СКЛОНЕНИЕ НАСТОЯЩЕГО И ПРОШЕДШЕГО ВРЕМЕНИ ŞİMDİKİ VE GEÇMİŞ ZAMAN ÇEKİMLERİ

Rusça eklerle türetilmis çekimli bir dil olduğundan, fiiller de sonuna sahıs ve cins ekleri
alarak çekilirler. Rusça’da zaman zarfları çok fazla değildir.

A. BİRİNCİ TİP EKLERLE ÇEKİLEN FİİLLER


читать fiili

Я чита- ю Ben okuyorum
Ты чит - ешь Sen okuyorsun
Он чита- ет O okuyor
Мы чита- ем Biz okuyoruz
Вы чита- ете Siz okuyorsunuz

Они чита- ют Onlar okuyorlar

Bu tür çekim alan fiillerden bazıları da söyledir: делать, летать, работать.

Bazı fiillerde 1. tekil sahıs ile 3. çoğul sahıs çekim ekleri -у ve -ут olarak değisir ve çekim
eki ё (yo) ile baslar.


Я ид- у          Ben gidiyorum
Ты ид- ёшь           Sen gidiyorsun
Он ид- ёт           O gidiyor
Мы ид- ём           Biz gidiyoruz
Вы ид- ёте           Siz gidiyorsunuz

Они ид- ут           Onlar gidiyorlar


B. İKİNCİ TİP EKLERLE ÇEKİLEN FİİLLER

Говорить fiili

Я говор- ю           Ben konusuyorum
Ты говор- ишь            Sen konusuyorsun
Он говор- ит            O konusuyor
Мы говор- им            Biz konusuyoruz
Вы говор- ите            Siz konusuyorsunuz
Они говор- ять            Onlar konusuyorlar



İkinci tip eklerle çekilen fiillerin 1. tekil ile 3. çoğul sahısları -y ve - aт seklinde olanları da
vardır.


стучать

Я стуч- у             Ben vuruyorum
Ты стуч- ишь             Sen vuruyorsun
Он стуч- ит             O vuruyor
Мы стуч- им             Biz vuruyoruz
Вы стуч- ите             Siz vuruyorsunuz
Они стуч- ат             Onlar vuruyorlar

Rusça’da simdiki zaman çekim kurallarının temeli yukarıda gösterildiği gibidir. Ancak bazı

istisna çekimli fiillerde vardır. Bu tür fiillerin çekimleri tek baslarına öğrenilmelidir.

Read More

Rusçada Geçmiş Zaman

Rusçada Geçmiş Zaman

Я читал 

Okudum / okuyordum / okurdum

• Geçmiş zamanda fiiller eylemi yapan kişiye göre biçim değiştirirler.

•Rusçada geçmiş zaman türkçedeki geçmişle ilgili farklı zamanları kapsayabilir. Yukarıdaki tümceyi kullanıldığı yere göre "okudum, okuyordum, okurdum, okumuştum" şeklinde Türkçeye çevirebilirsiniz.

(Burada okuma fiili kitap, gazete okudum gibi yerlerde kullanılır.)

Geçmiş zamanda fiilin sonundaki -ть 

Eylemi gerçekleştiren (özne)

• Eril ise             :   -л ile

• Dişil ise            :   -ла ile

• Nötr ise           :   -ло ile

• Çoğul ise         :   -ли ile yer değiştirir.

Örnek fiil: читать : okumak 

я читал (eril özne)

okuyordum / okurdum / okudum

я читала (dişil özne)

okuyordum / okurdum / okudum

ты читала (dişil özne)

okuyordun / okurdun / okudun

Örnek fiil: работать : çalışmak

я работал (eril özne)

ben çalışıyordum / çalışırdım / çalıştım

я работала (dişil özne)

çalışıyordum / çalışırdım / çalıştım

мы работали (çoğul özne)

çalışıyorduk / çalışırdık / çalıştık

• Yukarıdaki örnek fiillerin çekimleri genellikle geçmiş zamandaki bitmemiş eylemler için geçerlidir.

Я читал газету 

Gazete okuyordum

Каждый день я читал газету

Her gün gazete okurdum

• Eğer eylem tamamlanmış (başlamış ve bitmiş) olsaydı bu durumu aşağıdaki fiil yapısı ile belirtmeniz gerekecekti:

• Я прочитал газету 

Gazete okudum (okudum ve okumayı bitirdim)

ИДТИ fiilinin geçmiş zamandaki çekimi

(Yayan) gitmek yürümek anlamına gelen bu fiil şimdiki zamanda olduğu gibi geçmiş zamanda da düzensiz biçimde çekilir

Он / я / ты          шел на Одессу (eril özne)

O / ben / sen           Odesa'ya gitti / gittim / gittin 

Она / я / ты           шла на встречу (dişil özne)

O / ben / sen           toplantıya gitti / gittim / gittin 

Они / мы / вы           шил на восток ( çoğul özne)

Onlar / biz / siz           doğuya gittiler / gittik / gittiniz

Read More