Alıntı ve atıf yapmak çalışmanın gelişimi ve çok yönlü olması üzerinde etkilidir. Bir konu çerçevesinde geliştirilen farklı fikirlerin tartışılması ile birlikte geniş kapsamlı yeni bilgilere ulaşılabilir. Bir makalenin ya da araştırma yazısının dahil olduğu literatürde yeni ufuklar açması, çalışmanın başarısını etkileyen önemli bir etkendir. Yazarlar atıf ve alıntı yaptıkları diğer eserleri okuyucuya bildirmelidir. Bunun için kaynakça bölümleri çalışmaların esinlendiği farklı fikirleri belirtmesi için önemlidir.
Akademik kariyer yapan kişiler de hazırladıkları tezlerde yeni fikirleri savunabilmek için farklı düşüncelerden ve eserlerden yararlanırlar. Çalışmalarda kullanılan farklı eserler bir intihal durumu oluşturmaması için çalışmanın en sonunda yer alan kaynakça bölümünde belirtilmelidir. Böylece kullanılan bilgi ve fikirlerin yer aldığı eser sahiplerinin o eserler üzerindeki haklarının ihlal edilmesi önlenir.
Kaynakça bölümleri hazırlanırken çalışma için yararlanılan tüm kaynaklara mutlaka yer verilmelidir. Ayrıca, kaynakça içerisinde gösterilen her kaynağa metin içerisinde atıf yapılmış olması gereklidir. Yararlanılan tüm eserler alfabetik sıraya göre verilmelidir. Alfabetik sıralama okuyucuların atıf ve alıntı yapılan kaynaklar hakkında bilgilere kolay ulaşabilmesine olanak sağlar.
Performans Ödevinde Kaynakça Nasıl Yazılır?
kaynakça, makalede kaynakça, kaynakça kullanılış şekilleri, kaynakça eser sıralaması, ödevlerde kaynakça,
Performans ödevleri genellikle ilk ve orta dereceleri okullarda, öğrencilerin performans puanları ile not ortalamalarını yükseltebilmeleri için verilir. Öğrenciler performans ödevi hazırlarken araştırma ve bilgiye ulaşma konularında pratik yapmış olurlar. Araştırdıkları konular ile ilgili farklı kaynaklardan yararlanarak metinler yazarlar. Böylece hem araştırma hem analiz yapma hem de elde ettikleri bilgileri kullanarak yeni metinler oluşturma becerilerini geliştirirler. Çalıştıkları konular üzerinde yetkinliklerini pekiştirirler.
Öğrenciler performans ödevlerini hazırlarken kullandıkları kaynaklar ile ilgili bilgileri, tıpkı diğer bilimsel araştırma yöntemleri genelinde olduğu gibi kaynakça bölümü içerisinde belirtmelidir. Bu kaynakça bölümünde yararlanılan eseri yazan yazarın adı soyadı, eserin ismi ve basım yılı, eserde yararlanılan sayfa aralığı veya bölüm gibi bilgiler art arda yazılmalıdır. İnternet ortamında geniş kapsamlı bilgilere ulaşımın hızlanması nedeniyle öğrencilerin en çok kullandıkları kaynakları bu ortamdaki web siteleri oluşturmaktadır.
Eğer performans ödevi yazılırken bir web sitesi kaynağından yararlanıldıysa, sitenin URL adresi ve siteye ulaşılma tarihi kaynakça bölümünde yazılmalıdır. Ulaşılan tarihin yazılması internet sitelerinde değişimlerin ve güncellemelerin yaşanabilmesi nedeniyle önemlidir. Böylece okuyucu siteyi incelemek istediğinde bir değişiklik ile karşılaşırsa ulaşılan tarihte farklı bilgiler olabileceğini fark edecektir.
Performans ödevlerinin uzunluğu ve kapsamı diğer bilimsel çalışmalara oranla daha az olduğu için kaynakça bölümlerinin de çok detaylı olmaması normaldir. Amaç, yararlanılan kaynakların doğru bir şekilde belirtilerek hak ihlali durumlarını ortadan kaldırmak ve bu konuda okuyucuyu bilgilendirmektir.
Makalede Kaynakça Nasıl Yazılır?
Bilimsel araştırma tezlerinin sunumu için veya belirli bir konuda düşüncelerin ifade edilebilmesi için makale yazımı kullanılmaktadır. Makale yazımında da çalışılan konu üzerinde diğer kaynaklardan yararlanmak önemlidir. Farklı fikirlerin ışığında geliştirilen çalışma çok boyutlu bir anlam kazanır. Böylece aynı konu üzerinde farklı bir yaklaşım şekli ortaya koyulabilir. Yararlanılan kaynaklardan alıntı ve atıf yapıldığında bu kaynaklar makalenin kaynakça bölümünde mutlaka yazılmalıdır. Bu bölüm okuyucuya hangi eserlerden yararlanıldığını söyleyerek makalenin oluşturulduğu düşünce çevreleri hakkında bilgiler verir.
Kaynakça yazmak için öncelikle konu hakkında okunulan ve araştırmaya dahil edilen eserlerin listesini tutmak gerekir. Kullanılan eserin hangi bölümünden neyin alındığının not edilmesi kaynak belirtme aşamasında kolaylık sağlar. Not alma işlemi yapılmadığı takdirde kafa karışıklığına neden olabilir. Kaynakça bölümü yazılırken; yazarın ismi, eserin ismi, eserin yayın evinin ismi, basıldığı şehir ve son olarak da eserin basıldığı yıl yazılır. Bu bilgiler aralarına virgül işareti koyularak yazılmalıdır.
kaynakça kullanılış şekilleri, kaynakça eser sıralaması, ödevlerde kaynakça,
Makale için kaynakça yazılırken yararlanılan kaynaklar hakkında mutlaka bulunması gereken bilgiler vardır. Bu bilgiler:
Yazarın Adı (soyadı, adı şeklinde)
Eserin Yayın Tarihi (ayraç içinde yazılır)
Makale Adı (başka bir makaleden yararlanılması durumunda)
Dergi Adı (koyu ya da italik font kullanılır)
Eserlerin Cilt Numarası, Sayısı, Sayfa Numaraları
Yararlanılan Kaynak Türüne Göre Kaynakçada Kullanılış Şekilleri
Araştırmacıların veri toplama teknikleri dahilinde kullandıkları pek çok farklı kaynak türü bulunmaktadır. Kullanılan bu kaynaklar ise kaynakça bölümünde belirtilmelidir. Farklı kaynak türlerinin kaynakçada nasıl yazılması gerektiğini bu bölümde açıklayacağız.
Dönemli Olmayan Basılı Kaynaklar: Kitap, kurum raporları, kitapçıklar ve radyo, televizyon, film gibi görsel işitsel kaynaklar dönemli olmayan kaynaklar olarak kabul görmektedir.
Genel kullanım olarak yazım şekli: Yazar, Eser (Basım Yılı). Eser başlığı: Eser alt başlığı. Basım Yeri: Yayıncı
Eğer bir derleme kitapta başka bir yazar tarafından yazılan bir bölüm kaynakçada kullanılacaksa, hangi sayfalar arasının kullanıldığı belirtilmelidir. Ayrıca kullanılan bölümün derlemenin hangi bölümünde olduğunu belirtmek için “içinde” ifadesi kullanılır.
Kullanım şekli: Yazar adı (Basım Yılı). “Derleme Kitap İsmi” Kullanılan bölümün başlığı içinde. Bölümü yazan yazar adı (der.). Basım yeri: Yayınevi, sayfa aralığı.
Kurumların yayınladığı raporlar için kullanım şekli: Kurum adı (Basım Yılı). Rapor adı, (rapor numarası) Şehir: Yayınevi
Çeviri Kitap Kullanımı: Çeviri kitaplarda farklı olarak çevirenin ismi de kaynakça bölümünde yer almalıdır. Diğer kurallar aynı şekilde uygulanmaktadır.
Kullanım şekli: Yazar adı (Basım Yılı). Kitap adı. Çevirmen Adı (Çev.). Basım yeri: Yayınevi
kaynakça, makalede kaynakça, kaynakça kullanılış şekilleri, kaynakça eser sıralaması,
Görsel İşitsel Kaynaklar: Bu kaynaklar çok çeşitli olmaları nedeniyle araştırmacılara zorluk çıkartabilmektedir. Genellikle radyo, televizyon, sinema filmleri ve belgesel gibi türler için aşağıdaki yazım şekli kullanılmaktadır.
Genel kullanım şekli: Yapımcı adı (Yapımcı) ve yönetmen adı (Yönetmen). (Yayın yılı) Eser adı [Eser türü]. Yapım ülkesi: Yapım şirketi
Dönemli Yayınlanan Basılı Kaynaklar: Dönemli olarak yayınlanan dergi ve gazetelerdeki makalelerden faydalanıldığı durumlarda yılın yanında yayımlandığı gün ve ay da belirtilmelidir.
Genel kullanım şekli: Yazar adı (yıl. gün ve ay). “Makalenin yayınlandığı başlık adı.” Derginin veya gazetenin adı, cilt numaraları, sayfa numaraları
Dergi ve gazetelerde imzalı olan makaleler yukarıdaki kullanım şekli ile belirtilir. Fakat haberlerin kullanıldığı durumlarda, haberi yazan veya haber için söyleşi yapan kişilerin de önemi olabilir. Öneri olarak bu kişilerin de kaynakçaya eklenmesi faydalı olacaktır.
Kaynakça Eser Sıralaması
Kaynakçada eser sıralaması yazarın soyadına göredir. A harfinden başlayarak Z harfine doğru sıralama yapılır. Yazarların isimlerinin ilk harfi ve soyadlarının bütünü kullanılır. Aynı harf ile başlayan soyadları varsa ikinci harfler esas alınır. İkinci harflerde de aynı olma durumu varsa üçüncü harfler dikkate alınır. Kaynakçada yer verilen eserlerde ilk satır sağa dayalı olarak yazılır. İkinci satır üç veya dört harf olacak şekilde girintili yazılır.
Kaynakların toplamının çok uzun olduğu durumlarda kaynaklar sınıflandırılarak sıralanır. Böyle durumlarda sınıflandırma kategorilerinin sırası aşağıdaki gibi olmalıdır.
Kitaplar
Makaleler
Gazete haberleri
İnternet kaynakları
Görüşmeler
Diğer kaynaklar
Kaynakça Nedir?
Bilimsel metinler oluşturulurken farklı düşüncelerin yer aldığı kaynaklardan yararlanılır. Bu kaynaklar çalışmanın şekillendirilmesi için faydalıdır. Kullanılan bu kaynakların çalışma sonunda belirtildiği bölüme kaynakça denir.
Kaynakçada Hangi Bilgiler Yer Alır?
Yazar adı ve yararlanılan eserin adı mutlaka bulunmalıdır. Kullanılan eserlerin basım tarihleri ve yayın evleri de yazılmalıdır. Ayrıca belirli bir sayfa aralığından alıntılar yapıldıysa bu sayfa numaraları belirtilir.
Kaynakça Yazılması Zorunlu mudur?
Evet. Çalışmalarda kullanılan kaynakların okuyuculara bildirilmesi intihal ve hak ihlali yapmamak için zorunludur. Kullanılan kaynakları açık bir şekilde belirterek eser sahiplerinin emeklerine de saygılı bir davranış gerçekleştirilmiş olur.
Kayıtlar
