Hukukun diğer sosyal kurallarla ilintisi
HUKUK HUKUK DEME !!!
Bir varmış bir yokmuş ! … Evvel zaman içinde kalbur saman içinde hukuk adlı bir prens yaşarmış .
Şakanın dozunu da iyice azıttın sen artık !!! Ne demek hukuk adlı bir prens ? !
Efendim hukuku anlamak adına bir harekettir bu . Bunu anlayamıyorsanız ben n’apiym ?
“ Yani şimdi işimiz gücümüz bitti bir de hukukla mı uğraşacağız ? “ demeyin lütfen .
Benim işim bu . Gıcık oluyorsanız yazının devamını okumayın efendim … Di ‘ mi ?
Şimdi din kuralları var . Görgü kuralları da var . Ahlak kuralları da var . Eeee ! …
Eesi şu : Bu kurallar yetmiyor efendim . İçine biraz karabiber serpelim dedim .
Karabiber de ne karabibermiş be !! İyi hapşırtanından olsun .
Sosyal kural ne demek ?
Ben sosyal kuraldan ne anladığımı bi gösterirsem şimdi !
Okumayın efendim okumayın . Bana ne ! Bu , benim yazım . İster hapşırtırım ister kaşındırırım .
Ne demek ya bu ? Dalga mı geçiyorsun sen bizimle ? !
Hayır . Sadece bir iki kelam edeyim dedim , o kadar …
Sosyal hayatı düzenleyen kurallara sosyal kural denir .
Eeee ?...
Bu yazımı yalnızca sosyologlar okuyorsa bu yazıyı boşuna yazmışım demektir .
Aristo diye bir filozof varmış .
Demiş ki : “ Çayeli ‘ nden öteye giderum yali yali …”
Yalan ! Demiş ki : “ İnsan , sosyal bir hayvandır . “ İnsanları hayvan yaptılar ya , bravo !!! Şu evrim varsayımı amma da etkiliymiş be . Aristo ‘ yu bile etkilemiş hani . Gerçi Darwin , Aristo ‘ dan sonra yaşadı ya , neyse !
Sadede gel sadede !
İnsan sosyal bir hayvan olduğu için sosyal hayat var .
Eeee ? …
Yani ; sosyal yaşamın olması sonucunda birtakım kurallar tesirini gösteriyor .
İşte saydığım din , görgü ve ahlak kuralları da bu kurallar cinsinden .
Bir de hukuk kuralları var .
Hukuk kuralının yaptırımı manevi değil maddi …
Devleti arkasına alıyor . Ve diğerlerininki de manevi …
Bunun için mi bu kadar lafazanlık yaptın sen ! ?
Hukuk , diğer kurallarla iç içedir …
Sıkılan çay molası verebilir .
Diyelim ki görgü kuralı gereği selamlaşmış olalım .
Asker ya da emniyet mensubuysanız üstünüze mecburen selam vereceksiniz demektir .
Borçlar kanununun 19. maddesi ahlaka aykırı eylemleri hukuka aykırı sayar .
20. maddesi de bu tür işlemlerin butlan ya da kendiliğinden geçersiz olduğunu söyler .
Medeni kanunun 2. maddesi bir hakkın kullanılmasında ya da bir borç meselesinde doğruluk ve dürüstlüğü vurgular .
Medeni kanunun 185. maddesi de karı koca arasında sadakat ve bağlılığı öngörür .
Medeni kanunun 364. maddesinde de nafaka yükümlülüğü dile getirilir .
Bunlar hukukun ahlakla yakından ilgili olduğunu gösterir .
Ya da ev sahibi , kiracısını canı istediği gibi çıkaramaz . Çıkarırsa güven duymanın zararını ev sahibi ödemek durumundadır .
Adam öldürme , yaralama , hırsızlık , fuhuş , yalan tanıklık , ..vs. eylemler ahlaken doğru değildir . Ceza kanunu açısından suç teşkil ederler . Borçlar kanunu açısından da birer haksız eylem özelliği taşırlar .
Peki bunlar neyi ifade eder ?
Hukuk kuralları işte bu saydığım sosyal kurallarla iç içedir . Bu saydığım eylemler hukukta da ahlakta de dinde de doğru değildir . Yani bu kurallar birbirini tamamlarlar .
Hukuk kurallarının tek farkı maddi yaptırımlı olmasıdır .
Din , insanın vicdani yönünü vurgular .
Ahlak , toplumun değer yargılarıyla oluşur .
Görgü ya da muaşeret de alışkanlıklardan ötürü toplumda yapılan ve nerede nasıl davranacağımızı belirleyen hareketlerden oluşur .
Görgü kurallarına örnek : Bir toplulukta ulu orta konuşmamak .
Ya da hastayı ziyaret etmek , komşulara ya da misafirlere bir şeyler ikram etmek …
Bunlar gelenekselleşmiştir . Dolayısıyla bu kurallara uymak istemeyen kişinin zorla ya da devlet gücüyle bu kurallara uydurulması söz konusu değildir . Aynı şey diğer kurallar için de geçerlidir . Yalnız bir parantez açayım ; din ya da mezhep kurallarıyla idare edilen sistemlerin hukuk sistemleri bu kurallara uygun olmayan bir yapı gösterir . Örnek : İran .
Ahlak kurallarına örnek : Adam öldürmemek , hırsızlık yapmamak .
Bunlar dinen de yanlıştır .
Dolayısıyla hukuk bütün bu kuralları kucaklamakta ve desteklemektedir .
Bir toplumda bu kuralları , eğer laik bir devlette yaşanıyorsa , uygulamak için mahkemeler vardır .
Bir baba , nafaka yükümlüsü olan çocuğundan nafakasını alamazsa mahkemeye başvurur ve cebri icra ile yani zorla nafakasını çocuğundan ister ve sonunda da alır . Çünkü hukukun yaptırımı yani müeyyidesi ( sosyal kurallara uyulmadığında karşılaşılan tepki ) maddidir . Hukuku anlamak için hukukun abisi olmak gerekmez . Birazcık sabır ve gayret lazımdır bu iş için …
10.01.2008 01:45
E –postam : dussunce@yahoo.com
Yazan : Tarık Tümlü diye bir lafazan …
Kayıtlar
