.SINIF

Su, bütün canlı varlıklarda yüksek oranda bulunan önemli bir maddedir. Suyun canlılar üzerinde olduğu kadar başka canlılar ve cansız çevre üzerinde de çeşitli etkileri vardır.

Okyanuslarda geniş kumluk alanlar, yüksek dağlar, bitki ve hayvan toplulukları barındıran bölgeler bulunur. Okyanus ekosistemi içinde her birinin kendi çevresi ve çeşitli yaşam biçimleri bulunan çok sayıda farklı boyutlarda ekosistemler yer alır. Bu ekosistemler içerisinde farklı türlerde canlılar yaşamaktadır .

Okyanuslar iklim üzerinde önemli rol oynar. Okyanuslar, atmosferle sürekli ısı alış verişinde olduğun-dan ekvatordaki ısı enerjisinin dağılmasına katkıda bulunur. Yerkürenin ısı bilançosu, ısının yalnız yarısının hava ile taşındığını göstermektedir. Kalanı ise okyanus akıntılarıyla taşınmaktadır.

Okyanusların yüzeyinde dalgaların etkisiyle her an sayısız küçük hava kabarcığı patlamaktadır. Deniz tuzlarınca zengin, pek çok su damlacığı atmosfere fırlatılmaktadır. Bu süreç, aslında biyosfer dengesi için son derece önemlidir.

Okyanuslardan atmosfere taşınan toplam tuz miktarının yıllık 10 milyon ton olduğu hesaplanmıştır. Havada asılı durumdaki küçük tuz kristallerinin yoğuşma olayında önemli etkileri vardır. Aerosol denen bu küçük parçacıklar, bulutların oluşumunu sağlar. Aerosoller olmasaydı iklimler çok daha kurak olurdu.

Yağmur damlaları yere düşerken havada bulunan aerosolleri yakalayarak toprağa indirir. Yağışlarla toprağa inen bu tozlar, tarlaların verimini arttırmak için kullanılan geleneksel gübrelerin bazılarının küçük örnekleridir (kalsiyum, magnezyum, potasyum vb. metallerin fosfatları ve sülfatları). Her yıl yağmurlarla kara parçalarının yüzeyine 150 milyon ton gübre düştüğü tahmin edilmektedir.

Akarsular, ekosistemlerin önemli bir parçasıdır ve akarsuyun yer altına sızan kısmı Akifeleri(yer altı sularını) , yüzeysel akışa geçen kısmı da deniz ve okyanusları besler.

Akarsular birçok bitki ve hayvan türü için yaşam alanı oluşturur.

Akarsuların hızı, fiziksel ve kimyasal özellikleri akarsuyun barındırdığı hayvan türü ve sayısı üzerinde etkili olan faktörlerin başında gelir.

Bir akarsuda eğim kesintileri ve çağlayanlar varsa

biyolojik üretim ve çeşitlilik az olur. Yatak eğiminin

fazla olduğu yerlerde bol miktarda alüvyal malzeme taşınıyorsa akarsu bulanık bir görünüm arz eder.

Genellikle akarsuların yukarı çığırında topografya daha engebeli, eğim fazla olduğu için akış hızlıdır. Burada genellikle bazı böcek türleri ile alabalıklar yaşar. Orta çığırda eğim biraz azalır ve vadi genişlemeye başlar. Bu kesimde balık türleri artar. Eğimin azaldığı ve akışın yavaşladığı aşağı çığırda planktonlar artar. Akarsu denize ulaşıyorsa ağız kesimlerinde tatlı su ve tuzlu su birbirine karışır. Buralar bitki ve hayvan türleri bakımından zengin alanlardır. Akarsuların taşıdığı elementler ve besin maddeleri buralardaki biyolojik çeşitliliği artırır. Akarsu ağızları mikroorganizmalardan kuşlara kadar birçok canlının barındığı yerlerdir.

COĞRAFYA 11 DERS KİTABI
COĞRAFYA 11 DERS NOTLARI
COĞRAFYA 11.SINIF DERSİ ETKİNLİKLERİNİN CEVAPLARI
COĞRAFYA 11.SINIF DERSİ ÖLÇME DEĞERLENDİRME VE TEST SORULARININ CEVAPLARI
COĞRAFYA 11.SINIF ÖDEVİ
COĞRAFYA LİSE 3.SINIF DERSİ ÖLÇME DEĞERLENDİRME VE TEST SORULARININ CEVAPLARI
COĞRAFYA LİSE 3.SINIF DERSİ ETKİNLİKLERİNİN CEVAPLARI