TEKİL İSİMLERİN HALLERİ, ERİL :
sıfatlar.BÜTÜN CİNSLER, SAYILAR VE HALLER İÇİN TEK ŞEİL VARDIR.
2. Son ekinin yerine –Е- son eklerini alan sıfatlar.
SIFATLARIN KÖKÜNÜN SONU – Г, К, Х, Д, Т, СТ - harflerinden birisi ile bitiyorsa, bu harfler alternatif olarak – Ж, Ч, Ш, Щ - fısıltılı harflerinden birisi ile yer değiştirir ve –Е- son eklini alır.
Örnek:
Молодой - Genç, - моложе - daha genç.
Богатый – Zengin, богаче - daha zengin.
Твёрдый – Sert, твёрже - daha sert.
Крутой – круче.
Дорогой – дороже .
Тихий – тише.
Строгий – строже.
Сухой – суше.
Громкий – громче.
Толстый - толще .
Крепкий – крепче .
Чистый – чище.
Sıfat takısından önce –K, - OK – sonekleri ile biten sıfatların son sessizleri değişir ve –E- takısı alırlar.
Örnek:
Близкий – ближе.
Узкий – уже.
Низкий – ниже.
Высокий – выше.
Короткий – короче.
Далёкий – дальше.
Тонький – тоньше.
Bunlarda -г, к- düşer, yerine –ьше- gelir.
Örnek:
Хороший –лучше.
Плохой – хуже.
Маленький –меньше.
Большой –больше.
Поздний – позже.
Дшёвый – дешевле.
Глубокий – глубже.
Сладкий – слаще.
-ЧЕМ- kullanarak karşılaştırma yapma durumunda bu s özcükten sonra gelen isim Yalın halde kullanılır.-
-ЧЕМ - kullanmadan karşılaştırma cümlesi kuracak olursak kendisi ile karşılaştırma yapılanı gösteren isim –İN- halinde kullanılır.
–ЧЕМ- более-менее -ile de kullanılаbilir, bileşik daha üstünlük tipinde.
Örnek:
Мой отец выше, чем мать. - Benim babam anneme göre daha uzun.
Мой отец выше матери. - Benim babam annemden daha uzun.
Новая книга более дорогая, чем старая книга.
Yeni kitap eskisine göre daha pahalı.
Bileşik daha üstünlük şeklindeki sıfat hallere göre de çekilmektedir.
Örnek :
Эта картина более интересная, чем та. - Bu tablo şu öbüründen daha ilginçtir.
Более- (daha çok) , Менее- (daha az ) sözcükleri sıfatların hem Tam hem de Kısa şekilleriyle kullanılır.
Örnek :
Более интересен, более интересный.
МУЖСКОЙ РОД - ERİL :
1. -SESSİZ - harfle biten –Ы- alır. Son harf 7 harften
(Г, К, Х, Ж, Ш, Ч, Щ) birisiyse -И- alır.
2. -Й- veya - Ь- ile bitenler bunların yerine -И- alır.
СРЕДНИЙ РОД - NÖTR:
1. -О- ile bitenler, bu harfin yerine - А- alır.
- Е,Ё- ile bitenler, bunların yerine -Я- alır
2. -МЯ- ile bitenler, bu ekin yerine - МЕНА – alır.
ЖЕНСКИЙ РОД – DİŞİL
1. -А- ile bitenlerde -А-’nın yerine-Ы- gelir.
-А’dan önceki harf - 7 harften (Г,К,Х,Ж,Ш,Ч,Щ) birisi ise
-А-’nın yerine -И-gelir.
2. -Ь-/-Я- ile bitenler bunların yerine -И- alırlar.
М.Р (Eril cins) : Sonu - sessiz harf, - й- ve -ь*
Дом, Герой, День
Ср.Р (Nötr cins) : Sonu -O-, -E-, -Ё- ve -мя-**
Окно, Море, Семя, Имя
Ж.Р (Dişil cins) : Sonu - а-, -я- ve -ь-***
Машина, Кухня, Семья, Ночь
Haller | Sessiz -ile biten.CANSIZ ERİL | Sessiz-ile biten. CANLI ERİL | Ь- ile biten ERİL | Й- ile biten ERİL |
Yalın | СТОЛ - | МАЛЬЧИК | УЧИТЕЛЬ | ГЕРОЙ |
-İN- | СТОЛА | МАЛЬЧИКА | УЧИТЕЛЯ | ГЕРОЯ |
-E- | СТОЛУ | МАЛЬЧИКУ | УЧИТЕЛЮ | ГЕРОЮ |
-İ- | СТОЛ - | МАЛЬЧИКА | УЧИТЕЛЯ | ГЕРОЯ |
-İLE- | СТОЛОМ | МАЛЬЧИКОМ | УЧИТЕЛЕМ | ГЕРОЕМ |
-DE- | СТОЛЕ | МАЛЬЧИКЕ | УЧИТЕЛЕ | ГЕРОЕ |
СТОЛ - Masa. Erildir, çünkü son harfi sessizdir - (Л) , cansızdır.
МАЛЬЧИК- Erkek çocuk. Erildir, canlıdır.
УЧИТЕЛЬ- Öğretmen. Ь ile biten Eril grubundandırdır.
ГЕРОЙ- Kahraman. Й ile biten Eril grubundandırdır.
Bu tabloya göre isimler, son harfleri sessiz ise, bulunduğu hale göre uygun son ek (tablodaki) alırlar.
Cansızlar -İ- halinde -Yalın- hal olarak kullanılırlar.
Canlılar -İ- halinde -İN- halindeki gibi kullanılırlar.
-Й, - Ь- ile biten isimler, bu harfleri kaybederek hallere göre uygun son ek (tablodaki)alırlar.
2. Son ekinin yerine –Е- son eklerini alan sıfatlar.
SIFATLARIN KÖKÜNÜN SONU – Г, К, Х, Д, Т, СТ - harflerinden birisi ile bitiyorsa, bu harfler alternatif olarak – Ж, Ч, Ш, Щ - fısıltılı harflerinden birisi ile yer değiştirir ve –Е- son eklini alır.
Örnek:
Молодой - Genç, - моложе - daha genç.
Богатый – Zengin, богаче - daha zengin.
Твёрдый – Sert, твёрже - daha sert.
Крутой – круче.
Дорогой – дороже .
Тихий – тише.
Строгий – строже.
Сухой – суше.
Громкий – громче.
Толстый - толще .
Крепкий – крепче .
Чистый – чище.
Sıfat takısından önce –K, - OK – sonekleri ile biten sıfatların son sessizleri değişir ve –E- takısı alırlar.
Örnek:
Близкий – ближе.
Узкий – уже.
Низкий – ниже.
Высокий – выше.
Короткий – короче.
Далёкий – дальше.
Тонький – тоньше.
Bunlarda -г, к- düşer, yerine –ьше- gelir.
Örnek:
Хороший –лучше.
Плохой – хуже.
Маленький –меньше.
Большой –больше.
Поздний – позже.
Дшёвый – дешевле.
Глубокий – глубже.
Сладкий – слаще.
-ЧЕМ- kullanarak karşılaştırma yapma durumunda bu s özcükten sonra gelen isim Yalın halde kullanılır.-
-ЧЕМ - kullanmadan karşılaştırma cümlesi kuracak olursak kendisi ile karşılaştırma yapılanı gösteren isim –İN- halinde kullanılır.
–ЧЕМ- более-менее -ile de kullanılаbilir, bileşik daha üstünlük tipinde.
Örnek:
Мой отец выше, чем мать. - Benim babam anneme göre daha uzun.
Мой отец выше матери. - Benim babam annemden daha uzun.
Новая книга более дорогая, чем старая книга.
Yeni kitap eskisine göre daha pahalı.
Bileşik daha üstünlük şeklindeki sıfat hallere göre de çekilmektedir.
Sıfat ilgili olduğu ve nitelediği ismin cins, sayı ve hal çekim eklerine uyar.
Sıfatın önünde более- (daha çok) , менее- (daha az ) sözcükler kullanılır.
Örnek :
Эта картина более интересная, чем та. - Bu tablo şu öbüründen daha ilginçtir.
Более- (daha çok) , Менее- (daha az ) sözcükleri sıfatların hem Tam hem de Kısa şekilleriyle kullanılır.
Örnek :
Более интересен, более интересный.
МУЖСКОЙ РОД - ERİL :
1. -SESSİZ - harfle biten –Ы- alır. Son harf 7 harften
(Г, К, Х, Ж, Ш, Ч, Щ) birisiyse -И- alır.
2. -Й- veya - Ь- ile bitenler bunların yerine -И- alır.
СРЕДНИЙ РОД - NÖTR:
1. -О- ile bitenler, bu harfin yerine - А- alır.
- Е,Ё- ile bitenler, bunların yerine -Я- alır
2. -МЯ- ile bitenler, bu ekin yerine - МЕНА – alır.
ЖЕНСКИЙ РОД – DİŞİL
1. -А- ile bitenlerde -А-’nın yerine-Ы- gelir.
-А’dan önceki harf - 7 harften (Г,К,Х,Ж,Ш,Ч,Щ) birisi ise
-А-’nın yerine -И-gelir.
2. -Ь-/-Я- ile bitenler bunların yerine -И- alırlar.
М.Р (Eril cins) : Sonu - sessiz harf, - й- ve -ь*
Дом, Герой, День
Ср.Р (Nötr cins) : Sonu -O-, -E-, -Ё- ve -мя-**
Окно, Море, Семя, Имя
Ж.Р (Dişil cins) : Sonu - а-, -я- ve -ь-***
Машина, Кухня, Семья, Ночь
Rusça'da ismin halleri;
Yalın hal - ne ve kim sorusuna aldığımız cevap
-i hali - gösterme, ismin eylemin nesnesi olması durumunda
-in hali - sahiplik, ilgi
-e hali - yönelme, dolaylı nesne
-ile hali - ismin eylemin gerçekleşmesinde bir vasıta olması durumunda(ile, tarafından)
-de hali - bulunma, “о” (hakkında), “в” (-de, içinde), “на” (-de, üstünde) gibi edatları kullanırken
-
-i hali:
Катя читает ---- Катя читает-- - ---Katya ne(neyi)--Katya kitap(kitabı)
что? ------------ книгу.-----------okuyor?---------okuyor.
-
-i haline göre ismin sonundaki değişiklik
Eril isimler için;
Cansız isimlerde değişiklik yok.Ünsüz ile biten isimlerde “а” eklenir “ь” yerine “я” gelir. “й” yerine “я” gelir.
Dişil isimler için;
“а” yerine “у” gelir. “я” yerine “ю” gelir.
Nötr isimlerde değişiklik olmaz
-
-in hali:
Это книга чья? Это книга Лены. - Bu kitap kimin? Bu kitap Lena'nın
-in haline göre ismin sonundaki değişiklik
Eril isimler için:
Ünsüzle bitenlerde. “ь” yerine “я” gelir.
Dişil isimler için:
“а” yerine “ы” gelir.“а” eklenir. “я” yerine “и” gelir. “й” yerine “я” gelir. “ь” yerine “и” gelir.
Nötr isimler için:
“о” yerine “а” gelir. “е” yerine “я” gelir.
Yalın hal - ne ve kim sorusuna aldığımız cevap
-i hali - gösterme, ismin eylemin nesnesi olması durumunda
-in hali - sahiplik, ilgi
-e hali - yönelme, dolaylı nesne
-ile hali - ismin eylemin gerçekleşmesinde bir vasıta olması durumunda(ile, tarafından)
-de hali - bulunma, “о” (hakkında), “в” (-de, içinde), “на” (-de, üstünde) gibi edatları kullanırken
-
-i hali:
Катя читает ---- Катя читает-- - ---Katya ne(neyi)--Katya kitap(kitabı)
что? ------------ книгу.-----------okuyor?---------okuyor.
-
-i haline göre ismin sonundaki değişiklik
Eril isimler için;
Cansız isimlerde değişiklik yok.Ünsüz ile biten isimlerde “а” eklenir “ь” yerine “я” gelir. “й” yerine “я” gelir.
Dişil isimler için;
“а” yerine “у” gelir. “я” yerine “ю” gelir.
Nötr isimlerde değişiklik olmaz
-
-in hali:
Это книга чья? Это книга Лены. - Bu kitap kimin? Bu kitap Lena'nın
-in haline göre ismin sonundaki değişiklik
Eril isimler için:
Ünsüzle bitenlerde. “ь” yerine “я” gelir.
Dişil isimler için:
“а” yerine “ы” gelir.“а” eklenir. “я” yerine “и” gelir. “й” yerine “я” gelir. “ь” yerine “и” gelir.
Nötr isimler için:
“о” yerine “а” gelir. “е” yerine “я” gelir.
-e hali:
Я даю ручку ---- Я даю ручку ---Kalemi kime --- Kalemi öğretmene
кому -----------учителю. -----vereyim? ------ veriyorum.
-
-e haline göre ismin sonundaki değişiklik
Eril isimler için:
Ünsüzle bitenlerde “у” eklenir. “ь” yerine “ю” gelir. “й” yerine “ю” gelir.
Dişil isimler için:
“а” yerine “е”gelir.“ь” yerine “и”gelir.“я” yerine “е” gelir.
Nötr isimler için:
“о” yerine “у” gelir.“е” yerine “ю” gelir.
-
ile hali:
писать ручкой kalemle yazmak
ехать автобусом otobüsle gitmek
-
-ile haline göre isim hal ekleri
Eriller için;
“ж”, “ш”, “щ”, “ц”, “ч” ile bitenlerde “ем” veya “ом”eklenir.Diğer ünsüzlerle bitenlerde “ом” eklenir.Eğer vurgulu “ём” ise “ь” yerine “ем” gelir.Eğer vurgulu “ём” ise “й” yerine “ем” gelir.
Dişiller için;
eğer ismin kökü “ж”, “ш”, “щ”, “ц”, “ч” ile bitiyorsa “а” yerine “ей” gelir.For the rest replace “а” with “ой”,“ь” yerine “ью”.Eğer vurgulu “ёй” ise “я” yerine “ей” gelir.
Nötr; “м” eklenir.
задомом -------evin arkasında
надстолом ---- masanın üstünde
передрекой --- nehrin önünde
подводой----- su altında
сучителем ---- öğretmen ile
m
-
-de hali:
Где ты был? Я был в школеNeredeydin? Okuldaydım.
Говорить о погоде - hava durumu hakkında konuşmak
-de haline göre isim hal ekleri
Eril;
- “е” eklenir
Dişil;
- “а” yerine “е” gelir. - “ь” yerine “и” gelir. - “я” yerine “е” gelir.
Nötr;
-“о” yerine “е” gelir. Eğer isim “е” ile bitiyorsa değişiklik olmaz.
Я даю ручку ---- Я даю ручку ---Kalemi kime --- Kalemi öğretmene
кому -----------учителю. -----vereyim? ------ veriyorum.
-
-e haline göre ismin sonundaki değişiklik
Eril isimler için:
Ünsüzle bitenlerde “у” eklenir. “ь” yerine “ю” gelir. “й” yerine “ю” gelir.
Dişil isimler için:
“а” yerine “е”gelir.“ь” yerine “и”gelir.“я” yerine “е” gelir.
Nötr isimler için:
“о” yerine “у” gelir.“е” yerine “ю” gelir.
-
ile hali:
писать ручкой kalemle yazmak
ехать автобусом otobüsle gitmek
-
-ile haline göre isim hal ekleri
Eriller için;
“ж”, “ш”, “щ”, “ц”, “ч” ile bitenlerde “ем” veya “ом”eklenir.Diğer ünsüzlerle bitenlerde “ом” eklenir.Eğer vurgulu “ём” ise “ь” yerine “ем” gelir.Eğer vurgulu “ём” ise “й” yerine “ем” gelir.
Dişiller için;
eğer ismin kökü “ж”, “ш”, “щ”, “ц”, “ч” ile bitiyorsa “а” yerine “ей” gelir.For the rest replace “а” with “ой”,“ь” yerine “ью”.Eğer vurgulu “ёй” ise “я” yerine “ей” gelir.
Nötr; “м” eklenir.
задомом -------evin arkasında
надстолом ---- masanın üstünde
передрекой --- nehrin önünde
подводой----- su altında
сучителем ---- öğretmen ile
m
-
-de hali:
Где ты был? Я был в школеNeredeydin? Okuldaydım.
Говорить о погоде - hava durumu hakkında konuşmak
-de haline göre isim hal ekleri
Eril;
- “е” eklenir
Dişil;
- “а” yerine “е” gelir. - “ь” yerine “и” gelir. - “я” yerine “е” gelir.
Nötr;
-“о” yerine “е” gelir. Eğer isim “е” ile bitiyorsa değişiklik olmaz.
Kayıtlar
