Agnostisizm : Yunanca agnostos ( bilinmeyen ) kelimesinden türemiştir . İnsan zekasının mutlak varlığa ulaşamayacağını öne süren felsefe öğretisidir . 1869 ‘ da T. H. Huxley tarafından bu ad konulmuştur .
Agnostisizm , varlığın ve nesnenin kendisinin insan zekası tarafından kavranılamayacağını söyler . Bu yöndeki felsefe öğretilerinin toplamıdır . Mesela ; Berkeley ‘ in mutlak idealizmi , Hume ‘ un kritisizmi , Avenarius ve Mach ‘ ın ampiriokritisizmi , Kant ‘ ın deneyüstü idealizmi , Spencer ve Comte ‘ un pozitivizmi bu gruba girer . İster metafizik , ister din ister bilim yoluyla olsun mutlak varlığa ulaşmayı inkar eden ve de insan bilgisinin bütün çabalarında başarısızlığa mahkum olduğunu söyleyen bir öğretidir agnostisizm .
Bazı yönlerden İlkçağ şüpheciliğine yaklaşan bu akımda çelişkili durumlar da vardır . Metafizik ve sezgiyle elde edilen bilgiye karşı çıktıktan sonra bilimin objektif ve gerçekçi yönünü de inkar eder bu akım . Fakat bir eylem ( fiil ) ve ahlak ortaya koydukları zaman ( Kant ve Comte ‘ da olduğu gibi ) akıl dışı postülalara dayanmak ( postüla = bir tür önerme ) yani metafizik yapmak yolunu tutabiliyorlar ve hiçbir temele dayanmadan varlık hakkında fikirler ileri sürebiliyorlar agnostisizmi savunanlar . ( Comte ‘ un pozitivist dini , Berkeley ‘ in spiritüalist gerçekçiliği ve Kant ‘ ın önermeleri örnek verilebilir . ) Bu çelişkili durumlar agnostisizmin yararlı sonuçlara ulaşmasını engeller .
21.05.2012 07:39:31
Kayıtlar
