Rus dilinde tıpkı Türkçe'de de olduğu gibi isim çekim halleri vardır.
Yalın halini de sayacak olursak Rusça'daki hal sayısı 6’dır. Hal ekleri ismin cinsine göre değişirler.
İsmin Yalın Hali-- Именительный Падеж
İsmin -in Hali ----Родительный Падеж
İsmin -e Hali ----Дательный Падеж
İsmin -i Hali------ Внительный Падеж
İsmin ile Hali ----Творительный Падеж
İsmin -de Hali----Предложный Падеж
*Bir erkek ismi olan Aleksiy'nin ismin hallerine göre değişimine bakalım:
Örnekler
Yalın hal---- Это Алексей. Bu Aleksiy.
-in hali-------Мы изучаем таблицу Алексея. Aleksiy'in tablosunu çalışıyoruz.
-e hali-------Ученик дал Алексею таблицу. Bir öğrenci Aleksiy'e tablo verdi.
-i hali---------Анна ждёт Алексея. Anna Aleksiy'i bekliyor.
ile hali--------Таблица написана Алексеем. Bu tablo Aleksiy tarafından çizildi.
-de hali------Друзья говорят об Алексее. Arkadaşlar Aleksiy hakkında konuşuyor.
Rusça da ismin halleri:
-Yalın hal----- ne ve kim sorusuna aldığımız cevap
-i hali -------- gösterme, ismin eylemin nesnesi olması durumunda
-in hali ------- sahiplik, ilgi
-e hali -------- yönelme, dolaylı nesne
-ile hali-------- ismin eylemin gerçekleşmesinde bir vasıta olması durumunda(ile, tarafından)
-de hali-------- bulunma, “о” (hakkında) , “в” (-de, içinde) , “на” (-de, üstünde) gibi edatları kullanırken
İ hali
Внительный Падеж
Eril isimler için :
- Cansız isimlerde değişiklik yok.
- Ünsüz ile biten isimlerde “а” eklenir.
- “ь” yerine “я” gelir.
- “й” yerine “я” gelir.
Dişil isimler için:
- “а” yerine “у” gelir.
- “я” yerine “ю” gelir
Nötr isimlerde
- değişiklik olmaz.
Örnek:
-Катя читает что? Катя читает книгу.
-Katya ne(neyi) okuyor? Katya kitap(kitabı) okuyor.
"İ" HALİ
Родительный Падеж
Eril isimler için:
- Ünsüzle bitenlerde “а” eklenir.
- “ь” yerine “я” gelir.
- “й” yerine “я” gelir.
- “а” yerine “ы” gelir.
Dişil isimlerde:
- “я” yerine “и” gelir.
- “ь” yerine “и” gelir.
Nötr isimerde:
- “о” yerine “а” gelir.
- “е” yerine “я” gelir.
"E" HALİ
Дательный Падеж
Eril isimlerde:
Ünsüzle bitenlerde “у” eklenir.
“ь” yerine “ю” gelir.
“й” yerine “ю” gelir.
Dişil isimlerde:
“а” yerine “е” gelir.
“ь” yerine “и” gelir.
“я” yerine “е” gelir
Nötr isimlerde:
“о” yerine “у” gelir
“е” yerine “ю” gelir
örnek:
Я даю ручку кому? Я даю ручку учителю. - Kalemi kime vereyim? Kalemi öğretmene veriyorum.
İLE HALİ
Eril isimlerde:
- “ж”, “ш”, “щ”, “ц”, “ч” ile bitenlerde “ем” veya “ом”eklenir.
- diğer ünsüzlerle bitenlerde “ом” eklenir
- eğer vurgulu “ём” ise “ь” yerine “ем” gelir.
- eğer vurgulu “ём” ise “й” yerine “ем” gelir
Dişil isimlerde:
- eğer ismin kökü “ж”, “ш”, “щ”, “ц”, “ч” ile bitiyorsa “а” yerine “ей” gelir
- for the rest replace “а” with “ой”
- “ь” yerine “ью”.
- eğer vurgulu “ёй” ise “я” yerine “ей” gelir.
Nötr isimlerde:
- “м” eklenir
örnek:
за домом evin arkasında
над столом masanın üstünde
перед рекой nehrin önünde
под водой su altında
с учителем öğretmen ile
"DE" HALİ
Предложный Падеж
Eril isimlerde:
- “е” eklenir
Dişil isimlerde:
-- “а” yerine “е” gelir.
- “ь” yerine “и” gelir.
- “я” yerine “е” gelir.
Nötr isimlerde:
-“о” yerine “е” gelir.
- eğer isim “е” ile bitiyorsa değişiklik olmaz.
İsmin hallerine göre sorularİsmin hallerine göre
Что? ve Кто? :
Yalın hal (özneyi sorar):
Что?
Кто?
-i hali (nesneyi sorar):
Что?
Кого?
-e hali (yönelme):
Чему?
Кому?
-in hali (sahiplik):
Чего?
Кого?
ile hali (ne ile, ne tarafından)
Чем?
Кем?
-de hali (bulunma, hakkında)
Чём
Ком?
Rusçada ismin halleri zor ama aslında isim hallerini karmaşık kılan daha ziyade CİNSİYET KATEGORİSİDİR.
Özellikle Türkçede Cinsiyet Kategorisi olmadığını göz önünde tutarsak, Türkçe Ana dili olan bir insanın (diğer Hint-Avrupa dillerine nazaran daha baskın olan) Rusçadaki CİNSİYET KATEGORİSİni kavraması zor oluyor.
Türkçede kelime kökünün son hecesindeki ünlünün kalın ya da ince sıradan olması göz önünde tutularak bir hal ekinin en fazla 6 şekli vardır (Sinan+ı, Ahmet+i, Kuzu+y+u, Göz+ü). Hal eki cinsiyete göre değişmez. Fakat Rusçada isim hal ekleri cinsiyete göre değişir.
Yalın halini de sayacak olursak Rusça'daki hal sayısı 6’dır. Hal ekleri ismin cinsine göre değişirler.
İsmin Yalın Hali-- Именительный Падеж
İsmin -in Hali ----Родительный Падеж
İsmin -e Hali ----Дательный Падеж
İsmin -i Hali------ Внительный Падеж
İsmin ile Hali ----Творительный Падеж
İsmin -de Hali----Предложный Падеж
*Bir erkek ismi olan Aleksiy'nin ismin hallerine göre değişimine bakalım:
Örnekler
Yalın hal---- Это Алексей. Bu Aleksiy.
-in hali-------Мы изучаем таблицу Алексея. Aleksiy'in tablosunu çalışıyoruz.
-e hali-------Ученик дал Алексею таблицу. Bir öğrenci Aleksiy'e tablo verdi.
-i hali---------Анна ждёт Алексея. Anna Aleksiy'i bekliyor.
ile hali--------Таблица написана Алексеем. Bu tablo Aleksiy tarafından çizildi.
-de hali------Друзья говорят об Алексее. Arkadaşlar Aleksiy hakkında konuşuyor.
Rusça da ismin halleri:
-Yalın hal----- ne ve kim sorusuna aldığımız cevap
-i hali -------- gösterme, ismin eylemin nesnesi olması durumunda
-in hali ------- sahiplik, ilgi
-e hali -------- yönelme, dolaylı nesne
-ile hali-------- ismin eylemin gerçekleşmesinde bir vasıta olması durumunda(ile, tarafından)
-de hali-------- bulunma, “о” (hakkında) , “в” (-de, içinde) , “на” (-de, üstünde) gibi edatları kullanırken
İ hali
Внительный Падеж
Eril isimler için :
- Cansız isimlerde değişiklik yok.
- Ünsüz ile biten isimlerde “а” eklenir.
- “ь” yerine “я” gelir.
- “й” yerine “я” gelir.
Dişil isimler için:
- “а” yerine “у” gelir.
- “я” yerine “ю” gelir
Nötr isimlerde
- değişiklik olmaz.
Örnek:
-Катя читает что? Катя читает книгу.
-Katya ne(neyi) okuyor? Katya kitap(kitabı) okuyor.
"İ" HALİ
Родительный Падеж
Eril isimler için:
- Ünsüzle bitenlerde “а” eklenir.
- “ь” yerine “я” gelir.
- “й” yerine “я” gelir.
- “а” yerine “ы” gelir.
Dişil isimlerde:
- “я” yerine “и” gelir.
- “ь” yerine “и” gelir.
Nötr isimerde:
- “о” yerine “а” gelir.
- “е” yerine “я” gelir.
"E" HALİ
Дательный Падеж
Eril isimlerde:
Ünsüzle bitenlerde “у” eklenir.
“ь” yerine “ю” gelir.
“й” yerine “ю” gelir.
Dişil isimlerde:
“а” yerine “е” gelir.
“ь” yerine “и” gelir.
“я” yerine “е” gelir
Nötr isimlerde:
“о” yerine “у” gelir
“е” yerine “ю” gelir
örnek:
Я даю ручку кому? Я даю ручку учителю. - Kalemi kime vereyim? Kalemi öğretmene veriyorum.
İLE HALİ
Eril isimlerde:
- “ж”, “ш”, “щ”, “ц”, “ч” ile bitenlerde “ем” veya “ом”eklenir.
- diğer ünsüzlerle bitenlerde “ом” eklenir
- eğer vurgulu “ём” ise “ь” yerine “ем” gelir.
- eğer vurgulu “ём” ise “й” yerine “ем” gelir
Dişil isimlerde:
- eğer ismin kökü “ж”, “ш”, “щ”, “ц”, “ч” ile bitiyorsa “а” yerine “ей” gelir
- for the rest replace “а” with “ой”
- “ь” yerine “ью”.
- eğer vurgulu “ёй” ise “я” yerine “ей” gelir.
Nötr isimlerde:
- “м” eklenir
örnek:
за домом evin arkasında
над столом masanın üstünde
перед рекой nehrin önünde
под водой su altında
с учителем öğretmen ile
"DE" HALİ
Предложный Падеж
Eril isimlerde:
- “е” eklenir
Dişil isimlerde:
-- “а” yerine “е” gelir.
- “ь” yerine “и” gelir.
- “я” yerine “е” gelir.
Nötr isimlerde:
-“о” yerine “е” gelir.
- eğer isim “е” ile bitiyorsa değişiklik olmaz.
İsmin hallerine göre sorularİsmin hallerine göre
Что? ve Кто? :
Yalın hal (özneyi sorar):
Что?
Кто?
-i hali (nesneyi sorar):
Что?
Кого?
-e hali (yönelme):
Чему?
Кому?
-in hali (sahiplik):
Чего?
Кого?
ile hali (ne ile, ne tarafından)
Чем?
Кем?
-de hali (bulunma, hakkında)
Чём
Ком?
Rusçada ismin halleri zor ama aslında isim hallerini karmaşık kılan daha ziyade CİNSİYET KATEGORİSİDİR.
Özellikle Türkçede Cinsiyet Kategorisi olmadığını göz önünde tutarsak, Türkçe Ana dili olan bir insanın (diğer Hint-Avrupa dillerine nazaran daha baskın olan) Rusçadaki CİNSİYET KATEGORİSİni kavraması zor oluyor.
Türkçede kelime kökünün son hecesindeki ünlünün kalın ya da ince sıradan olması göz önünde tutularak bir hal ekinin en fazla 6 şekli vardır (Sinan+ı, Ahmet+i, Kuzu+y+u, Göz+ü). Hal eki cinsiyete göre değişmez. Fakat Rusçada isim hal ekleri cinsiyete göre değişir.
Kayıtlar
