TAŞLARIN ÇÖZÜLMESİ
1. Mekanik (Fiziksel) Çözülme
Dış kuvvetlerin etkisiyle kayaların fiziki yapılarında görülen parçalanma ve ayrışma olayıdır.
Sıcaklık farkı fazla, yağış az ise mekanik çözülme artar. Ülkemizde ise iç bölgelerde fazladır.
2. Kimyasal Çözülme
Kayaları oluşturan unsurların eriyerek ayrışması olayıdır.
Yağış miktarı ve sıcaklık arttıkça kimyasal çözülme artar. Ülkemizde ise kıyı kesimlerde fazladır.
TÜRKİYE’DE TOPRAK TÜRLERİ
Türkiye'de farklı toprak tiplerinin oluşmasında;
Ø Farklı iklim tiplerinin görülmesi,
Ø Kayaç yapıları
Ø Yer yüzü şekilleri
Ø Bitki örtüsünün farklı olması etkili olmuştur.
NOT: Yağışın fazla olduğu iklimlerde yıkanma olayı fazla olduğundan topraklar tuz ve kireç mineralleri yönüyle fakirdir.
Kurak iklim bölgelerinde ise tuz ve kireç oranı fazladır.
NOT: Toprak katmanlarına horizon denir . Yerli topraklarda toprak katmanları belirgindir.
A.ZONAL (YERLİ TOPRAKLAR)
1.KAHVERENGİ ORMAN TOPRAKLARI
Geniş yapraklı ormanlar altında oluşmuş, humus bakımından zengin, verimli topraklardır.
Ülkemizde bu tip topraklar, Kuzey Anadolu Dağlarının denize bakan yamaçlarında yaygındır.
2.TERRA ROSSA TOPRAKLARI
Akdeniz iklim bölgelerinde kalkerli arazi üzerinde oluşmuş kırmızı renkli topraklardır.
Yurdumuzda Akdeniz, Ege kıyı kesimleri ile Güney Marmara'da görülür.
3. PODZOL TOPRAKLARI
Soğuk, nemli bölgelerde iğne yapraklı ormanlar altında oluşmuş topraklardır.
Yıkanma fazla olduğundan genelde verimleri düşüktür.
Türkiye'de Karadeniz Bölgesi'nde yüksek kesimlerde rastlanır.
4. ÇERNEZYOM (KARA) TOPRAKLARI
Yaz yağışının fazla olduğu karasal iklim bölgelerinde çayırlar altında oluşan, humusça zengin, dünyanın en verimli topraklarıdır.
Ülkemizde Erzurum-Kars Platosu'nda görülür.
Büyükbaş hayvancılık yapılmaktadır.
5. KAHVERENGİ VE KESTANE RENKLİ BOZKIR TOPRAKLARI
Yağışların az olduğu karasal iklimlerde bozkır bitki örtüsü altında oluşmuş humus birikimi az, tuz ve kireç oranı fazla olan topraklardır. Verimi genelde düşüktür.
Yurdumuzda iç bölgelerde yaygındır.
B.İNTRAZONAL TOPRAKLAR
1.TUZLU (Solançak) TOPRAKLAR
Kapalı havza veya eski göl tabanlarında oluşan topraklardır.
Bu topraklarda tuz oranı fazla olduğundan tarım yapılamaz. Tuz Gölü çevresinde ve Konya Ovası’nda rastlanmaktadır.
2.VERTİSOL TOPRAKLARI
Eski göl tabanlarında killi ve kireçli arazilerde oluşan topraklardır.
Ülkemizde daha çok Ergene Havzası ile G. Marmara ovalarında görülür.Trakya’da karakepir toprağı olarak adlandırılır.
C. AZONAL (TAŞINMIŞ) TOPRAKLAR
1.ALÜVYAL TOPRAKLAR
Akarsu biriktirmesiyle oluşan topraklardır.
Tarımsal faaliyet açısından çok elverişli topraklardır.
Akarsu kenarlarında ve delta ovalarında yaygın olarak görülür.
2.KOLÜVYAL (YAMAÇ) TOPRAKLARI
Dağın etek kısmında birikmesiyle oluşurlar.
Aşınmanın sürekli olduğu yamaçta sadece iri malzemeler kalır. Bu topraklara litosol (Taşlı) toprakları denir.
3.REGOSOL TOPRAKLARI
Kumlu topraklardır. Yurdumuzda İç Anadolu ve Doğu Anadolu’daki volkanik alanlarda kumlu topraklar görülür.
Kayıtlar
