ПРОШЕДШЕЕ ВРЕМЯ - GEÇMİŞ ZAMAN

ПРОШЕДШЕЕ ВРЕМЯ - GEÇMİŞ ZAMAN

Rusça’da hem tamamlanmıs hem de tamamlanmamıs eylem bildiren fiillerin geçmis zaman
sekilleri aynı yolla yapılır, ancak bu fiiller farklı anlamları karsılar.

Her iki tip fiilin de geçmis zaman çekim ekleri cins ve sayıya göredir. Bütün cinslerin çoğulu
için ise tek takı vardır.

ERİL CİNS          л
DİŞİ CİNS           ла
NÖTR CİNS        ло
ÇOĞUL CİNS     ли

1. Sonu -ть ile biten fiillerin geçmis zaman sekli türetilirken, mastar takısı -ть atıldıktan sonra
geriye kalan köke geçmis zaman ekleri eklenir

читать                                            okumak
я      (ты он )     чита- л                  b e n o k u yordum
я      (ты, она)   чита- ла                 b e n o kuyordum
оно                    чита- ло                o okuyordu
oни                   чита- ли                onlar okuyordu


2.Sonu -сти ve -зти ile biten fiillerin geçmis zaman sekli asağıdaki gibidir.



Нести       (götürmek)         Везти (götürmek araçla)
Он        нёс                        Он вёз
Она       нес-ла                  Она вез-ла
Они       нес-ли                  Они вез-ли
Оно       нес-ло                  Оно вез-ло

3. Sonu -чь ile biten fiillerin geçmis zaman çekiminde mastar takısı atıldıktan ve kalan kökün
sonunda sessiz harf değisimi ya da ilavesi olduktan sonra cins ve sayıya göre - лa - лo - ли
takıları alırlar. Eril cinste -л kullanılmaz.



Мочь       yapabilmek

Он      мог
Она     могла
Они     могли


Fiilleri geçmis zamanda çekme kuralları yukarıdakiler gibiyken, bu konunun da gene
istisnaları bulunmaktadır.

Read More

Rusçada Geçmiş Zaman

Rusçada Geçmiş Zaman

Я читал 

Okudum / okuyordum / okurdum

• Geçmiş zamanda fiiller eylemi yapan kişiye göre biçim değiştirirler.

•Rusçada geçmiş zaman türkçedeki geçmişle ilgili farklı zamanları kapsayabilir. Yukarıdaki tümceyi kullanıldığı yere göre "okudum, okuyordum, okurdum, okumuştum" şeklinde Türkçeye çevirebilirsiniz.

(Burada okuma fiili kitap, gazete okudum gibi yerlerde kullanılır.)

Geçmiş zamanda fiilin sonundaki -ть 

Eylemi gerçekleştiren (özne)

• Eril ise             :   -л ile

• Dişil ise            :   -ла ile

• Nötr ise           :   -ло ile

• Çoğul ise         :   -ли ile yer değiştirir.

Örnek fiil: читать : okumak 

я читал (eril özne)

okuyordum / okurdum / okudum

я читала (dişil özne)

okuyordum / okurdum / okudum

ты читала (dişil özne)

okuyordun / okurdun / okudun

Örnek fiil: работать : çalışmak

я работал (eril özne)

ben çalışıyordum / çalışırdım / çalıştım

я работала (dişil özne)

çalışıyordum / çalışırdım / çalıştım

мы работали (çoğul özne)

çalışıyorduk / çalışırdık / çalıştık

• Yukarıdaki örnek fiillerin çekimleri genellikle geçmiş zamandaki bitmemiş eylemler için geçerlidir.

Я читал газету 

Gazete okuyordum

Каждый день я читал газету

Her gün gazete okurdum

• Eğer eylem tamamlanmış (başlamış ve bitmiş) olsaydı bu durumu aşağıdaki fiil yapısı ile belirtmeniz gerekecekti:

• Я прочитал газету 

Gazete okudum (okudum ve okumayı bitirdim)

ИДТИ fiilinin geçmiş zamandaki çekimi

(Yayan) gitmek yürümek anlamına gelen bu fiil şimdiki zamanda olduğu gibi geçmiş zamanda da düzensiz biçimde çekilir

Он / я / ты          шел на Одессу (eril özne)

O / ben / sen           Odesa'ya gitti / gittim / gittin 

Она / я / ты           шла на встречу (dişil özne)

O / ben / sen           toplantıya gitti / gittim / gittin 

Они / мы / вы           шил на восток ( çoğul özne)

Onlar / biz / siz           doğuya gittiler / gittik / gittiniz

Read More