7 Coğrafi Bölgemiz

BÖLGE

İklim, yeryüzü şekilleri, beşeri ve ekonomik etkinlikler açısından kendine özgü benzerlik sağlayan en büyük coğrafi birime “bölge” denir.

BÖLÜM

Aynı coğrafi bölgede yüzey şekilleri, iklim, bitki örtüsü ile beşeri ve ekonomik yönden farklılık gösteren, bölgeden küçük birimlerdir.

YÖRE

Bir bölümde, yüzey şekilleri ile beşeri ve ekonomik etkinliklerin oluşturduğu bölümden küçük coğrafi birimlerdir.

COĞRAFİ BÖLGELERİ OLUŞTURAN ETMENLER

A)DOĞAL ETMENLER

1.Coğrafi Konum

2.İklim

3.Yeryüzü Şekilleri

4.Bitki Örtüsü

5.Toprak Özellikleri

B)BEŞERİ VE EKONOMİK ETMENLER

1.Tarım

2.Nüfus ve Yerleşme

3.Sanayi

4.Ulaşım

5.Turizm

KARADENİZ BÖLGESİ

1.KONUM

Ülkemizin kuzeyinde, Karadeniz kıyıları boyunca uzanır. Kuzeydoğuda Gürcistan sınırlarında, batıda Adapazarı Ovası ‘na kadar devam eder.Batısında Marmara, güneyinde ise İç Anadolu ve Doğu Anadolu Bölgeleri bulunur.

2.YÜZEY ŞEKİLLERİ

a.Dağlar

Küre, Köroğlu, Bolu, Ilgaz, Canik, Giresun-Rize, Çimen, Kop, Mescit ve Yalnızçam Dağları ‘dır.

b.Ovalar

Taşköprü, Tosya, Bolu, Düzce, Kastamonu, Bafra, Çarşamba, Amasya, Taşova, Tokat, Turhal, Erbaa, Suluova, Merzifon Ovaları ‘dır.

c.Akarsular

Devres Çayı, Gökırmak, Yenice Irmağı, Bartın Çayı, Kızılırmak, Yeşilırmak, Çoruh ve Kelkit Akarsuları ‘dır.

3.İL MERKEZLERİ

Zonguldak, Bolu, Düzce, Bartın, Kastamonu, Sinop, Samsun, Çorum Amasya, Tokat, Ordu, Giresun, Gümüşhane, Trabzon, Rize, Artvin.

4.BÖLÜMLERİ

a.Doğu Karadeniz Bölümü

b.Orta Karadeniz Bölümü

c.Batı Karadeniz Bölümü

A.DOĞU KARADENİZ BÖLÜMÜ

YÜZEY ŞEKİLLERİ

a.Dağlar

Giresun-Rize, Çimen, Kop, Mescit ve Yalnızçam Dağları

b.Ovalar

Bu bölümümüzde ova yoktur.Çünkü;dağlar kıyıya yakın ve yüksektir.

c.Akarsular

Çoruh ve Kelkit Akarsuları

BİTKİ ÖRTÜSÜ

Ormanlıktır.

NÜFUS VE YERLEŞME

Nüfus daha çok kıyı kesimlerdedir.Tarım arazisinin dar olması ve endüstrinin gelişmemesi nedeniyle göç yaşanmaktadır.Şehirleşme oranı düşüktür.

Yerleşim Merkezleri:Trabzon, Rize, Giresun, Gümüşhane, Bayburt ve Artvin’ dir.

TARIM, HAYVANCILIK VE MADENCİLİK

Tarım Ürünleri:Çay(Rize ve çevresi), fındık(Giresun, Ordu, Trabzon), mısır, tütün, mandalina(Rize), iç kesimlerde; arpa, buğday, şeker pancarı.

Hayvancılık:Kıyı kesimlerde büyükbaş hayvancılık, iç kesimlerde küçükbaş hayvancılık yapılır.Arıcılık ve balıkçılık bölümün önemli geçim kaynaklarındandır.

Sanayi Tesisleri:Çay fabrikaları(Rize), fındık işletme kuruluşları(Giresun), Aksu Kağıt Fabrikası(Giresun), Bakır işletmeleri(Artvin).

Yeraltı Kaynakları: Murgul’ daki Bakır(Artvin), Borkça’ daki manganez yatakları(Artvin).

TURİZM

Dağları, yaylaları, ormanları, eşsiz güzellikteki kıyıları ve gölleriyle büyük bir turizm potansiyeline sahiptir.Bölümdeki tarihi eserlerin başında Maçka’ daki Sümela Manastırı gelmektedir.

B.ORTA KARADENİZ BÖLÜMÜ

YÜZEY ŞEKİLLERİ

a.Dağlar

Bu bölümde sadece Canik Dağı vardır.

b.Ovalar

Bafra, Çarşamba, Amasya, Taşova, Tokat, Turhal, Erbaa, Suluova, Merzifon Ovaları’ dır.

c.Akarsular

Kızılırmak (Türkiye‘ nin en uzun ırmağıdır.), Yeşilırmak

BİTKİ ÖRTÜSÜ

Doğal bitki örtüsü “orman” dır.

NÜFUS VE YERLEŞME

Nüfus miktarı azdır.Nüfus daha çok tarım alanlarında ve kıyıda toplanmıştır.

Yerleşim merkezleri:Samsun, Amasya, Tokat, Çorum, Ordu, Ünye, Fatsa, Turhal, Zile, Çarşamba ve Bafra ‘dır.

TARIM, HAYVANCILIK VE MADENCİLİK

Tarım Ürünleri:Şeker pancarı, ayçiçeği, mısır(kıyı kesimlerde), tütün(Samsun, Tokat, Amasya), haşhaş(Amasya, Tokat),meyve ve sebzeler, buğday(iç kesimlerde).

Sanayi Tesisleri:Sigara fabrikaları(Samsun, Tokat), şeker fabrikaları(Amasya, Turhal), Bakır işletmeleri(Samsun).

Yeraltı Kaynakları:Bu bölümün başlıca yer altı kaynağı Merzifon ve Havza ‘da çıkarılan linyit ‘tir.

C.BATI KARADENİZ BÖLÜMÜ

YÜZEY ŞEKİLLERİ

a.Dağlar

Küre, Köroğlu, Bolu ve Ilgaz Dağları

b.Ovalar

Taşköprü, Tosya, Bolu, Düzce, Kastamonu

c.Akarsular

Devres Çayı, Gökırmak, Yenice Irmağı, Bartın Çayı

BİTKİ ÖRTÜSÜ

Doğal bitki örtüsü “orman” dır.

NÜFUS VE YERLEŞME

Türkiye’ nin en sık nüfuslu yerlerinden biridir.Şehirleşme oranı yüksektir.

Yerleşim Merkezleri:Zonguldak, Karabük, Ereğli, Sinop, Kastamonu, Bolu, Düzce, Tosya ve Bartın’ dır.

TARIM, HAYVANCILIK VE MADENCİLİK

Tarım Ürünleri:Mısır, buğday, şeker pancarı, pirinç(Boyabat, Tosya), keten ve kenevir(Kastamonu), tütün(Düzce).

Sanayi Tesisleri:Demir-çelik(Karabük, Ereğli), kereste(bolu, Düzce Ayancık, Kastamonu, Bartın), kağıt(Taşköprü, Çaycuma), çimento(Bolu), şeker(Kastamonu), Çatalağzı termik santrali(Zonguldak).

Yeraltı Kaynakları:Taşkömürü(Zonguldak), bakır(Kastamonu).

TURİZM

Bölüm, doğal güzellikleri ve tarihi değerleriyle önemli bir turizm potansiyeline sahiptir.

Turizm Merkezleri:Kartalkaya(kayak merkezi), Abant ve Yedigöller Milli Parkı, Safranbolu evleri, Bolu ve Ilgaz Dağları(dağ sporu), deniz turizmine elverişli plaj ve kaplıcalar(Bolu).

MARMARA BÖLGESİ

1.KONUMU

Yurdumuzun kuzeybatısında, Marmara Denizi ’nin çevresinde yer alır.Bölge; doğuda İç Anadolu ve Karadeniz, güneyde Ege Bölgesi, kuzeybatıda Yunanistan ve Bulgaristan ile komşudur.

2.YÜZEY ŞEKİLLERİ

a.Dağlar

Yıldız Dağları, Koru ve Işıklar Dağı, Samanlı ve Kaz Dağları, Uludağ ‘dır.

b.Ovalar

Bursa, Balıkesir, Karacabey, Susurluk, Adapazarı, İnegöl, Yenişehir, Gönen, Sapanca, Büyük Çekmece, Küçük Çekmece, Durusu(Terkos) ‘dır.

c.Akarsular

Susurluk, Sakarya, Gönen Çayı, Meriç‘tir.

3.İL MERKEZLERİ

Kırklareli, Vize, Saray, Edirne, Tekirdağ, Kapıkule, Babaeski, Lüleburgaz, Çorlu, Malkara, Keşan, Bursa, Balıkesir, Çanakkale, Bilecik, İznik, İnegöl, Gelibolu, Gemlik, Mudanya, Erdek, Yalova, Susurluk, Bandırma, İstanbul, İzmit, Adapazarı, Silivri, Çatalca, Şile, Gebze, Gölcük ve Hereke ‘dir.

4.BÖLÜMLERİ

a.Yıldız Dağları Bölümü

b.Ergene Bölümü

c.Güney Marmara Bölümü

d.Çatalca-Kocaeli Bölümü

A.YILDIZ DAĞLARI BÖLÜMÜ

YÜZEY ŞEKİLLERİ

a.Dağlar

Yıldız Dağları ‘dır.

c.Akarsular

Meriç Nehri ‘dir.

BİTKİ ÖRTÜSÜ

Bölümün doğal bitki örtüsünü ormanlar, makiler ve bozkırlar oluşturur.

NÜFUS VE YERLEŞME

Türkiye ‘nin en seyrek nüfuslu yerlerindendir.Şehirleşme oranı düşüktür.Yerleşim Merkezleri: Kırklareli, Vize, Saray ‘dır.

TARIM, HAYVANCILIK

Tarım Ürünleri:Ayçiçeği, mısır, şeker pancarı ve buğday.

Sanayi Tesisleri:Çimento fabrikası(Pınarhisar), cam fabrikası(Kırklareli), bitkisel yağ(Kırklareli).

B.ERGENE BÖLÜMÜ

YÜZEY ŞEKİLLERİ

a.Dağlar

Koru ve Işıklar Dağı ‘dır.

BİTKİ ÖRTÜSÜ

Ormanlar azdır.Bozkırlar geniş yer kaplar.

NÜSUF VE YERLEŞME

Nüfus miktarı hızla artmaktadır.

Yerleşim Merkezleri: Edirne, Tekirdağ, Kapıkule, Babaeski, Lüleburgaz, Çorlu, Malkara, Keşan ‘dır.

TARIM, HAYVANCILIK

Tarım Ürünleri:Buğday, arpa, ayçiçeği, şeker pancarı, tütün, üzüm, pirinç(Edirne).

Hayvancılık:Ahır hayvancılığı ve besicilik yaygın olarak yapılır.Saros Körfezi kıyılarında balıkçılık yapılır.

Sanayi Tesisleri:Şeker fabrikası(Alpulu), şarap, bitkisel yağ, peynir fabrikaları(Tekirdağ), doğal gaz santrali(Hamitabat), dokuma ve cam fabrikaları.

C.GÜNEY MARMARA BÖLÜMÜ

YÜZEY ŞEKİLLERİ

a.Dağlar

Samanlı Dağları, Kaz Dağları ve Uludağ ‘dır.

b.Ovalar

Çanakkale, Susurluk, İnegöl, Bursa, Balıkesir, Yenişehir, Gönen, Karacabey.

c.Akarsular

Gönen Çayı ve Susurluk ‘tur.

BİTKİ ÖRTÜSÜ

Akdeniz ikliminin görüldüğü yerlerde doğal bitki örtüsü maki, yüksek kesimlerde ormanlar ve kıyıdan uzak yerlerde ise bozkırlar bulunur.

NÜFUS VE YERLEŞME

Türkiye ‘nin yoğun nüfuslu yerlerindendir.Nüfus genellikle ovalarda toplanmıştır.

Yerleşim Merkezleri:Çanakkale, Bilecik, İznik, İnegöl, Gelibolu, Gemlik, Mudanya, Erdek, Yalova, Susurluk, Bandırma, Bursa, Balıkesir.

TARIM, HAYVANCILIK VE MADENCİLİK

Tarım Ürünleri:Üzüm, zeytin, tahıllar, ayçiçeği, şeker pancarı, sebze, meyve, çam fıstığı, şeftali.

Hayvancılık:Merinos Koyunu yetiştirilir ve ipek böcekçiliği yaygındır.

Sanayi Tesisleri:Besin sanayi, yünlü ve ipekli dokuma, madeni eşya, otomobil sanayi(Bursa), zeytinyağı(Gemlik), gübre, sülfirik asit(Bandırma), şeker(Susurluk), kağıt(Balıkesir), seramik(Çanakkale, Bilecik).

Yeraltı Kaynakları:Bor mineralleri(Susurluk), volfram(Uludağ), mermer(Bilecik).

TURİZM

Turizm Merkezleri:Kuş Cenneti(milli park), Uludağ(kayak merkezi), Gönen, Yalova, Bursa(kaplıcalar), İznik(tarihi çinileri), Gelibolu Yarımadası.

D.ÇATALCA-KOCAELİ BÖLÜMÜ

YÜZEY ŞEKİLLERİ

a.Ovalar

Sapanca, Büyük Çekmece, Küçük Çekmece, Durusu(Terkos) ‘dır.

b.Akarsular

Gönen Çayı ve Susurluk ‘tur.

BİTKİ ÖRTÜSÜ

Marmara kıyılarında doğal bitki örtüsü maki, Karadeniz kıyıları ise ormanlıktır.

NÜFUS VE YERLEŞME

Türkiye ‘nin en yoğun nüfuslu yerlerindendir.

Yerleşim Merkezleri:İstanbul, İzmit, Adapazarı, Silivri, Çatalca, Şile, Gebze, Gölcük ve Hereke ‘dir.

TARIM, HAYVANCILIK

Tarım Ürünleri:Zeytin, ayçiçeği, şeker pancarı, sebze ve meyve, patates, fındık, mısır, sera çiçekçiliği.

Sanayi Tesisleri:Otomobil, gıda, tekstil, dokuma, çimento, cam, ilaç…vb. (İstanbul); İpraş Petrol Rafinerisi, petro-kimya, boru lastik, kağıt, otomobil…vb. (İzmit); vagon, şeker, traktör, lastik…vb. (Adapazarı); halı ve yünlü dokuma (Hereke); askeri gemi yapımı(Gölcük).

TURİZM

Turizm Merkezleri:İstanbul en önemli turizm merkezidir.

EGE BÖLGESİ

1.KONUMU

Ülkemizin Batısında yer alır.Doğusunda İç Anadolu, kuzeyinde Marmara, güneyinde ise Akdeniz bölgeleri ile komşudur.

2.YER ŞEKİLLERİ

a.Dağlar

Kaz, Madra, Yunt, Boz, Aydın, Menteşe, Murat, Eğrigöz ve Emir dağlarıdır.

b.Ovalar

Edremit, Bakırçay, Gediz, Küçük Menderes, Kütahya, Afyon ovalarıdır.

c.Akarsular

Porsuk(Sakarya), Gediz, Büyük Menderes akarsularıdır.

3.İL MERKEZLERİ

İzmir, Manisa, Salihli, Turgutlu, Akhisar, Denizli, Edremit, Ayvalık, Aydın, Nazilli, Söke, Ödemiş, Çeşme, Efes, Pamukkale, Muğla, Bodrum, Marmaris, Datça, Soma, Yatağan, Kütahya, Uşak, Afyon, Tavşanlı, Demirci, Simav ,Gediz, Kula, Sandıklı, Bolvadin.

4.BÖLÜMLERİ

a.Asıl Ege Bölümü

b.İç Batı Ege Bölümü

A.ASIL EGE BÖLÜMÜ

YÜZEY ŞEKİLLERİ

a.Dağlar

Kaz, Madra, Yunt, Boz, Aydın, Menteşe dağlarıdır.

b.Ovalar

Edremit, Bakırçay, Gediz, Küçük Menderes ovalarıdır.

BİTKİ ÖRTÜSÜ

Alçak yerlerde maki, Yüksek kesimlerde ise ormanlar yer alır.

NÜFUS VE YERLEŞME

Yerleşim Merkezleri: İzmir, Manisa, Salihli, Turgutlu, Akhisar, Denizli, Edremit, Ayvalık, Aydın, Nazilli, Söke, Ödemiş, Çeşme, Efes, Pamukkale, Muğla, Bodrum, Marmaris, Datça, Soma, Yatağan ‘dır.

TARIM, HAYVANCILIK VE MADENCİLİK

Tarım Ürünleri:Üzüm, incir, zeytin, pamuk, tütün, turunçgiller, susam, sebze ve meyveler.

Sanayi Tesisleri:Aliağa Petrol Rafinerisi, sigara, dokuma, besin, otomobil(İzmir).Dokuma, kimya, gıda(Denizli).Termik santral(Soma ve Yatağan).Zeytinyağı(Edremit ve Ayvalık).

Yer altı Kaynakları:Linyit(Yatağan ve Soma), cıva(Ödemiş ve Karaburun), zımpara taşı(İzmir, Aydın ve Muğla), krom(Menteşe çevresi), demir(Eğmir), tuz(İzmir Çamaltı Tuzlası).

TURİZM

Turizm Merkezleri:Efes, Milet, Pamukkale(Denizli), güneşli kumsallar ve tarihi eserler(İzmir), Edremit, Foça, Çeşme, Kuşadası, Didim, Bodrum, Marmaris ‘tir.

B.İÇ BATI ANADOLU BÖLÜMÜ

YÜZEY ŞEKİLLERİ

a.Dağlar

Murat, Eğrigöz ve Emir dağlarıdır.

b.Ovalar

Kütahya, Afyon ovalarıdır.

c.Akarsular

Porsuk(Sakarya), Gediz, Büyük Menderes akarsularıdır.

BİTKİ ÖRTÜSÜ

Doğal bitki örtüsü bozkırdır.Ancak fazla yağış alan yerlerde ormanlık alanlar görülür.

NÜFUS VE YERLEŞME

Yerleşim Merkezleri: Kütahya, Uşak, Afyon, Tavşanlı, Demirci, Simav, Gediz, Kula, Sandıklı, Bolvadin.

TARIM, HAYVANCILIK VE MADENCİLİK

Tarım Ürünleri:Buğday, arpa, şeker pancarı, haşhaş.

Sanayi Tesisleri:Termik santraller(Seyitömer ve Tunçbilek), şeker(Afyon, Uşak ve Kütahya), çimento ve mermer(Afyon), çini, seramik ve azot(Kütahya).

Yeraltı Kaynakları:Linyit(Tavşanlı, Tunçbilek, Seyitömer ve Değirmisaz), krom(Kütahya), mermer(Afyon), bor(Emet ve Kütahya).

AKDENİZ BÖLGESİ

1.KONUMU

Ülkemizin güneyinde yer alır.Batısında Ege, doğusunda Doğu ve Güneydoğu Anadolu, kuzeyinde İç Anadolu bölgeleri ile komşudur.

2.YER ŞEKİLLERİ

a.Dağlar

Bey, Barla, Geyik, Batı Toroslar, Orta Toroslar, Bolkar, Aladağlar, Nur(Amanos), Binboğa ve Tahtalı dağlarıdır.

b.Ovalar

Antalya, Manavgat, Bozova, Elmalı, Acıpayam, Tefenni, Isparta, Senirkent, Çukurova, Dörtyol, Silifke ve Amik ovalarıdır.

c.Akarsular

Aksu, Manavgat, Köprüsuyu, Asi, Seyhan, Ceyhan ve Göksu akarsularıdır.

3.İL MERKEZLERİ

Antalya, Fethiye, Köyceğiz, Dalaman, Kaş, Kemer, Manavgat, Isparta, Burdur, Eğirdir, Seydişehir, Keçiborlu, Elmalı, Beyşehir, Akseki, Yalvaç, Bucak, Adana, Mersin, Osmaniye, Tarsus, Antakya, İskenderun, Kahramanmaraş, Kilis, Kadirli, Ceyhan, Silifke, Anamur ve Alanya.

4.BÖLÜMLERİ

a.Antalya Bölümü

b.Adana Bölümü

A.ANTALYA BÖLÜMÜ

YÜZEY ŞEKİLLERİ

a.Dağlar

Bey, Barla, Geyik, Batı Toroslardır.

b.Ovalar

Antalya, Manavgat, Bozova, Elmalı, Acıpayam, Tefenni, Isparta, Senirkent ovalarıdır.

c.Akarsular

Aksu, Manavgat, Köprüsuyu akarsularıdır.

BİTKİ ÖRTÜSÜ

Kıyıda doğal bitki örtüsü maki ve kızıl çam ormanlarıdır.İç kesimlerde ise bozkırdır.

NÜFUS VE YERLEŞME

Yerleşim Merkezleri:Antalya, Fethiye, Köyceğiz, Dalaman, Kaş, Kemer, Manavgat, Isparta, Burdur, Eğirdir, Seydişehir, Keçiborlu, Elmalı, Beyşehir, Akseki, Yalvaç, Bucak ‘tır.

TARIM, HAYVANCILIK VE MADENCİLİK

Tarım Ürünleri:Turunçgiller, muz, susam, yerfıstığı, pamuk, zeytin, sebze, şeker pancarı, tahıllar, anason, gül ve haşhaş.

Sanayi Tesisleri:Ferro Krom Fabrikası(Antalya), alüminyum tesisi(Seydişehir), kağıt fabrikası(Dalaman), şeker fabrikası(Burdur), gül yağı ve halı(Isparta), kükürt işletmesi(Keçiborlu).

Yer altı Kaynakları:Kükürt(Keçiborlu), boksit(Seydişehir), krom(Dalaman).

B.ADANA BÖLÜMÜ

YÜZEY ŞEKİLLERİ

a.Dağlar

Orta Toroslar, Bolkar, Aladağlar, Nur(Amanos), Binboğa ve Tahtalı dağlarıdır.

b.Ovalar

Çukurova, Dörtyol, Silifke ve Amik ovalarıdır.

c.Akarsular

Asi, Seyhan, Ceyhan ve Göksu akarsularıdır.

BİTKİ ÖRTÜSÜ

Kıyıda bitki örtüsü makidir.Yüksek kesimler de ormanlıktır.

NÜFUS VE YERLEŞME

Yerleşim Merkezleri:Adana, Mersin, Osmaniye, Tarsus, Antakya, İskenderun, Kahramanmaraş, Kilis, Kadirli, Ceyhan, Silifke, Anamur ve Alanya.

TARIM, HAYVANCILIK VE MADENCİLİK

Tarım Ürünleri:Pamuk, buğday, yerfıstığı, mısır, soya fasulyesi, turunçgiller, muz, susam, sebze ve meyveler.

Sanayi Tesisleri:Demir-çelik, gübre(İskenderun), Ataş petrol rafinerisi(Mersin), kağıt(Taşucu), dokuma, giyim, tarım araçları, çimento, madeni eşya(Adana).

Yeraltı Kaynakları:Krom(Toroslar ve Nur Dağları), demir(Adana çevresi), linyit(Kozan ve çevresi).

GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ

1.KONUMU

Ülkemizin güneydoğusunda yer alır.

2.YER ŞEKİLLERİ

a.Ovalar

Altınbaşak, Birecik, Suruç, Ceylanpınar, ovalarıdır.

b.Akarsular

Fırat Nehri ‘dir.

3.İL MERKEZLERİ

Gazi Antep, Şanlı Urfa, Adıyaman, Nizip, Birecik, Siverek, Viranşehir, Harran, Suruç, Ceylanpınar, Diyarbakır, Mardin, Siirt, Batman, Kızıltepe, Nusaybin, Cizre.

4.BÖLÜMLERİ

a.Orta Fırat Bölümü

b.Dicle Bölümü

A.ORTA FIRAT BÖLÜMÜ

YÜZEY ŞEKİLLERİ

a.Ovalar

Altınbaşak, Birecik, Suruç, Ceylanpınar, ovalarıdır.

b.Akarsular

Fırat Nehri ‘dir.

NÜFUS VE YERLEŞME

Yerleşim Merkezleri: Gazi Antep, Şanlı Urfa, Adıyaman, Nizip, Birecik, Siverek, Viranşehir, Harran, Suruç, Ceylanpınar dır.

TARIM, HAYVANCILIK VE MADENCİLİK

Tarım Ürünleri:Buğday, arpa, mercimek, zeytin, antep fıstığı, üzüm, tütün, pamuk, pirinç, mısır, şeker pancarı, sebze ve meyve.

Sanayi Tesisleri:Dokuma, yağ, besin, madeni eşya(Gazi Antep), iplik, tarım aletleri, yün(Urfa), dokuma, deri(Adıyaman).

Yer altı Kaynakları:Petrol(Adıyaman ve Kahta)

B.DİCLE BÖLÜMÜ

NÜFUS VE YERLEŞME

Yerleşim Merkezleri: Diyarbakır, Mardin, Siirt, Batman, Kızıltepe, Nusaybin, Cizre.

TARIM, HAYVANCILIK VE MADENCİLİK

Tarım Ürünleri:Buğday, arpa, mercimek, pamuk, antep fıstığı, pirinç, tütün, üzüm, krpuz.

Sanayi Tesisleri:Petrol rafinerisi, un, tuğla, kiremit fabrikaları(Batman), el dokumaları, kilim ve battaniye(Siirt), çimento(Mardin).

Yer altı Kaynakları:Petrol(Diyarbakır, Batman, Siirt), fosfat(Mardin Mazıdağı), doğal gaz(Nusaybin), linyit(Cizre).

DOĞU ANADOLU BÖLGESİ

1.KONUMU

Ülkemizin doğusunda yer alır.

2.YER ŞEKİLLERİ

a.Dağlar

Tunceli, Mercan, Güneydoğu Toroslar, Allahuekber, Palandöken, Kısır, Ağrı, Nemrut, Süphan, Tendürek ve Buzul dağlarıdır.

b.Ovalar

Afşin, Elbistan, Malatya, Elazığ, Bingöl, Erzincan, Tercan, Aşkale, Erzurum, Pasinler, Kazığman, Iğdır, Ağrı, Eleşkirt, Muş, Malazgirt, Yüksekova ovalarıdır.

c.Akarsular

Karasu, Murat, Fırat, Aras, Kura, Murat Akarsularıdır.

3.İL MERKEZLERİ

Malatya, Elazığ, Erzincan, Tunceli, Bingöl, Bitlis, Aşfin, Elbistan, Divriği, Tercan, Erzurum, Kars, Iğdır, Sarıkamış, Ardahan, Aşkale, Pasinler, Horasan, Kağızman, Van, Ağrı, Doğubayazıt, Tatvan, Muş, Malazgirt, Hınıs, Varto, Ahlat, Adilcevaz, Ergiş, Gevaş, Hakkari, Şırnak, Yüksekova, Şemdinli, Çukurca.

4.BÖLÜMLERİ

a.Yukarı Fırat Bölümü

b.Erzurum-Kars Bölümü

c.Yukarı Murat-Van Bölümü

d.Hakkari Bölümü

A.YUKARI FIRAT BÖLÜMÜ

YÜZEY ŞEKİLLERİ

a.Dağlar

Tunceli, Mercan, Güneydoğu Toroslar ‘dır.

b.Ovalar

Afşin, Elbistan, Malatya, Elazığ, Bingöl, Erzincan, Tercan ovalarıdır.

c.Akarsular

Karasu, Murat, Fırat akarsularıdır.

NÜFUS VE YERLEŞME

Yerleşim Merkezleri: Malatya, Elazığ, Erzincan, Tunceli, Bingöl, Bitlis, Aşfin, Elbistan, Divriği, Tercan

TARIM, HAYVANCILIK VE MADENCİLİK

Tarım Ürünleri:Buğday, arpa, şeker pancarı, tütün, kayısı, nohut, mercimek, fasulye, sebze ve meyve.

Sanayi Tesisleri:Dokuma, şeker ve sigara(Malatya), şeker, çimento ve gübre(Elazığ), termik santral ve şeker fabrikası(Elbistan).

Yer altı Kaynakları:Demir(Divriği ve Hekimhan), bakır(Maden ve Pötürge), linyit(Elbistan), kayatuzu(Erzincan ve Tercan), kurşun ve çinko(Keban).

B.HAKKARİ BÖLÜMÜ

YÜZEY ŞEKİLLERİ

a.Dağlar

Buzul Dağı ‘dır.

b.Ovalar

Yüksekova ‘dır.

NÜFUS VE YERLEŞME

Yerleşim Merkezleri: Hakkari, Şırnak, Yüksekova, Şemdinli, Çukurca.

TARIM, HAYVANCILIK VE MADENCİLİK

Sanayi Tesisleri:El tezgahlarında halı ve kilim dokumacılığı yapılır.

Yer altı Kaynakları:Asfalt(Şırnak).

C.YUKARI MURAT-VAN BÖLÜMÜ

YÜZEY ŞEKİLLERİ

a.Dağlar

Ağrı, Nemrut, Süphan, Tendürek dağlarıdır.

b.Ovalar

Ağrı, Eleşkirt, Muş, Malazgirt ovalarıdır.

NÜFUS VE YERLEŞME

Yerleşim Merkezleri: Van, Ağrı, Doğubayazıt, Tatvan, Muş, Malazgirt, Hınıs, Varto, Ahlat, Adilcevaz, Ergiş, Gevaş.

TARIM, HAYVANCILIK VE MADENCİLİK

Tarım Ürünleri:Arpa, buğday, çavdar, şeker pancarı, mercimek, sebze ve meyve.

Sanayi Tesisleri:Şeker(Ağrı, Erciş, Muş, Van), çimento, yem, et kombinaları.

D.ERZURUM-KARS BÖLÜMÜ

YÜZEY ŞEKİLLERİ

a.Dağlar

Allahuekber, Palandöken, Kısır dağlarıdır.

b.Ovalar

Aşkale, Erzurum, Pasinler, Kazığman, Iğdır ovalarıdır.

c.Akarsular

Aras, Kura akarsularıdır.

NÜFUS VE YERLEŞME

Yerleşim Merkezleri: Erzurum, Kars, Iğdır, Sarıkamış, Ardahan, Aşkale, Pasinler, Horasan, Kağızman.

TARIM, HAYVANCILIK VE MADENCİLİK

Tarım Ürünleri:Buğday, arpa, şeker pancarı, patates, sebze ve meyve, pamuk.

Sanayi Tesisleri:Süt, dokuma, ayakkabı, et kombinası, deri endüstrisi.

Yer altı Kaynakları:Linyit(Aşkale), oltu taşı(Oltu), kayatuzu(Kağızman çevresi).

İÇ ANADOLU BÖLGESİ

1.KONUMU

Ülkemizin tam ortasında yer alır.

2.YER ŞEKİLLERİ

a.Dağlar

Karadağ, Karacadağ, Elmadağ, İdris, Sündiken, Sivrihisar, Erciyes, Melendiz, Hasandağ, Çamlıbel, Hınzır, Tecer dağlarıdır.

b.Ovalar

Cihanbeyli, Aksaray, Akşehir, Ankara, Eskişehir, Çubuk, Kayseri, Develi ovalarıdır.

c.Akarsular

Sakarya, Porsuk, Kızılırmak, Delice akarsularıdır.

3.İL MERKEZLERİ

Konya, Aksaray, Karaman, Ereğli, Akşehir, Çumra, Cihanbeyli, Ankara, Eskişehir, Haymana, Polatlı, Sivrihisar, Çubuk, Ayaş, Kayseri, Kırıkkale, Yozgat, Niğde, Kırşehir, Çankırı, Nevşehir, Ürgüp, Göreme, Sivas, Şarkışla, Zara, Yıldızeli, Bünyan, Hafik, Kangal, Gemerek.

4.BÖLÜMLERİ

a.Konya Bölümü

b.Yukarı Sakarya Bölümü

c.Orta Kızılırmak Bölümü

d.Yukarı Kızılırmak Bölümü

A.KONYA BÖLÜMÜ

YÜZEY ŞEKİLLERİ

a.Dağlar

Karadağ, Karacadağ dağlarıdır.

b.Ovalar

Cihanbeyli, Aksaray, Akşehir ovalarıdır.

NÜFUS VE YERLEŞME

Yerleşim Merkezleri: Konya, Aksaray, Karaman, Ereğli, Akşehir, Çumra, Cihanbeyli

TARIM, HAYVANCILIK VE MADENCİLİK

Tarım Ürünleri:Buğday, arpa, şeker pancarı, elma, ayçiçeği, üzüm, nohut, mercimek, haşhaş.

Sanayi Tesisleri:Çimento(Karaman), şeker(Konya), bisküvi ve unlu mamuller(Karaman), dokuma(Konya, Ereğli, Karaman), cıva işletmesi(Sarayönü),tarım aletleri ve un fabrikaları(Konya).

Yer altı Kaynakları:Cıva(Sarayönü), tuz(Tuz Gölü).

B.YUKARI SAKARYA BÖLÜMÜ

YÜZEY ŞEKİLLERİ

a.Dağlar

Elmadağ, İdris, Sündiken, Sivrihisar dağlarıdır.

b.Ovalar

Ankara, Eskişehir, Çubuk ovalarıdır.

c.Akarsular

Sakarya, Porsuk akarsularıdır.

NÜFUS VE YERLEŞME

Yerleşim Merkezleri:Ankara, Eskişehir, Haymana, Polatlı, Sivrihisar, Çubuk, Ayaş

TARIM, HAYVANCILIK VE MADENCİLİK

Tarım Ürünleri:Buğday, arpa, şeker pancarı, pirinç, ayçiçeği, mercimek, nohut, kavun, armut, sebze ve meyve.

Sanayi Tesisleri:Elektronik cihazlar, uçak, çimento, traktör, besin ve şeker fabrikası(Ankara),lokomotif, motor, şeker, besin, çimento, dokuma, buzdolabı fabrikası(Eskişehir).

Yer altı Kaynakları:Lületaşı, krom, bor, amyant(Eskişehir),linyit(Ankara ve çevresi).

C.ORTA KIZILIRMAK BÖLÜMÜ

YÜZEY ŞEKİLLERİ

a.Dağlar

Erciyes, Melendiz, Hasandağ dağlarıdır.

b.Ovalar

Kayseri, Develi ovalarıdır.

c.Akarsular

Kızılırmak, Delice akarsularıdır.

NÜFUS VE YERLEŞME

Yerleşim Merkezleri: Kayseri, Kırıkkale, Yozgat, Niğde, Kırşehir, Çankırı, Nevşehir, Ürgüp, Göreme

TARIM, HAYVANCILIK VE MADENCİLİK

Tarım Ürünleri:Buğday, arpa, şeker pancarı, patates, soğan, baklagiller, üzüm, elma.

Sanayi Tesisleri:Orta Doğu petrol rafinerisi ve silah fabrikası(Kırıkkale), lastik fabrikası(Kırşehir), mobilya, şeker, çimento,dokuma, besin, elektrikli ev aletleri(Kayseri), şeker(Çankırı).çimento(Yozgat).

Yer altı Kaynakları:Demir ve çinko(Kayseri), mermer(Kırşehir), kayatuzu(Çankırı), cıva(Niğde).

D.YUKARI KIZILIRMAK BÖLÜMÜ

YÜZEY ŞEKİLLERİ

a.Dağlar:Çamlıbel, Hınzır, Tecer dağlarıdır.

NÜFUS VE YERLEŞME

Yerleşim Merkezleri: Sivas, Şarkışla, Zara, Yıldızeli, Bünyan, Hafik, Kangal, Gemerek.

TARIM, HAYVANCILIK VE MADENCİLİK

Tarım Ürünleri:Arpa, şeker pancarı, patetes.

Yer altı Kaynakları:Linyit ve krom(Sivas), demir(Divriği).