DOĞAL KAYNAKLARIN ÇEVRESEL ETKİLERİ TAŞ OCAKLARININ ÇEVREYE ETKİLERİ LİSE 11.SINIF COĞRAFYA KİTABI LİSE 3.SINIF

A. DOĞAL KAYNAKLARIN ÇEVRESEL ETKİLERİ TAŞ OCAKLARININ ÇEVREYE ETKİLERİ LİSE 11.SINIF COĞRAFYA KİTABI LİSE 3.SINIF
1. Taş Ocaklarının Çevreye Etkileri :Doğal çevre ile olumsuz etkileşimi olan ve
mekânsal etkilerinin en aza indirildiği doğal kaynak kullanımları, çevresel
sonuçları açısından problemsiz uygulamalardır.Taş ocağı, taş çıkartmak için yer
kabuğunun yüzeyinde açılan ocaktır.
Etkileri: Taş ocaklarının faaliyeti sonucu oluşan tozlar, insanlar ve bitkiler
üzerinde olumsuz etki yapar. Bu hava kirleticiler, bitki örtüsünün ve ekili
alanların zarar görmesine neden olur. Taş ocaklarından çevreye verilen atık
maddeler; çevredeki bitki örtüsüne, toprak yapısına, havaya, suya, tarım
alanlarına ve canlı habitatlarına zarar verir.
Bazı ülkelerde taş ocaklarının çeşitli patlayıcılar kullanılarak işletilmesi;
doğal çevre üzerinde bozucu, yıkıcı, tahrip edici, insan yaşamı üzerine çok
çeşitli olumsuz etkilere hatta yaralanma ve kazalara neden olmaktadır .
Bazı ülkelerde ise taş ocaklarında kesme yöntemlerinin kullanılarak taş üretimi
yapılması hâlinde patlatma ile doğal çevreye verilen zararlar önlenmekte, daha
randımanlı üretim yapılmaktadır . Bu işletim yöntemiyle olumsuz anlamdaki
mekânsal etkileri en aza indirilmektedir. Ses, gürültü ve hava kirliliği sorunları azalmakta, yüzey ve
yer altı drenaj problemleri kontrol edilebilmektedir.

Read More

DOĞAL KAYNAKLARIN ÇEVRESEL ETKİLERİ ARAL GÖLÜ LİSE 11.SINIF COĞRAFYA KİTABI LİSE 3.SINIF

A. DOĞAL KAYNAKLARIN ÇEVRESEL ETKİLERİ ARAL GÖLÜ LİSE 11.SINIF COĞRAFYA KİTABI LİSE 3.SINIF
Su, bir doğal kaynaktır. Göller ise doğal yollarla oluşmuş yeryüzündeki su
depolarıdır. Kazakistan ile Özbekistan arasında yer alan Aral Gölü 1960'lı
yıllarda dünyanın dördüncü büyük gölüyken 2000'li yıllarda büyük bir hızla çöle
dönmüştür.Aral Gölü'nü besleyen iki önemli akarsu olan Amuderya ile
Siriderya'nın suları üzerinde yapılan barajlar, yanlış sulama teknikleri ve
aşırı su çekilmesi sonucunda, Aral Gölü'ne ulaşmadan tükenmeye başlamıştır.
Önemli su kaynakları tarafından yeterince beslenemeyen Aral Gölü, aşırı
sıcakların da etkisiyle yaşanan yoğun buharlaşma yüzünden hızla kurumaya
başlamıştır. Ayrıca suların
azalmaya başladığı dönemde sulu tarımın yapıldığı bölgelerde kimyasal ilaçlar
aşırı kullanılmıştır. Bu yüzden sular kirlenmiş, göldeki su seviyesi düşerek
ortaya zehirli bir çöl çıkmıştır.
Yanlış doğal kaynak kullanımıyla Aral Gölü'nde meydana gelen olumsuzluklar:
*Son 30 yıl içinde Aral Gölü alanının %40'ı, hacminin ise %75'i kayboldu.
*Rüzgâr erozyonunun etkisiyle göl çevresinde binlerce kilometre kare
genişliğinde zehirli bir çöl meydana geldi.
*Tuzlanma sonucu tarım alanları kullanılamaz hâle geldi.
*Bölgede kış mevsimi eskiye göre daha erken başladı, daha sert geçti.
*Liman ve tersanelerin bulunduğu yerler günümüzde gemi mezarlığı hâline geldi.

Read More

DOĞAL KAYNAKLARIN DEĞERİ VE KULLANIMININ DEĞİŞİMİ LİSE 11.SINIF COĞRAFYA KİTABI LİSE 3.SINIF

DOĞAL KAYNAKLARIN DEĞERİ VE KULLANIMININ DEĞİŞİMİ LİSE 11.SINIF COĞRAFYA KİTABI LİSE 3.SINIF
Doğal kaynakların insan için önemi, zaman ve mekâna göre değişmektedir. Doğal
kaynakların insan için öneminin, zaman ve mekâna göre değişiminde insanın zaman
içinde değişen ihtiyaçları, doğal kaynakların kalitesi ve tüketim hızları
etkilidir. Örneğin, su, ilk dönemlerde sulama amaçlı kullanılırken günümüzde
enerji üretimi, turizm, sanayi ve teknolojinin gelişmesinde önemli rol
oynamaktadır. Dolayısıyla ülkelerin sanayi ve teknolojideki gelişmişlikleri,
sahip oldukları doğal kaynakların değerleri için belirleyici olmaktadır.
İnsanın Neolitik Çağda toprağı ekip biçmeye başlamasıyla tarım toprakları doğal
bir kaynak olarak önem kazanmaya başlamıştır. Tarım arazilerinin bu önemi,
nüfusun artmasına paralel olarak giderek büyümüştür. Artan ihtiyaç ve teknolojik
imkânlar ilkel tarımdan sulu tarıma geçişle birlikte ziraat faaliyetlerinde
modern tarım tekniklerinin kullanılmasını gerekli kılmıştır.
Doğal kaynakların en önemlilerinden biri de ormanlardır. Ormanlar önceleri
çoğunlukla tahrip edilerek kullanıyordu. Günümüzde orman tahribi olan sahalarda
ağaçlandırma yapılması ya da ormanların koruma altına alınması gibi
uygulamalarla ormanlardan faydalanılmaya çalışılmaktadır.
Doğal kaynaklara olan talep gelişen teknolojiye ve ihtiyaçlara bağlı olarak
zaman içinde değişmiştir. Doğal kaynaklara esas önemini kazandıran faktörler
dünya nüfusunun artışı ve çağdaş sanayideki teknik gelişmelerdir.
Taş kömürüne yöneliş,XIX. yüzyılda Batı ülkelerine yayılan (Avrupa,
Anglo-Amerika ülkeleri) yüksek fırınlar ve gelişen demir-çelik sanayisi ile
başlamıştır. Demir-çelik endüstrisi, öncelikle demir cevheri ve maden kömürü
kaynaklarına gerçek ekonomik değerini kazandırmıştır.Maden kömürü yatakları Batı
sanayi uygarlığının gelişmesinin temelini oluşturan ve büyük ölçekte kullanılan
ilk yakıttır.
Demir-çelik sanayisindeki gelişmeler, maden kömürü üretimini de teşvik
etmektedir. Demir cevheri yaklaşık XVIII. yüzyıl başlarına kadar Batı
ülkelerinde odun kömürü enerjisinden yararlanılarak ergitiliyordu. Bu nedenle de
cevher işleme atölyeleri ABD, İngiltere, İsveç ve diğer Batı ülkelerinde orman
bölgeleri ve yakınlarındaki demir cevheri yatakları çevresinde toplanmıştı.Odun
kömürünün enerji kaynağı olarak kullanılmasının ormanların alabildiğine tahrip
edilmesi gibi sakıncaları vardı.Demir-çelik sanayisindeki gelişmeler önce
İngiltere'de daha sonra bazı Avrupa ülkeleri ve ABD'de demir cevherini maden
kömürü ile ergitme denemelerinin başlamasına yol açmıştır.
İlk yüksek fırın, 1745 yılında İngiltere'de kurulmuştur. Bu tarihten sonra maden
kömürü giderek demir-çelik endüstrisinin vazgeçilmez bir enerji kaynağı durumuna
gelmiştir. XX. yüzyıl başlarında petrol, elektrik (beyaz kömür) ve nükleer
enerji, sanayi faaliyetlerinin kömüre bağımlı olmasını önlemiştir. Örneğin,
demir-çelik endüstrisinde başta gelen ülkelerden olan İsveç, demir madeni
yatakları yönünden zengindir. İsveç'te kömürün bulunmaması nedeniyle demir-çelik
endüstrisinde yüksek fırınların çalıştırılmasında elektrik enerjisi
kullanılmaktadır. Bundan dolayı İsveç'te çelik üretimi pahalıya mal olmaktadır.
İçten yanmalı ve içten patlamalı motorların icadı,petrolün termik güç olarak
önemini artırmıştır. 1937'de jet motorunun icadı ile jet yakıtına olan ihtiyaç,
petrolün daha da değerlenmesine yol açmıştır. Zamanla dizel motorlar ve gaz
türbinleri ile elektrik üretilmiştir.
Kömürün sanayideki önemli rolü bugün bile devam etmektedir. Dünya'daki kömür
üretiminin % 69'u elektrik üretimi amacıyla kullanılmaktadır. Gelecekte elektrik
üretiminde kömürün payının azalacağı, doğal gazın payında ise önemli artışların
olacağı tahmin edilmektedir. Buna karşın kömürün elektrik üretiminde en çok
kullanılan yakıt olma niteliğinin değişmeyeceği öngörülmektedir.
Bölge ya da ülkelere göre maden kömürünün kullanımı değişiklikler gösterir.
Örneğin, enerji elde etmede katı yakıtlar, petrol alanı olan Orta Doğu (%1,5) ve
Latin Amerika'da (%5,4) en düşük orana, Çin (%7,5) ve Asya'nın geri kalan
kesimlerinde (%43,7) ise en yüksek orana ulaşmaktadır. Günümüzde Çin, Hindistan,
Güneydoğu Asya ve Güney Amerika'da metal sanayisinin gelişmesi kömür tüketimini
arttırmıştır.

Read More

DOĞAL KAYNAK KULLANIMININ FARKLI OLMASININ ÇEVRESEL SONUÇLARI KONUYA BAŞLARKEN SAYFA 206 LİSE 11.SINIF COĞRAFYA KİTABI LİSE 3.SINIF

DOĞAL KAYNAK KULLANIMININ FARKLI OLMASININ ÇEVRESEL SONUÇLARI KONUYA BAŞLARKEN SAYFA 206 LİSE 11.SINIF COĞRAFYA KİTABI LİSE 3.SINIF
1.Her ülkenin doğal kaynaklarının potansiyeli eşit değildir. Bunun nedenlerini
sınıfta tartışınız.
Ülkelerin coğrafi konumu ve yüzölçümleri,jeolojik geçmişi,iklim
özellikleri,yerşekli özellikleri,ülkelerin gelişmişlik düzeyi ve doğal
kaynakların geçmişteki kullanımı doğal kaynakların potansiyelinin farklı
olmasına yol açar.
2.Ülkelerin doğal kaynak kullanımının meydana getirdiği olumlu ve olumsuz
çevresel sonuçlar nelerdir?
Olumsuz Sonuçlar:Doğal kaynak kullanımı hem kaynağın hızla tüketilmesine sebep
olmakta hem de coğrafi çevreye ve sonuç olarakta insane zarar vermektedir.
Olumlu Sonuçlar:Sanayi ve diğer ekonomik faaliyetler gelişir ve değişir.
İnsanların ihtiyaçlarının karşılanması ve daha rahat yaşaması sağlanır.Doğal
kaynaklar yönünden zengin ülkeler ekonomik gelir elde eder.

Read More

DOĞAL KAYNAK KULLANIMININ FARKLI OLMASININ ÇEVRESEL SONUÇLARI LİSE 11.SINIF COĞRAFYA KİTABI LİSE 3.SINIF

DOĞAL KAYNAK KULLANIMININ FARKLI OLMASININ ÇEVRESEL SONUÇLARI LİSE 11.SINIF COĞRAFYA KİTABI LİSE 3.SINIF
Ülkelerin gelişmişlik düzeyleri ile doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımı
ve azami faydalanmanın sağlanması konusundaki çalışmalar paralellik gösterir.
Geri kalmış ülkeler, zengin doğal kaynaklara sahip olsalar bile teknolojik
imkânsızlıklar sebebiyle azami kullanım ve sürdürülebilir faydalanmadan uzak
yöntemlerle doğal kaynak kullanımını gerçekleştirmektedir. Yetersiz, hatalı ve
eski teknolojilerin uygulandığı doğal kaynak kullanımı hem kaynağın hızla
tüketilmesine sebep olmakta hem de coğrafi çevreye zarar vermektedir.
Siyanürlü altın üretimi eski, yetersiz teknolojiler ile gerçekleştiridiğinde su
ve toprak kirliliğine, insan, hayvan ve bitki sağlığını tehdit edecek çevresel
bozulmalara neden olmaktadır.
Düşük kalitedeki kömürün kullanılması hava ve toprak kirliliği ile insan, hayvan
ve bitki hayatında zararlı çevresel etkilere neden olmaktadır. Sanayileşmiş
ülkeler temiz kömür teknolojilerini uygulayarak enerji verimliliğini arttırmakta
ve kömürün neden olduğu çevre gaz emisyonlarını azaltmaktadır.
Ormanlar,odun ham maddesi gibi çok değişik ürünler ve hizmetlerle topluma fayda
sağlamaktadır.Aşırı ve yanlış kullanımlar sonucunda orman alanları gün geçtikçe
daraltılmış, tahrip edilmiştir. Hatalı ormancılık faaliyetleri ile orman
ürünlerinin üretimi, geri kalmış ya da gelişmekte olan ülkelerde sıklıkla
uygulanmaktadır. Bu ülkelerde orman ürünlerine olan ihtiyaç karşılanırken
meydana gelen orman tahripleri; coğrafi çevrede erozyon, seyelan, sel, taşkın ve
kütle hareketlerine sebep olmakta, sonuçta afet niteliğinde olaylar meydana
gelmektedir.
***Doğal kaynak kullanımlarında imkânsızlıklardan kaynaklanan eski, yetersiz
yöntemlerin ve teknolojilerin kullanılması çevre sorunları oluşturarak can, mal
ve kaynak kayıplarına neden olmaktadır. Gelişmiş ülkelerdeki sanayi ve
teknolojik imkânların kullanılması hem doğal kaynaktan yüksek verim almak hem de
doğal kaynağın sürdürülebilir kullanımını sağlamak ve coğrafi çevresel
duyarlılık bakımından da çok önemlidir.

Read More

DOĞAL KAYNAK KULLANIMINDA ÇEVRE DUYARLILIĞI LİSE 11.SINIF COĞRAFYA KİTABI LİSE 3.SINIF

C. DOĞAL KAYNAK KULLANIMINDA ÇEVRE DUYARLILIĞI LİSE 11.SINIF COĞRAFYA KİTABI LİSE 3.SINIF
"Doğal kaynak kullanımında çevre duyarlılığı" konusu için Nil Nehri üzerindeki
Aswan (Asuan) Barajı (1968'de inşa edildiğinde "Mühendislik Harikası" olarak
nitelendirilmişti) ve Çin'deki Yangçe Nehri üzerinde inşası devam eden Üç Boğaz
Barajı (Yapımı 1993 yılında başlamış, 2009 yılında tamamlanması planlanmıştır)
örneklerini inceleyelim.
ÜÇ BOĞAZ BARAJI
Amacı:*Sel baskınlarını kontrol etmek,*Taşkın tehdidinden korumak
*Elektrik elde etmek
Yarattığı Sorunlar:
*Tarihî ve güncel pek çok yerleşim yeri sular altında kalmıştır.
*Bu mekânlarda yaşayan bir milyondan fazla kişi yer değiştirmiştir.
*İnşaat sırasında yükselen sular balıkların hareketini etkilemektedir.
*Az rastlanan bitki türlerinin daha sonra ortadan kalkmasına neden olacaktır.
*Kontrol eksikliği hâlinde, endüstri ve kanalizasyon atıkları ile baraj gölünde
su kirliliğine yol açılabilir.
*Nehir, her yıl 523 ton alüvyon taşımaktadır. Akış yavaşlayınca bu maddeler
baraj gölünde tortul birikimi oluşturacaktır. Bu tortulların deltaya ulaşamaması
tarım alanlarının verimini azaltacaktır.
*Baraj inşaatı sırasında barajın yaban hayatı üzerine olumsuz etkisi
görülmüştür.
*6 büyüklüğünde depremler yaratan iki önemli fay hattı yakınında inşa edildiği
için tektonik risk altındadır.
ASWAN BARAJI
Amacı
*Taşkınları kontrol etmek *Yeni açılan tarlaları sulamak
*Tarımsal üretimi arttırmak *Mısır'ın elektrik ihtiyacının yarısını karşılamak
Yarattığı Sorunlar
*Nil'in getirdiği alüvyonlar, baraj gölünde biriktiği için nehir vadiyi
besleyememekte bu yüzden gübre talebi artmaktadır.
*Alüvyal topraklar bakımından son derece zengin olan ülkede, çok fazla gübre
kullanılmaktadır.
*Tarımsal üretim, nüfus artışının baskısıyla yetersiz kalmış ve Mısır, gıda
maddesi dış alımı yapar duruma gelmiştir.
*Nehrin sağladığı besleyici maddeler gelmediği için Akdeniz kıyılarında sardalya
balığı üretimi azalmıştır. Aynı nedenle plankton ve organik karbon miktarı
azaldığından Doğu Akdeniz kıta şelfi boyunca su-gıda zinciri de kırılmıştır.
*Nil Deltası şiddetli erozyon ve tuz birikimine maruz kalmıştır.
*Mısır'da parazitlere bağlı hastalıklar artış göstermiştir.
Barajların faydaları:
Eğer barajlar coğrafi koşullar dikkate alınarak projelendirme ve kullanım
stratejileri geliştirilerek inşa edilirse:
*Yenilenebilir enerji üretim ve tüketimine imkân verir.
*Doğal çevrede kirliliğe neden olmayan enerji üretimini sağlar.
*İlk yatırımdan sonra sadece bakım maliyeti olması sebebi ile ucuz bir enerji
kaynağıdır.
*Suyun kontrol ve yönetimine imkân vererek zararlarından korunma, sudan daha
fazla faydalanma, yılın her mevsiminde suyu kullanabilme imkânı verir.
*Sosyal, kültürel ve sportif faaliyetler için geniş imkânlar sağlar.
**İnşaatlar yoluyla yer şekillerinin yüzyıllardan beri değiştirilmesi, doğal
kaynak kullanımının sağladığı imkân ve imkânsızlıklara bağlı olarak meydana
gelmektedir. İnsanlar yaşadıkları mekânı ihtiyaçları doğrultusunda ve
ülkelerinin doğal kaynak potansiyelleri ölçüsünde kullanıp şekillendirir. Göl ya
da denize yakın olan şehirlerin çoğu özellikle Japon şehirleri ve Hong Kong gibi
şehirsel arazi sıkıntısı içinde olanlar, denizden arazi kazanmak üzere dolgu
yoluyla sahalarını genişletmektedir. Ancak bu alanlarda önemli miktarda arazi
kazanılırken zengin balık alanları ya da ekolojik bakımdan değerli bataklıklar
ortadan kalkmaktadır. Japonya'da denizden arazi kazanma faaliyetlerinin en yoğun
olduğu yer Kobe şehri kıyılarıdır.

Read More

ETKİNLİK SAYFA 201 LİSE 11.SINIF COĞRAFYA KİTABI LİSE 3.SINIF

ETKİNLİK SAYFA 201 LİSE 11.SINIF COĞRAFYA KİTABI LİSE 3.SINIF
1.Kobe örneğinden hareketle kıyı alanlarının doldurularak kullanılmasının fayda
ve zararlarını çevresel bakış açısı ile sınıfta tartışınız.
Önemli miktarda arazi kazanılır.Bu araziler yerleşme,ulaşım ve ekonomik
faaliyetler için kullanılır.Çevre de ve özellikle deniz yaşamına geri
dönülemeyecek zararlar verir.Zengin balık alanları ya da ekolojik bakımdan
değerli bataklıklar ortadan kalkar.
2.Kobe'nin şehirsel gelişimi ile kıyı alanlarının kullanımı arasındaki ilişkiyi
aşağıdaki resimlerden faydalanarak tartışınız. ....
Nüfusun büyük bir kısmı güneyde Kobe Körfezi ile kuzeyde Rokko Dağları arasında
yaklaşık 2-4 km genişliğinde ve 30 km uzunluğundaki dar bir kıyı şeridi üzerinde
yaşamaktadır. Bu durum, denizden arazi kazanmayla ilgili olan "Dağdan Denize"
projesinin uygulanmasını zorunlu kılmıştır . Proje, 1960 yılında şehrin hemen
kıyısındaki küçük alanların doldurulmasıyla başlamıştır. Kazanılan arazinin tümü
sanayi ve liman faaliyetlerine ayrılmıştır.1980 yılında ise kıyıdan biraz açıkta
bir ada oluşturmak amacıyla daha büyük bir proje uygulanmaya başlandı. Şehrin
gerisinde yer alan Rokko Dağlarından çıkarılan taş ve toprak kıyıya taşınarak
gemiye yüklenmiş ve yaratılması düşünülen arazi, deniz seviyesinde belirinceye
kadar Kobe Körfezi'nin sularına boşaltılmıştır. Günümüzde bu adaya ek olarak
Rokko Adası ve Kobe Körfezi'nin güneyinde uluslararası uçuşlar için yeni bir
havalimanı inşa edilmiştir. Yeni oluşan sahalarda 20 bin kişiyi barındırabilecek
dükkân, park, okul vb. olanaklara sahip yüksek binalar yer almaktadır. Projenin
bir diğer etkisi de Rokko Dağlarında taş ve toprak çıkarımı sonucu
düzleştirilmiş alanlarda "Suma Yeni Şehri" adıyla çok büyük yeni bir şehirsel
mekân oluşturulmasıdır.

Read More

DOĞAL KAYNAKLARIN DEĞERİ VE KULLANIMININ DEĞİŞİMİ KONUYA BAŞLARKEN SAYFA 203 LİSE 11.SINIF COĞRAFYA KİTABI LİSE 3.SINIF

DOĞAL KAYNAKLARIN DEĞERİ VE KULLANIMININ DEĞİŞİMİ KONUYA BAŞLARKEN SAYFA 203 LİSE 11.SINIF COĞRAFYA KİTABI LİSE 3.SINIF
1."Zaman" faktörünü doğal kaynak kullanımı anlamında tartışınız.
Zaman içinde doğal kaynakların kullanım alanları ve şekilleri değişirken aynı
zamanda da doğal kaynakların kullanımı artmıştır.
2.Nüfusun özelliklerinin doğal kaynak kullanımını nasıl etkilediğini sözlü
olarak ifade ediniz.
Nüfusun eğitim düzeyi,kültürü ve gelir durumu doğal kaynakların kullanımını
etkilemektedir.Doğal kaynaklar, eğitim ve gelir düzeyi yüksek ülkelerde daha
akılcı bir şekilde,uzun süreli ve çevreye en az zarar verecek şekilde
kullanılmaktadır.

Read More

Doğal Kaynakların Kullanımında Farklılıkların Ortaya Çıkmasında Etkili olan Faktörler LİSE 11.SINIF COĞRAFYA KİTABI LİSE 3.SINIF

Doğal Kaynakların Kullanımında Farklılıkların Ortaya Çıkmasında Etkili olan
Faktörler LİSE 11.SINIF COĞRAFYA KİTABI LİSE 3.SINIF:
1.Ülkelerin gelişmişlik düzeyleri
2.Ülkelerin sosyal ve kültürel yapıları
3.Ülkelerin gelenek ve görenekleri ile alışkanlıkları
4.Doğal kaynağın verimliliği ve rezervi
Doğal Kaynakların Kullanımında Farklılıkların Olmasının Ortaya Çıkardığı
Sonuçlar:
1.Bazı ülke ve bölgelerde potansiyeli çok zayıf olsa dahi doğal kaynaklardan
azami şekilde faydalanılmaktadır. Japonya, Dubai, Hollanda gibi ülkelerde tarım
toprakları sınırlı olduğu hâlde teknoloji kullanılarak topraklardan üst düzeyde
yararlanma yoluna gidilmiştir. Bazı ülke ve bölgelerde ise yanlış yöntem ve
yetersiz teknolojilerin kullanılması ile çok yüksek potansiyele sahip doğal
kaynaklar kısa sürede tükenme seviyesine getirilmiştir.
2.Doğal kaynak kullanımında aşırıya kaçılması,doğal kaynakların kullanılamaz
hale gelmesi yada tükenmesine yol açmaktadır.
***Yukarıda ortaya çıkan olumsuz sonuçların önüne geçebilmek için doğal
kaynakların kullanımında bilim ve teknolojiden yararlanılmalı, doğal kaynakların
kullanımı planlı bir şekilde yapılmalı ve insana ve doğal çevreye etkileri iyi
hesaplanarak ona göre hareket edilmelidir.
ETKİNLİK: "Doğal kaynak kullanımının doğal çevre ile etkileşimi" hakkında
yorumlar yapınız.
Doğal kaynaklardan faydalanma sırasında uygulanan yöntem ve kullanılan
teknolojik imkânların çevresel şartlar ile uyumlu olması hem ilgili doğal
kaynağın sürdürülebilir kullanımı hem de coğrafi çevre üzerindeki olumsuz
etkisini engelleyecektir. Coğrafi çevrede bozulma, kirlenme ve geri kazanılması
imkânsız doğal kaynak kayıplarına neden olması, flora, fauna ve insan üzerindeki
olumsuz etkileri, hatalı doğal kaynak kullanımının çevresel duyarlılık ile
ilgili sorunları olarak özetlenebilir.
İnsanlar, doğal kaynakların kullanımında geri dönüşümü olmayan hatalar
yapmışlardır. Örneğin, verimli tarım alanlarını yerleşim birimlerine
çevirebilmek için doğal drenajı değişikliğe uğratmışlar, nehir kenarları boyunca
setler yaparak taşkın ovalarına yerleşmişlerdir. Oysaki bu setler olmasa, taşkın
ovaları taşkın sularını daha geniş alana yayarak gücünü ve yüksekliğini
azaltacaktır. Bir nehrin kenarları setlerle çevrildiğinde suyun akışı daha
hızlanır ve nehrin taşıdığı alüvyonlar taşkın ovasının verimini artırmak üzere
depolanamaz, setin içinde kalan dar kanalda birikir. Zamanla bu birikinti nehrin
yüksekliğini çevresindeki alana göre arttırır. Bu durum taşkın ovasına kurulmuş
olan yerleşme için felaket riskini de beraberinde getirmektedir.
Yukarıdaki örneklerde de görüldüğü gibi doğal kaynaklar hatalı kullanıldığında
çevresel etkiler yaratır ve doğal afetlere neden olur. Dünyanın en büyük
nehirleri kenarlarında setler yapılması çok yaygınlaşmıştır.

Read More

B. DOĞAL KAYNAK KULLANIMINA ÖRNEKLER LİSE 11.SINIF COĞRAFYA KİTABI LİSE 3.SINIF

B. DOĞAL KAYNAK KULLANIMINA ÖRNEKLER LİSE 11.SINIF COĞRAFYA KİTABI LİSE 3.SINIF
1. Mississippi Nehri: 1927'de Seller ve taşkınlarla çok büyük zararlara neden
olan Mississippi Nehri'nin suyunu kontrol altına almak için birçok baraj ve
belirlenen bir kanaldan akması için nehir üzerine kilometrelerce setler ve pompa
istasyonları inşa edilmiştir. Bu uygulamalarla istenen sonuca ulaşılamamış,
Mississippi Nehri çevresine zarar vermeye devam etmiştir.
2. Arkansas Nehri:Arkansas Nehri, Tulsa şehrinde sel ve taşkın afetleri
sonucunda önemli hasarlara neden olmuştur.1984'teki sel felaketinin ardından
Tulsa'nın Mingo Creek taşkın ovası boyunca bir dizi göl oluşturulmasına karar
verilmiş; bu göller, sel ya da taşkın olduğunda suların birikmesi için kuru
durumda bırakılmıştır. Göl tabanları da genellikle futbol ve beyzbol sahaları ya
da tenis kortlarıyla değerlendirilmiştir. Göller bir ağ hâlinde kurak zamanda
jogging yapmak için kullanılan yollarla birbirine bağlanarak suyun bir gölden
diğerine akışı sağlanmıştır. Ayrıca taşkın ovasındaki inşaat faaliyetleri de
sıkı bir denetim altına alınmıştır. Tulsa'da uygulanan bu tedbir sistemi, iyi
bir şekilde işlediğinden giderek bir ulusal model hâlini almaya başlamıştır.
Bazı doğal kaynakların potansiyellerinin giderek azalması, insanların
ihtiyaçlarının zaman içinde değişmesi doğal kaynaklara olan talebin de artmasına
neden olmuştur. Ayrıca nüfus artışı, sanayi ve teknolojinin gelişmişlik derecesi
de doğal kaynakların değeri ve kullanımı üzerinde belirleyici rol oynamaktadır.
Ülkelerin ekonomik seviyeleri ve sahip oldukları çevre bilincine göre doğal
kaynakların değeri ve kullanımına ait algılar değişiklik göstermektedir.
Örneğin, gelişmiş ülkelerden biri olan Finlandiya'da çeşitli ihtiyaçlar için
kesilen her ağaca karşılık yenisinin dikilmesi gerekmektedir

Read More