TÜRKİYE EKONOMİSİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER

1.COĞRAFİ KONUM

Ø  Asya ile Avrupa’yı birbirine bağlaması transit taşımacılığın gelişmesini sağlamıştır.

Ø  Hazar ve Orta Asya petrol ve doğal gazının batıya ulaştırılması için belirlenen güzergâhlardan en önemlisi üzerinde bulunmaktadır.

Ø  Karadeniz’e komşu ülkeler ile diğer ülkeler arasındaki deniz ticaretinin boğazlar yoluyla yapılması  ülkemize stratejik önem kazandırır.  

Ø  Orta kuşakta yer aldığından, mevsimler belirgin olarak yaşanır. Bunun sonucunda yetiştirilen  tarım ürün çeşidi fazla ve mevsimlik turizm faaliyetleri gelişmiştir.

2.YER ŞEKİLLERİ

Yükselti ve engebenin fazla olması;

Ø  Tarım,  ulaşım ve  sanayi faaliyetlerini olumsuz,

Ø  Baraj yapımı, yaylacılık ve kış turizmini olumlu yönde etkiler.

NOT: Yanlış arazi kullanımına örnekler;

Verimli tarım alanlarının yerleşmeye açılması,

Otlakların tarlaya dönüştürülmesi

Yer altı sularının aşırı bir şekilde çekilmesi

Bataklıkların kurutularak tarım alanı haline getirilmesi

Kumsallara turistik tesis yapılması gibi

3.İKLİM

Ø  Türkiye’de iklim çeşitliliğinin fazla olması;

Tarım ürün çeşitliliği ile hayvancılık faaliyetlerini doğrudan etkilemiştir. Ayrıca bu ürünlere dayalı sanayi kollarının dağılış alanını da belirlemiştir.

Ø  Yaz mevsiminin  uzun sürdüğü güney kıyılarımızda deniz turizmi gelişirken , kar kalınlığının fazla olduğu Uludağ, Kartalkaya, Palandöken gibi yerlerde kış turizmi gelişmiştir.

Ø  Yaz mevsiminin kurak geçmesi tarımsal üretimi düşürür,

Ø  Kışın görülen yoğun kar yağışı ulaşımı olumsuz yönde etkilemektedir.

4. Nüfus

Ø  Ülkemizin genç ve dinamik bir nüfusa sahip olması ve  işgücü potansiyelinin fazla olası olumludur.

Ø  İstihdam sıkıntısının yaşanması (işsizlik) ve bağımlı nüfus oranın fazla olması olumsuzdur.

TÜRKİYE’NİN EKONOMİ POLİTİKALARI

Ülkemizde uygulanan ekonomi politikalarının amaçları;

Ø  Doğal ve beşerî kaynakları en iyi şekilde kullanmak,

Ø  İstihdamı artırmak,

Ø  Bölgeler arası gelişmişlik farkını azaltmak,

Ø  İstikrarlı kalkınmayı sağlamaktır.

Ø  Göçü önleyerek  nüfusu yerinde tutmak

Türkiye’de gelişmemiş bölgelerde yatırımları özendirmek ve dengeli kalkınmayı sağlamak için teşvik politikaları uygulanmaktadır.

Bu uygulamalar ile yatırımcıya;

ü  Vergi indirimi veya ertelemesi,

ü  Düşük faizli kredi imkanı,

ü  Bedava arsa temini,

ü  Ucuz enerji  gibi çeşitli kolaylıklar sağlanmaktadır.

TÜRKİYE’DE BÖLGESEL KALKINMA PROJELERİ

GAP (GÜNEY ANADOLU PROJESİ)

GAP, ülkemizin güneydoğusunda yer alan Adıyaman, Batman, Şanlıurfa, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt ve Şırnak illerini kapsamaktadır.

GAP’ın temel hedefi, bölgenin gelir düzeyini ve hayat standartını yükselterek kırsal alanlardaki verimliliği ve istihdamı artırmaktır.

Proje; sulama, enerji, tarım, kırsal ve kentsel altyapı, ormancılık, eğitim ve sağlık gibi alanları kapsamaktadır.

GAP NELERİ DEĞİŞTİRDİ?

Ø  Tarımda sulama imkanı artmıştır.

Ø  Hidroelektrik enerji üretimi artmıştır.

Ø  Tarıma dayalı sanayi kollarında gelişme meydana gelmiştir.

Ø  GAP bölgesinden yapılan ihracatta artış  olmuştur.

Ø  Bölgede karayolu uzunluğu artmıştır.

Ø  Tarım ürün çeşitliliği artmıştır. Tarımı en fazla gelişen ürün pamuktur. Ayrıca ayçiçeği, mısır, soya fasulyesi sebze ve meyve tarımı gelişmiştir.

FİZİBİLİTESİ TAMAMLANAN PROJELER

1.DAP (DOĞU ANADOLU PROJESİ)

Ağrı, Ardahan, Bingöl, Bitlis, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Hakkari, Iğdır, Kars, Malatya, Muş, Tunceli, Van ve Sivas illerini kapsayan projedir.

DAP bünyesinde yer alan illerde ekonomi, tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. Dolayısıyla bölgenin kalkınabilmesi için tarım ve hayvancılığın geliştirilmesi gerekmektedir.

Ø  Meraların ıslahı,

Ø  hayvan soylarının ıslahı

Ø  iç ticarette hayvancılığın öneminin artırılması

projenin temel hedefleri arasında yer almaktadır.

2.DOKAP (DOĞU KARADENİZ PROJESİ)

Artvin, Bayburt, Giresun, Gümüşhane, Ordu, Rize ve Trabzon, Samsun ve Tokat illerini kapsamaktadır.

AMAÇLARI

Ø  Ulaşım ve iletişim hizmetlerini geliştirmek

Ø  Ekonomik yapıyı güçlendirip, gelir düzeyini yükseltmek

Ø  Bölgenin doğal kaynaklarını ve çevre kapasitesini koruyarak sürdürülebilir kalkınmayı sağlamak

Ø  Turizm faaliyetlerini geliştirmek

Ø  Mevcut işletmeleri desteklemek ve yeni işletmeler kurmak

Ø  İç kesimlerde sulamaya bağlı olarak ürün çeşitliliğini artırmak

Ø  Kıyı kesiminde ürün çeşitliliğini artırmak,

3.KOP (KONYA OVASI PROJESİ)

Konya, Karaman, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Yozgat, Kırıkkale ve Kırşehir  illerini içine alan projedir.

Ülkemizin GAP‘tan sonra en büyük sulama projesi yatırımı olma özelliğini taşır.

KOP ile özellikle Konya ve Karaman Ovalarının sulanması hedeflenmektedir.

“Mavi Tünel Projesi” ile Göksu Nehri’nin Akdeniz’e dökülen suları Konya Ovası’na aktarılacak.

NOT: Yeni dahil edilen yerlerde sulama imkanı için Kızılırmak’tan yararlanılma düşünülmektedir.