Konu : Laiklik , din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılmasıdır . Vicdanların serbest olması laikliğin özünde vardır . Osmanlılarda laiklik yoktu . İlk laik anlayış Türk devletinde cumhuriyetle birlikte kuruldu . 1924 anayasasına göre “ devlet , dini esasları da uygulayacaktı . “ Ancak Türkiye ‘ de 1928 ‘ de laiklik kuruldu . 1937 ‘ ye kadar da pekiştirilerek devam etti .
TÜRKİYE ‘ DE LAİKLİĞİN VARLIĞI İLE İLGİLİ DÜŞÜNCELER
Laiklik , Batı ‘ da Amerikan ve Fransız devrimleriyle birlikte başladı . Amerikan Anayasası ( 1787 ) ile birlikte laiklik başlamış oldu .
Laiklik bir kültür meselesidir . Din ve devlet esaslarının ayrıştırılması her toplumun dini anlayışına göre değişir . Ne ölçüde sınırlandırılacak buna o toplumun kendisi karar verecektir .
Laiklik , dilimize Fransızca ‘ dan gelmiş bir sözcüktür . Batı ‘ da “ bir meslek sınıfının dışında kalanlar “ anlamına gelir . Bizde de “ din hizmetlilerinin dışında kalanlar “ anlamına gelmektedir .
Aslen eski Yunanca ‘ dan gelmiş bir sözcüktür laiklik . “ Laikos “ kelimesi ile başlar bu köken .
Türk devletinde 1920 yılının 23 Nisan ‘ ında laiklik kavramı henüz yerleşmemişti .
Esas amaç halifeyi ve saltanatı kurtarmaktı .
1924 anayasasına göre de “ devlet dini esasları uygulayacaktı “ .
Türk medeni kanununun 266. maddesine göre
1. Dini eğitime veliler karar verecekti .
2. Reşit dinini seçmekte özgürdü .
Reşit ; aklen düzgün olan ve 18 yaşını doldurmuş herkestir .
Devlet ; dini eğitimi velilere bırakıyordu .
Bu , önemlidir çünkü eğitim dini temelli değildi .
Şimdiki 1982 anayasasına göre dini eğitimi okullarda devlet zorunlu olarak veriyor ancak bunu bir dini benimsetmek için değil rasgele dini eğitim verilmesin diye yapıyor .
1928 ‘ de yapılan bir değişiklikle laiklik anayasanın bir maddesi olmuştur .
Laiklik , devletin dini inançlara göre yönetilmemesidir .
Devletin , ayin hürriyetini kısıtlamamasıdır .
Bunların siyasi gösteri şeklinde yapılmasına ise müsaade edilmemelidir .
Devlet , dini inançlara saygılı olmazsa demokrasiden söz edilemez .
1937 ‘ ye kadar laiklik , Türkiye ‘ de pekiştirilerek devam ettirildi .
Türkiye ‘ nin laik yapısı , dine ve diyanete saygıda kusur etmez .
Ancak bunların sömürü aracı yapılmamasını sağlar .
Laiklik , Fransız devrimiyle birlikte Batı ‘ da yayılmaya başladı .
Türk devletlerinde laiklik hiçbir zaman zaten olmadı .
Bizde de laiklik 1928 ‘ den itibaren başladı .
Düşünce hürriyetine saygı laikliğin temelinde vardır .
Ancak düşünce hürriyeti laikliği zedeleyemez .
Dine karşı olmak değil dini düşünce ve ayin hürriyetinin korunması laiklikte vardır .
14.06.2011 22:19
Yazan : Tarık Tümlü adlı bir sevdalı .
E – posta : dussunce@yahoo.com
Kayıtlar
