Cengiz DAĞCI kimdir?

Kırım Türklerinden edebiyatçı Cengiz Dağcı, 9 Mart 1919'da o zamanki Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Kırım Muhtar Cumhuriyeti adıyla geçen Gurzuf kasabasında doğmuştur. Aile kısa bir süre önce Kızıltaş köyüne taşındığından ,Dağcı'nın çocukluk hatıralarıyla, daha sonra edebi eserlerinin sosyal zemini teşkilindeki tesirinden olmalı ki o, kendini hep Kızıltaş'lı olarak kabul etmiştir. Babası önceleri çiftçilikle uğraşan , devrimden sonra Belediyede çalışan Emir Hüseyin Dağcı, annesi "Emir Saliler" sülalesinden Fatma Hanım'dır.

Cengiz Dağcı, İlk edebi zevkini, amcası Seyit Ömer Dağcı'nın aile içinde Ömer Seyfettin'den okuduğu hikayelerden alır. Sovyet rejiminin ilk yılları sayılan 1920'lerde uygulamaya konan(NEP) Yeni Ekonomik Politika çevresinde nisbeten problemsiz geçen yılların ardından, 1928'de başlayan Kırım'ın Ruslaştırılması ve Türklerden arındırılması politikası takib eder. Toplu Yahudi yerleşimine açılıp, özel mülkiyetin tamamen yasaklandığı bu politika sonucunda, Kırım Türkleri, Kırım'dan yıldırma taktiğiyle boşaltılmaya başlar ve aile 1931 kışında ilk defa baba Seyit Ömer Dağcı'nın bilinmeyen bir sebeple Rus askerler tarafından tutuklanışına şahit olur.

1932'de babanın hapishaneden çıkmasıyla Akmescit'e taşınan Dağcı ailesinde, Cengiz Dağcı'nın 12. Numune Mektebinde okul ve eğitim hayatı başlar. Ortaokul yıllarında yoğun bir okuma faaliyetine girişen Cengiz Dağcı'nın Abdullah Tobay (Kazan Türk Şairi) , Bekir Çobanzade, A. Bhok, Puşkin gibi şairleri okurken görürüz.

İlk eseri mahsullerini ( Kartanay ve Eçkisi, Gül ile Bülbül, Çadırdağı manzumeleri) Gençlik Dergisinde yazıp , ardından Kırım-Tatar Yazarlar Birliği'nin yayın organı olan"Edebiyat Mecmuası"na geçer, Edebiyata şiirle başlayan Cengiz Dağcı, çocukluktan gençliğe atladığı çağlarda, bir yandan çalışıp, bir yandan şiirle meşgul olurken 1938'de Akmescit'te Orta Okulu bitirip aynı yıl Kırım Pedagoji Enstitüsü'nün Tarih bölümüne kaydolur.

Pedagoji Enstitüsü'nde Dağcı'dan başka Göseve'den gelen bir genç daha vardır, bu gencin gayesi enstitüyü bitirdikten sonra, tarih sahasında doktora yapıp, Kırım Hanlıklar devrinin tarihini yazmaktır. Bu genç sayesinde Tarih'e ilgi duymaya başlayan Dağcı, bu yılların birikimiyle daha sonra "Genç Temuçin" adlı eserini kaleme alacaktır.

1938-1940 yıllarında iki yıl Pedogoji enstitüsünde eğitim gören Dağcı, 2. Dünya Harbi'nin başlayıp, askere alınmasıyla eğitim son bulacak, savaşa katılmak için cepheye gidecektir. Kırım'dan trenle odesa'ya gelen Dağcı, Odesa Askeri Okulu'nda kısa süren bir eğitimin ardından Tank Teğmeni olarar mezun olmuş, hemen aralarına gönderildiği Ukrayna cephesinde, Almanlarla-Kızılordu arasında cereyan eden savaşta 1941 Ağustosu'nda Almanlara esir düşmüştür. Hayatının üç-dört yılını,açlık, susuzluk ve soğuktan dolayı binlerce insanın öldüğü Kiravograd, oradan da Uman esir kampında geçiren Dağcı, savaşın seyrinin değişmeye başladığı 1942 yılında Alman Genelkurmay Doğu Dairesinin, gayri Rus halklarından Rus kızılordusuna karşı savaştırmak için lejyoner birlikleri kurma projesi çerçevesinde, Türkistan lejyonuna katılmıştır. Ne varki bu çabalar sonucu değiştirmeyecek, Alman ordularının, Kızılordu karşısında ünlü Stalingrad bozgununda, Dağcı yakalanacak ve Polonya'ya geçecektir. Tedavi için hastahanede yatarken, daha sonra eşi olacak olan ve hayatını değiştirecek olan hemşire Regina B. Klezesko ile tanışmaları bu yıllara rastlar.

1943-1946 yılları arasında muhtemelen hem kızılordu, hem de Almanlara karşı çete harbi veren Polonyalı vatanseverler saflarında çarpıştığı farzedilen( Kendisi bu yıllar hakkında bilgi vermiyor) Doğu, 1945'de evlendiği eşiyle birlikte önce Berlin'e, ardından 1946'da Londra'ya geçerek iltica eder. Artık bir ömür boyu yaşayacağı İngiltere hayatı başlamıştır. Savaş yıllarının bütün yıkık döküklüğü ve mahrumiyeti içinde kendine yeni bir hayat kurmaya çalışan Dağcı bir yandan geçim derdiyle uğraşırken, öte yandan da, Türk Edebiyatına kazandıracağı eserleriyle, Kırım Türklerinin, Türkistan Türklerinin Rus zulmü karşısındaki trajedilerini ölümsüzleştirecektir.

Bütün eserlerini Türkçe yazıp, Türkçe yayınlanan eserleri bazı talihsizlikler sebebiyle İngilizce'ye tercüme edilmiş ancak "onlarda insandı" romanının on sayfalık bir kısmının İngilizce yayınlanması Londra edebiyat mahvellerinde derin yankı bularak , Index dergisi yaptığı yorumunda Dağcı'yı "Dağcı en az Soljenitsin kadar büyük bir romancı olarak" tanıtmakla yetinmiştir.

Şiirle başlağıdı hayatına bir ara, (1939) gazeteciliği de ekleyen Dağcı, "Komsomolets" gazetesinde muhabir ve mülakatçı olarak çalışmış, ancak komsomol üyesi olmadığından dolayı, işine son verileceğinin söylenmesiyle Komsomol üyesi olacaktır. Komsomolets gazetesinde kendi şiirlerinin yanında, Kırım halk şiirlerini ve Kırım folkloruna ait kültürel ürünleri tanıtma ve yayımlama imkânı bulur.

1946'da geçip yerleştiği Londra'da eşi Regna hanımdan Arzu adında bir kızı olan(geçtiğimiz yıllarda eşi vefat etmiştir.) halen hayatını Londra'da devam ettirmektedir.


Cengiz Dağcı'nın memleketimizde yayınlanmış eserlerinin başlıcaları şunlardır:
Genç Temuçin, Onlarda İnsandı, Ölüm ve Korku Günleri, O Topraklar Bizimdi, Dönüş, Badem Dalına Asılı Bebekler, Üşüyen Sokak, Anneme Mektuplar, Benim Gibi Biri, (Hatıraları) Yansılar(1,2,3,,4), Ben ve İçimdeki Ben(Yansılar/5)

Read More

Kırgız halkı Aytmatov için gözyaşı döküyor

Kırgız halkı, Almanya'da geçtiğimiz Salı günü hayatını kaybeden dünyaca ünlü yazar Cengiz Aytmatov için gözyaşı döküyor.

Dün akşam saatlerinde naaşı Almanya'dan getirilen Aytmatov için evinin bahçesinde kurulan çadırda yakınları taziye kabulüne başladı. Çadırın etrafına toplanan Kırgız halkının topluca ağlaması yazarın ülkede ne kadar sevildiği şeklinde yorumlandı. Kırgızistan Başbakan Birinci Yardımcısı İskenderbek Aydaraliyev'in başkanlığında oluşturulan cenaze organizasyonu yarınki resmi tören için hazırlıklarını tamamladı.


Cengiz Aytmatov için resmi cenaze töreni 14 Haziran'da Milli Filarmonya'da yapılacak. Kırgız yazarın cenaze namazı ise Ala-Too Meydanı'na kılınacak. Cengiz Aytmatov Bişkek yakınlarındaki Çon-Arık köyündeki ''Ata-Beyit'' anıt mezarında, babası Torekul Aytmatov'un yanına gömülecek.

Read More

ANA BABALARA ÖSS TAKTİKLERİ

Her ana baba çocuğunun hem okul hayatında hem de hayat okulunda başarılı olmasını ister. Onun daha mutlu, daha zengin, daha şöhretli bir insan olmasını ister. Onun hakkında herkesin övgü dolu sözler söylemesini ister.
Bir genç için kariyerin başlangıç noktası olarak ÖSS görülür.

ÖSS’yi kazanan bir öğrenci kariyerinin o zorlu yoluna artık giriş yapacaktır. Ancak ÖSS kapısından içeri girmek zannedildiği kadar kolay değildir.

KİGEM.COM olarak, okul hayatının ÖSS barajında başarılı olmanın yolları konusunda öğrencileri bilgilendirdik ve bilgilendirmeye de devam edeceğiz.

Bu yazımda ise öğrencilere değil, ana-babalara çocuklarının ÖSS’de başarılı olmalarını sağlayacak ÖSS taktiklerini vereceğim. Bu bilgiyi verme nedenimi iki başlık altında toplayabilirim:

1. ÖSS’yi kazanmak büyük bir çoğunlukla öğrenciye bağlı olabilir ancak tek taraf öğrenci değildir. Bu sınavın kazanılmasında aileye, hatta çevreye de önemli sorumluluklar düşmektedir.
2. Aileler çocuklarının başarılı olmasını istiyorlarsa, kariyerin ilk basamağı olan ÖSS’yi kazanabilmeleri için bazı fedakarlıklarda bulunmalıdır. Ana-babalar bunun içinde “Ana Babalar İçin ÖSS Taktiklerini” öğrenmelidir. Öğrenciye sadece harçlık vererek, maddi doyumunu sağlayarak başarılı olmasını sağlayamazsınız.
ANA-BABLARIN BİLMESİ VE UYGULAMASI GEREKEN ÖSS TAKTİKLERİ NELERDİR ?
1. Evde Uygun Bir Çalışma Ortamını Hazırlayın:
Çocuğunuzun evde rahatça ders çalışabilmesi için ona bir oda veya sessiz bir yer ayarlayın. Rahatça ders çalışabilmesi için maddi imkanlarda yeterliyse ÖSS’ye özel masa, sandalye, masa lambası alın. Yenilik onu motive edecektir. Çalışma odası çok sıcak ve çok soğuk olmasın.

İyi havalandırılmış ve sessiz olsun. Ders çalıştığı masada ona içecek veya yiyecek vermeyin. Bu işleri yemek masasında yapmasını sağlayın. Ders çalışmasını baltalayan kardeş terörüne engel olmaya çalışın. Onun düzenli ve sağlıklı beslenmesine özen gösterin.

2. Okul Veya Dershane İsteklerini Yerine Getirmeye Çalışın:
Okulun veya dershanenin istekleri size zor geliyorsa , çocuğunuzu bu yönde aracı olarak kullanmayın. Bu durumlardan onun yanında kesinlikle yakınmayın. Moral ve motivasyonunu bozarsınız.

Okul veya dershaneyle işbirliği içerisine girerek kendi çocuğunuza ve dolayısıyla tüm çocuklara uygun bir ders ortamı sağlamaya çalışın. Çocuğunuzun giyim ve harçlığını arkadaşlarınınkinden daha aşağı bir seviyeye düşürmeyin. Ama çok fazla harçlık vererek, atari, internet, kahvehane gibi zaman öldürücü yerlere yönelmesinin yolunu da açmayın. Öğretmenleriyle sıkı bir diyalog içerisine girerek “nasıl başarılı olabileceğinin ?” cevabını aramaya çalışın.

3. Çocuğunuzun Kaygısını Artırmayın:
ÖSS’ye girecek bir öğrenci iki tür kaygı yaşar. Bunlardan birisinin nedenleri doğaldır. Çünkü genç hayatının akışını etkileyecek, hayatının kırılma noktalarından biri olacak bir sınava hazırlanmaktadır. Ancak ikinci sebebi doğal değil, zihinseldir. “Anne,babama sınavı kazanamazsam ne diyeceğim ?”, “anne,babam çok masraf yaptı kazanamazsam onların yüzüne nasıl bakacağım ?” vb. gibi düşünceler ÖSS sınavına hazırlanan gencin kaygı seviyesinin tavan yapmasına neden olur.

Ailenin gençten sürekli bir beklenti içerisinde olması ve onu başkalarıyla kıyaslanması onun kaygı seviyeni artırmaktan başka hiçbir şeye neden olmaz. Çocuğun ders çalışması için aileler tarafından masumane olarak söylenen ;”bu kadar çalışmayla kazanamazsın...”, “bu kafayla gidersen zor kazanırsın.”,” dayının oğlu tıpı kazandı, sende bizi aman mahcup etme” gibi sözler genci teşvik etme yerine, yüksek bir kaygı içerisine girmesine ve adeta “çocuğun bloke” olmasına neden olur. Bu nedenle çocuğunuzun kaygı seviyesini artırıcı sözlerden ve davranışlardan sakının.

4. Cocuğunuzun Sınırlarını Zorlamayın:
Çoğu anne baba kendi özlemlerini, çocuklarının yakalamasını isterler. Çocuğunuzun eğer ilgi, yetenek ve azmi varsa belirli bir noktaya gelebilir. Ancak tüm çabasına rağmen sizin beklentilerinize uygun bir yere puanı yetmiyorsa onu zorlamayın. Çünkü her insanın kapasitesi yani sınırları bellidir.

O kesinlikle geri zekalı, aptal değildir. Çocuğunuzun kapasitesinin üstüne çıkmasını istemeniz onda başarısızlıktan başka hiçbir şeye neden olmaz. Şunu asla unutmayın çocuğunuzun belki sayısal zekası düşük olabilir, ama belki de sanatsal zekası yüksektir. Her çocuk bir bireydir. Ve bu bireylerin özellikleri farklıdır. O kesinlikle siz değildir. Onu o olarak kabul edin. Çocuğa yapılabilecek en büyük iyilik budur.

5. Sınavda Başarılı Olamazsa Yaşayacaklarını Cezaymış Gibi Göstermeyin:

Çocuğunuza ÖSS sınavını kazanamadığı taktirde oluşabilecekmiş gibi olumsuz bir “zihinsel çevre” çizmeyin. “Sınavı kazanamazsan askere gidersin o zaman gününü görürüsün”, “sınavı kazanamazsan seninle hiçbir kız evlenmez”, “eğer burayı kazanmayıp şu bölümü kazanırsan senden hiçbir halt olmaz” vb. cümleler onun askerliği, evliliği veya kazandığı başka bir fakültede okumayı sevmemesine neden olabilir. Hatta bu tür aile yaklaşımları çocuğun ailesini, hayatını ve yapacağı işi sevmesini engeller. En önemlisi de kendisine olan güvenini yitirmesine neden olur.

6. Sınavın Bir Araç Olduğunu Unutmayın:
Çocuğunuzun ÖSS sınavını kazanması uğruna, onunla aranızdaki sevginin ve saygının azalmasına neden olmayın. Sınavı kazanmak adına ailenin yaptığı davranışlar, sarf ettiği sözler çocuğun evden, aileden soğumasına ve hatta uzaklaşmasına neden olabilir. Şunu asla unutmayın sınav başarıya giden bir yoldur. Ancak tek yol değildir. Bir sınav uğruna çocuğunuzu kaybetmeyi ister misiniz ?

7. Kimse Kimseye Hayat Okulunu Öğretemez:

Ana-babalar çocuklarının hatalara düşmesini istemezler. Bu nedenle de onlara bazen de baskıyla da olsa düşebilecekleri hatalar konusunda sık sık ve ses tonu ayarsız bir şekilde nasihatler verirler. Aileler şunu asla unutmamalıdır; Çocuklar nasihatlere kapalıdır. Nasihat vereceğinize siz ona bir model olun.

Çocuğunuzun sigara içmesini istemiyorsanız ama siz onun yanında sık sık sigara içiyorsanız bu ona hiçte inandırıcı gelmez. Ona doğru ses tonu ve yaklaşım tarzıyla yol gösterin, mutlaka bu yoldan gideceksin diye zorlamayın. Siz ona ÖSS’yi mutlaka kazandıracak yolu veremezsiniz.

Hatalar gencin dünyayı ve bu dünyada kendi sınırlarının gücünü tanımasında oldukça önemlidir. Ancak aile zamanı geldiğinde izleme ve koruma görevinden de asla vazgeçmemelidir. Eğer siz üniversiteyi okumuşsanız ama çocuğunuz okumak istemiyorsa onu fazla zorlamayın. Onu olgun ve kararlarını verebilecek bir insan olarak görün.

8. Ailede Mutlu ve Sevgi Dolu Bir Ortam Oluşturun
Çocuklarınızın yanında asla kavga etmeyin. Aile içi huzursuzluk çocuğun ders çalışma azmini ve başarı motivasyonunu düşürür. Ailedeki anlaşmazlıklar, kavgalar ve sevgisiz ortam çorak bir toprakta yetişen ağaca benzer. Bu ağacın meyvesi ya tatsızdır, ya yenemez haldedir, yada tam anlamıyla gelişimini tamamlamamıştır. Çocuklarınız da sizin meyvelerinizdir.

Aile ortamı ise çocuğun yetiştiği topraktır. Bu toprağın suya değil sevgiye ihtiyacı vardır.
Sözlerime şu cümleyle son vermek istiyorum : “Kendi varlıklarından memnun olan gençler, iyi sonuçlara ulaşırlar ve başarılı olurlar.” ÖSS başarısı içinde bu geçerlidir. Çocuklarınız kendi varlıklarından memnun mu ? Eğer buna evet cevabını verebiliyorsanız ÖSS taktiği adına önemli bir adım atmış sayılırsınız ...

Read More

ÖSS BİRİNCİLERİNİN TAKTİKLERİ

ÖSS uzun ve zor bir maraton. Artık hazırlıklar ilkokul seviyesinde başlıyor. 2006’nın ÖSS şampiyonlarına başarının sırrını sorduk. Eminiz ki onların hikayeleri birçok öğrenciye rehber olacaktır.
‘Hiç kimse, başarı merdivenlerini elleri ceplerinde tırmanmamıştır.’ Konfiçyüs’ün bu sözünü en iyi doğrulayan kişilerin başında şüphesiz, geçen yıl üniversite sınavında dereceye girmiş öğrenciler bulunur. ÖSS şampiyonlarının başarıdaki ortak noktası; sınava hazırlanmaya lise 1’den itibaren başlamaları ve yaz tatillerinde az da olsa düzenli çalışmaya özen göstermeleri olarak özetlenebilir. Sistemin değişmesi, sınava hazırlanmaya önceden başlayan öğrenciler için bir avantaj teşkil ediyor. Okulda gördüğü dersleri günü gününe çalışan öğrenciler ÖSS’ye hazırlanırken, bu konuları tekrar ederek pekiştiriyor.

Şu günlerde yüzbinlerce öğrenci seneye bir üniversite anfisinde oturabilmek ve geleceği adına iyi bir eğitime kavuşabilmek için hayaller kuruyor. Eğer hayallerinizi gerçeğin kendisiyle yüz yüze getirmezseniz o pembe hayallerin kara bir kâbusa dönüşmesini engelleyemezsiniz. O halde tecrübelere kulak vermeli, bu yollardan geçmiş insanları dikkatle dinlemeli. Ailem dergisi olarak öğrencilere çok sıcak tecrübeler sunmak için geçen yılın ÖSS’de dereceye girmiş öğrencilerini sizlerle bir kez daha buluşturmayı düşündük. Burak Eryiğit (Söz-2 puan türünde birinci), Mert İlker Hayıroğlu (Eşit ağırlık-2 puan türünde beşinci), Ahmet Celiloğlu (Söz-2 puan türünde dördüncü), Furkan Sakar (Söz-1 puan türünde üçüncü), Yusuf Akbulut (Söz-2 puan türünde beşinci) tecrübelerini sizler için anlattı.

1. Düzenli ve planlı çalışma başarıya ulaştırır

Furkan Sakar, lise 1’in başında çalışmaya başladığını ve okuldan eve geldiğinde her gün dört saat çalıştığını söylüyor. “Fırsat buldukça okulda test çözüyordum. Lise 1 ve 2’nci sınıfın yazında okulda gördüğüm konuları içeren kitapları bitirdim. Lise 3. sınıfta tempom yoğunlaştı.” diyen Sakar, şubat tatili gibi okulun olmadığı zamanları bir fırsat olarak değerlendirip, daha yoğun çalıştığını anlatıyor. Furkan bu arada okuldaki sınavlara da önem verdiğini ve ortaöğretim notunu da yüksek tutmaya çalıştığını anlatıyor. Okul sınavlarına çalıştıktan sonra o konularla ilgili test çözülmesi ise Furkan’ın tavsiyelerinden.


2. Hedef belirlemek motivasyonu artırıyor

Bu yoğun tempo içerisinde motivasyonlarını dengede tutmalarının tek bir formülü var: Kısa ve uzun vadeli hedeflere sahip olmaları. Mert İlker Hayıroğlu, bu durumu, “Motivasyonumu koruyabilmek için hep bir sonraki deneme sınavına yönelik çalışırdım. Hedef belirlerdim.” şeklinde özetliyor.


3. TV ve bilgisayar, ders çalışmayı engeller

Ders çalışmayı, televizyon ve bilgisayarla vakit geçirmeye tercih etmeleri, başarıya ulaştıran bir diğer faktör. Burak Eryiğit, televizyon izlemeye sekizinci sınıftayken sınır koyduğunu ve bu sınırı aşmamaya özen gösterdiğini vurguluyor.


4. Düzenli hayat ve uyku çok önemli

Sınava hazırlanırken düzenli bir yaşam sürdürmeye dikkat edilmesi gerektiğinin altını çizen Ahmet Celiloğlu, uyku bozuklukları ve düzensizlikler, bilgisayar ve televizyon gibi ilgiyi dağıtacak unsurları başarısızlığın temel nedenleri olarak özetliyor. Sınava hazırlandığı dönemde 6-7 saatlik düzenli uyumaya dikkat ettiğini vurguluyor.


5. Özel taktikler her zaman işe yarar

Burak Eryiğit, “Sınava en iyi olduğum dersten başladım. Saatimi çıkartıp, masaya koydum. Hangi derse ne kadar vakit ayıracağımı sınavdan önce girdiğim denemelerde tespit etmiştim. Herhangi bir testte süreyi daha az kullanırsam, not alır, başka bir testte bu süreyi değerlendirirdim. Sorular beni oyalar ve süreyi fazla kullanırsam, yine not alır, diğer testte hızlanırdım. Adaylar alternatif üretebilmeli ve sınavda uygulayacakları taktikleri deneme sınavlarında belirlemelidir.” diye konuşuyor.


6. Bedeninizden çok zihninizi dinlendirin

Dinlenme vakitlerini verimli bir şekilde geçirmeleri, bu vakitlerde bedenlerinden çok zihinlerini dinlendirmeye dikkat etmeleri şampiyonların bir başka ortak noktası. Yusuf Akbulut, dinlenme vakitlerini nasıl geçirdiğini şu cümlelerle özetliyor: “Arkadaşlarla rahatlatıcı sohbetler yapardık.”

Burak Eryiğit, güncellenen bilgilerin hatırlanacağına dikkat çekiyor ve devam ediyor: “Dinlenirken yaptığımız sohbetlerde, edebiyat dersindeki eserleri ve yazarlarını birbirimize sorardık. Böylece hem ders eğlenceli hale gelirdi hem de tekrar ettiğimiz için unutmazdık.”


7. Başarının formülü yüzyıllardır aynı

Şampiyonlara ‘başarının formülü nedir?’ diye sorduğumuzda Burak Eryiğit, “Başarı konusunda hep aynı şeyler söylendi; çünkü başarının çalışmak dışında bir formülü yok.” şeklinde cevap veriyor.

Furkan Sakar, başarının formülünü düzenli ve disiplinli çalışma, dershaneye giderek bir uzmandan destek alma ve kötü alışkanlıkların terk edilmesi olarak özetliyor.

Mert İlker Hayıroğlu’na göre, başarılı olmada düzenli çalışmanın yanında dikkat ve diğer adaylarla rekabet önemli bir rol oynuyor.

Ahmet Celiloğlu ve Yusuf Akbulut, başarı konusunda aynı formülü vurguluyor: “Düzenli çalışma, ümitvar olma, iyi bir arkadaş ve aile ortamı, başarının olmazsa olmazları.”


8. Heyecan normal; ama aşırı kaygı yanlışı artırır

Yüksek derecede kaygı taşıyan adaylar, sınavda bildikleri sorularda bile yanlış yapabiliyorlar.

Kaygıyı doğal bir süreç olarak gören Burak Eryiğit, sözlerine şöyle devam ediyor: “Heyecan mutlaka olur. Önemli olan heyecanı ne kadar hızlı atabildiğinizdir. Deneme sınavlarına ÖSS’ye giriyormuş gibi girer ve yapmanız gerekenleri yaptığınıza inanırsanız, heyecanı üzerinizden daha çabuk atarsınız.”

Yusuf Akbulut; ilk 15 dakikada heyecanlandığını; ama daha sonra heyecanını yendiğini söylüyor.

Furkan Sakar’ın matematikteki bir soruyu bölme işlemini yapmayı unuttuğu için kaçırdığını anlatması; heyecanın tüm adaylar için doğal bir durum olduğunu, konuları bilen öğrencilerin heyecandan kaynaklanan hataları daha az yaptığını gösteriyor.


9. Denemeler, gerçek sınava hazırlar

Mert İlker Hayıroğlu: “Sınava girdiğimde içim rahattı. Çünkü elimden geleni yapmıştım. Bu nedenle kaygım orta düzeydeydi. Soruları çözerken her şıkka değer verirdim.”

Furkan Sakar: “Deneme sınavlarında farklı taktikler kullanarak, en doğru taktiği belirledim. Yapamadığım sorulara takılmayarak, boş bırakıyor, sonra dönüp bakıyordum. Sınavı alıştığım şekilde çözdüm. Farklı taktik denemedim.”

Yusuf Akbulut: “Deneme sınavlarını ÖSS’ye basamak olarak görüyor, sınav sonunda eksiklerimi tespit ederek, yeni taktikler geliştiriyordum.”

Ahmet Celiloğlu: “Sınavda amacım çözebildiğim en fazla soruyu çözmekti. Bu nedenle yıl içinde deneme sınavlarından erken çıkmayarak, tüm vaktimi değerlendirirdim.

Sözel ve sayısal derslere farklı tekniklerle çalıştığını vurgulayan Burak Eryiğit, sözel derslerde belli aralıklarla konu tekrarı yapmaya özen gösterdiğini, sayısal derslerde ise daha çok soru çözmeye yöneldiğini belirtiyor. Ahmet Celiloğlu, sözel dersleri tarihsel bağlamı içinde öğrenmenin unutmayı azalttığını vurguluyor.


10. Başarı için fedakârlık şart


Furkan Sakar, bilgisayara meraklı olduğunu; ancak sınava hazırlanırken yalnızca bilgisayar oyunlarını biriktirdiğini anlatıyor. Sınavdan sonra onlarla oynayacağını düşünerek teselli olduğunu söylüyor. Bu fedakârlığı onun, Boğaziçi Bilgisayar Mühendisliği’ne girmesini sağlamış.


11. Not tutmak, bilgilerin kalıcılığını artırıyor

Başarılı olmasında not tutmasının önemli bir rolü olduğunu söyleyen Furkan Sakar ve konu anlatımlarına özel bir önem vererek, çözümlü sorularada çalıştığını vurgulayan Yusuf Akbulut’un görüşleri birbirini destekler nitelikte.

Mert İlker Hayıroğlu’nun adaylara tavsiyeleri: “Ellerinden geleni yapsınlar. Sınava vicdanları rahat girsinler. Özellikle lise bir ve lise ikinci sınıftaki adaylar, dersleri ne kadar öğrenirsek kar diye düşünsünler.” şeklinde.


12. Ümitsizliğe düşmeyin, aradaki farkı kapatabilirsiniz

Yusuf Akbulut bu konuda, “Henüz vakit var. Çözdükleri sorular iyi nitelikte olursa, verimleri artar. Soru sayısının yanı sıra kaynakların niteliği önemli.” diyor. Ahmet Celiloğlu, adayların sınavlarda çözemedikleri sorulara geniş kapsamlı bakarak konuya çalıştıklarında başarılı olacakları kanaatinde. Burak Eryiğit, çalışmaya geç başlayan adayların temposunu yüksek tutarak aradaki farkı kapatabileceklerini ifade ediyor. Furkan Sakar, adaylara bundan sonra kalan süreyi çalışarak ve test çözerek geçirmelerini tavsiye ediyor. Adayların vakit ayıramadıkları hobilerine, sınavdan sonra vakit ayırabileceklerini vurguluyor.


13. Sınavı kazanmadan tercih yapamayacağınızı unutmayın

Şampiyonlar tercihlerini yıl içinde düşünerek vakit kaybetmediklerini, hedeflerini belirledikten sonra ellerinden geleni yapmak için gayret sarf ettiklerini söylüyorlar. Yusuf Akbulut, “Sınavdaki derecesinden çok her üniversiteyi ve her bölümü yazabilecek olmama sevindim.” diyor

--------------------------------------------------------------------------------

mehmetakifm04-28-2007, 09:29 PM
ÖSS şampiyonlarının sınava hazırlanırken yaşadıkları olaylar


BURAK ERYİĞİT:
Uykum geldiğinde rakiplerimi hatırlardım

Lise üçüncü sınıfın başında, bir deneme sınavında süreyi iyi kullanamadım. Geometride bir soruda takıldım, yapamadığım halde soruyu atlayamadım. Soruyu çözdüğümde sınavın bitimine beş dakika kalmıştı. Bu tecrübeyi bir uyarı olarak zihnime yazdım, bir daha takılmadım. Sınava hazırlanırken uykum geldiğinde ya da çalışmak istemediğimde, rakiplerimi hatırlar ve bu isteğimden vazgeçerdim.
(Söz-2 puan türünde birinci)
Bilkent Üniversitesi Hukuk Fak. (İngilizce)

***

FURKAN SAKAR:
ÖSYM bahanelere değil, puanlara bakıyor

Sınav sırasında, heyecanlanan bir aday bağırdı. O anda ÖSYM’nin bizim bahanelerimize değil, puanlarımıza bakacağını düşündüm. Sınava hazırlık sürecinde; bol bol deneme sınavı çözmemin başarımdaki etkisi de yadsınamaz. Bu nedenle periyodik sesler dışında dikkatim dağılmadı.
(Söz-1 puan türünde üçüncü)
Boğaziçi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği (İngilizce)

***

AHMET CELİLOĞLU
Düzenli çalışmam önemliydi

ODTÜ işletmeyi bırakarak, yeniden sınava girdim. Sınav sisteminin değişmesi, liseden itibaren düzenli çalışan adayların derece yapmasına imkân sağladı.
(Söz-2 puan türünde dördüncü)
Sabancı Ünv. Politik Sosyal Bilimler (İngilizce)

***

YUSUF AKBULUT:
Şakalaşırken ne olduğunu öğrendim

Sınava çalışmayı iki gün önce bıraktım. Arkadaşlarla şakalaşırken, bir arkadaş diğerine ‘pragmatik’ dedi. Kelimenin anlamını bilmiyordum. Kullanan arkadaşa sorduğumda ‘faydacı’ anlamına geldiğini söyledi. Sınavda felsefe testinde, bu kelimenin anlamına dair bir soru çıktı.
(Söz-2 puan türünde beşinci)
Boğaziçi Ünv. Siyasal Bilgiler ve Uluslararası İlişkiler (İngilizce)


***

MERT İLKER HAYIROĞLU:İrademi kullandım, bilgisayarı odamdan çıkardım

Lise son sınıftayken, odamdaki bilgisayarı söktüm. Odamda durduğu sürece, bilgisayarı kullanmak istiyordum. İrademi kullandım ve odamda çalışmamı engelleyecek hiçbir unsur bırakmadım.
(Eşit ağırlık-2 puan türünde beşinci)
Hacettepe TMert İlker Hayıroğlu’nun babası Hasan Ali Hayıroğlu; çocuklarının çalışma alışkanlığı kazanmasında, evdeki düzenin etkili olduğunu vurguluyor. Uyku, yemek ve sosyal faaliyetlerin evde belirli saatlerde gerçekleştirildiğinin altını çiziyor. Çocuklarının fikirlerine saygı göstererek, ortak paydalar bulduklarını ifade ediyor.

Ailelerin en büyük hatasının, çocuklarının sorunlarıyla ilgilenmeme olduğunu söylüyor. Sıkı kontrol ve hoşgörünün çocuk eğitiminde önemli olduğunu söylüyor.

Mert İlker Hayıroğlu’nun annesi Sibel Hanım ise; oğlunun eğitim hayatı boyunca öğretmenleriyle sürekli irtibat halinde bulunduğunu, arkadaş çevresine dikkat ettiğini ifade ediyor. Okuldan eve geldiğinde evde bulunmaya özen gösterdiğini söylüyor.

Hayıroğlu’nun anne ve babası; çocuklarının, kötü alışkanlıklara yönelmemesi için spora yönlendirdiklerini, mevcut enerjisini bu yolla değerlendirdiklerini söylüyor.

Furkan Sakar’ın annesi Pervin Hanım, oğlunun sınava hazırlandığı dönem boyunca misafirlikler ve gece gezmelerinden vazgeçtiklerini anlatıyor.

Baba Fikret Sakar; çocuklarından bağımsız, kendilerine ait bir hayat yaşamadıklarını, birçok konuda fedakârlıkta bulunduklarını dile getiriyor.ıp Fakültesi (İngilizce)

Read More

Devlet Tiyatroları Türkiye’yi dolaşacak

Devlet Tiyatroları, “Hiçbir Yeri Unutmadık” sloganı ile yaz sezonunda, 29 değişik oyunuyla, 81 il, 196 ilçe ve 10 köye turne düzenleyecek.

Nevşehir İl Kültür ve Turizm Müdürü Velettin Birsöz, yaptığı yazılı açıklamada, Devlet Tiyatroları’nın, “Hiçbir Yeri Unutmadık” projesinin amacının, Türk Tiyatro Sanatı’nın gelişmesini, ilerlemesini, yaygınlaştırılmasını sağlamak, halkın dil ve kültür eğitimini, yurt sevgisini, görsel ve bilimsel olarak yükseltmek olduğunu belirtti.

Birsöz, yurt içinde ve yurt dışında festival ve turneler düzenleyerek kültür faaliyetlerini dünya çapında yaygınlaştırmak amacıyla kurulan Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü’nün proje kapsamında yaz sezonu boyunca 81 il, 196 ilçe ve 10 köyde 29 değişik oyun sahneleyeceğini kaydetti.

Turne programı çerçevesinde Ankara Devlet Tiyatrosunca hazırlanan “Yunus Dürür Benim Adım” adlı tiyatro oyununun Nevşehir’de 10 Haziranda Nevşehir Belediyesi Kapadokya Kültür ve Sanat Merkezi’nde sahneleneceğini ifade eden Birsöz, tiyatro gösterisi için biletlerin 4 YTL’den satılacağını bildirdi.

Read More

Meclis Dilimize Sahip Çıkıyor

Meclis, Türkçe’deki bozulmaya karşı eğitim ve yasal düzenlemeye gidilmesini istedi. Önerilerin arasında ‘Eurovision’a Türkçe şarkıyla girilmesi’, ‘Bilgisayar oyunlarının Türkçe olması’, ‘F klavyenin yaygınlaştırıması’ da yer alıyor

ANKARA - TBMM’de Türkçe’nin korunması ve geliştirilmesi için alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla Meclis Araştırma Komisyonu oluşturuldu. Komisyonun hazırladığı taslak raporu birbirinden ilginç öneriler içeriyor. Önümüzdeki hafta son şekli verilerek TBMM Başkanlığı’na sunulması beklenen raporda, hayatın hemen her alanıyla ilgili çözüm önerileri yer aldı. Bazıları şöyle:

Türkçe mülakat: Öğretmen yetiştiren fakültelerin programlarına uygulamalı güzel yazı, güzel konuşma ve yazma ile hitabet dersleri konulmalı. Kamu Personeli Seçme Sınavı’nda başarılı olan öğretmen adayları Türkçe yeterlilik açısından mülakata tabi tutulmalı.
Türkçe konuşan oyuncak: MEB denetiminde okul öncesi çocuklarının dil eğitimi için hazırlanan oyuncakların Türkçe olması ve oyuncak isimlerinin Türkçeleştirilmesi temin edilmeli.

Türkçe çizgi film, oyun: Çocukların kendi kültürünü tanımalarını ve sevmelerini sağlamak amacıyla Nasrettin Hoca, Deli Dumrul, Keloğlan gibi kendi kahramanlarımızla ilgili çizgi film ve programlar hazırlanmalı. Günümüz konularını işleyen yeni kahramanların oluşturulması temin edilmeli. 3-5 yaşındaki çocukların oynadığı bilgisayar oyunları ve kahramanları Türkleştirilmeli.

Zorunlu olmalı:?Türkçe?ile Türk dili ve edebiyatı derslerinde kurul kararı, afla geçme kaldırılmalı.

Bilim dili olmalı: Üniversitelerde Türkçe eğitim dili olmalı ve bütün tezler Türkçe yapılmalı. Yabancı dilde eğitime üstünlük sağlayan yüksek öğretim kurumlarıyla ilgili yönetmelikler

Türkçenin lehine değiştirilmeli
Basın yayın: Basın yayın kuruluşlarında ‘Dil Denetleme Kurulları’ oluşturulmalı. Görev yapacak yönetmen, haber müdürleri ve program yapımcıları da Türkçe yeterlilik belgesine sahip kişilerden oluşmalı. Spor Yazarları Derneği, üyelerine belirli aralıklarla dille ilgili seminerler vermeli. Yerli sermaye ile kurulan televizyon isimleri Türkçe değilse yayın yapma izni verilmemeli. TRT, yabancı dille yarışma programları düzenlememeli.

Reklamlara dikkat: Reklamlarda dil bilgisi kurallarına aykırı dil kullanılmamalı, yabancı kökenli kelime ve adlara yer verimemeli.

Türkçe beste: Ülkemiz Eurovision şarkı yarışması gibi uluslararası yarışmalara Türkçe eserle katılmalı. Televizyonlarda şarkı ve türkülerimiz altyazı ile sunulmalı.

Türkçe isimler: Türkçe alfabede bulunmayan harfler ve işaretler işyeri adlarında yer almamalı. Mahalle, sokak, park ve binalara Türkçe ad verilmeli. Yabancı tabelalara yüksek vergi getirilmeli, Türkçe tebelalara ise kolaylıklar sağlanmalı.

F klavye: Kamu kurum ve kuruluşları başta olmak üzere F klavye yaygınlaştırılmalı.

Nota verilmeli: Dışişleri Bakanlığı, BM nezdinde Türkçe’nin resmi dil olarak kabulü konusunda girişimlerde bulunmalı. Türkçe’yi küçümseme, konuşulmasını yasaklama gibi saygısızlıkta bulunanlar Dışişleri Bakanlığı tarafından hemen bir nota ile uyarılmalı.

Read More

Türk Dünyası Çocuk Şenliği

Başkanlığını Prof. Dr. Turan Yazgan'ın yaptığı Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Türk Dünyası için çok önemli bir etkinliğin 14.sünü gerçekleştiriyor: Türk Dünyası Çocuk Şenliği.
Şenlik yürüyüşü İstanbul Kadıköy'de büyük bir coşku içerisinde yapıldı. Sögütlüçeşme Caddesi üzerinde toplanan 32 Türk Cumhuriyeti'nden 44 grup, yöresel kıyafetleri ve bayraklarıyla İskele Meydanı'na doğru yürüyüşe geçti. 21 Mayıs- 15 Haziran tarihlerinde Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün himayesinde yapılan şölenin asıl etkinliği 4 Haziran'da Beşiktaş İnönü Stadyumu'nda gerçekleşecek. Şölenin açılışını, TBMM Başkanı Köksal Toptan yapacak.

Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı internet sitesi www.turan.org da yer alan Türk Dünyası Çocuk Şenliği ile ilgili açıklama:

Türk Dünyası'nın geleceği olan çocuklarımızı tabiki unutmadık. Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin düzenlemiş olduğu 23 Nisan çocuk şenliğine, Birleşmiş Milletler'e üye devlet olmadığı için katılamayan Türk Dünyası çocukları bunun burukluğunu, acısını, boynu büküklüğünü yaşıyorlardı. "Biz çocuk değil miyiz?" sorularına cevap bulamıyorduk. Bu sebepten dolayı, Türk Dünyası çocuklarına yönelik bir şölen düzenleme kararı verdik. Bu kararı verirken kesinlikle 23 Nisan çocuk şenliğine alternatif olma gayesi güdülmemiştir.

Amacımız;Türk Dünyası çocuklarının tanışma, kaynaşma, birbirlerini tanıma, Türk aile yapısını tanıma, Türk insanını, müzelerimizi, saraylarımızı ve Sovyet rejiminin kendilerine öğrettiği "geri, pis, barbar, görgüsüz Türk" imajını yok etmek, gerçek Türk insanının, misafirperverliğini öğretmek; ülkelerine döndüklerinde gördüklerini anlatabilme şuurunu yerleştirmektir. İlki Mayıs 1995 tarihinde gerçekleştirilen "Türk Dünyası Çocuk Şöleni", o tarihten itibaren geleneksel hale getirilmiş ve 1999 yılında 5'incisi düzenlenmiştir. Düzenlendiği tarihten itibaren 2000 çocuk bu şölene katılmış, ortalama 2000 aileye misafir olmuşlardır. Bu çocukların misafir oldukları ailelerde gördükleri ilgi neticesinde, ülkelerine döndüklerinde Türkiye'yi hatırlamamaları, aileleri unutmaları mümkün mü? Rakamlar dikkate alındığında; yapılan faaliyetin büyüklüğü ve amaca ne kadar yaklaşıldığı açıkça görülmektedir. Burada şunu da zikretmeden geçemeyeceğiz: Şölene katılan çocukları misafir etmek isteyen okulların ve ailelerin nasıl büyük bir coşkuyla, sevgiyle, heyecanla bizleri aramaları, ricaları ve misafir ettikleri çocukları ülkelerine gönderirken ortaya çıkan tablo, yapılan faaliyetin ne derece olduğunu göstermesi bakımından dikkat çekicidir. Tabii ki bu faaliyeti yalnız başımıza gerçekleştirmemiz mümkün değildir. Şölenimizde bize yardımcı olan İstanbul Valiliğimiz, İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğümüz, okullarımız ve misafir çocukları kendi çocuklarından ayrı tutmayarak, her türlü fedakârlığı gösteren ailelere de sonsuz teşekkürlerimizi sunarız.

Read More

OKS öncesi son taktikler

Fen, Anadolu ve Sosyal Bilimler liseleri, Polis Koleji ve özel okullarda okumak isteyen öğrencilere yönelik olarak son kez düzenlenecek Ortaöğretim Kurumları Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavı (OKS) yarın yapılacak.
Sınav, yurt içinde tüm iller ve bazı ilçeler ile yurt dışında 8 şehirde olmak üzere toplam 247 merkezde toplam 2 bin 842 binada, 49 bin 430 salonda gerçekleştirilecek. Sınav saat 10.00'da başlayacak ve tek oturumda 120 dakika sürecek. Sınavda adaylara matematik, fen bilgisi, sosyal bilgiler ve Türkçe alanında çoktan seçmeli test uygulanacak.

Sınavda, 468 bin 905 erkek, 444 bin 707 kız toplam 913 bin 612 aday ter dökecek. Sınava 1899 engelli aday katılacak.

Adayların sınav salonuna gelirken yanlarında, sınav giriş ve kimlik belgesinin yanı sıra en az 2 adet koyu siyah ve yumuşak kurşun kalem, yumuşak ve leke bırakmayan silgi ve bir kalemtıraş bulundurmaları gerekiyor.

-KIYAFET-

OKS kılavuzunda yer alan kurallara göre adaylar başı açık, temiz, düzenli ve aşırılığa kaçmayan bir kıyafetle sınava girecekler.

Kimlik kontrolleri ve salonlara yerleştirmenin zamanında yapılabilmesi için adaylar, en geç saat 09.30'da sınava girecekleri okulda hazır bulunacaklar.

Adaylar kimlik kontrolleri yapılarak salona alınacaklar. Salona yerleştirme işlemleri tamamlandıktan sonra salon başkanı sınavda uyulacak kuralları adaylara hatırlatacak ve cevap kağıtları dağıtılacak. Adayların, cevap kağıtlarındaki bilgilerin kendilerine ait olup olmadığını kontrol etmeleri, kendilerine ait değilse değiştirilmesi için salon başkanına başvurmaları gerekiyor. Adayların ayrıca dağıtılan soru kitapçıklarının sayfalarında eksik veya hatalı baskı olup olmadığını kontrol etmeleri isteniyor. Eksik veya hata tespit edildiğinde soru kitapçıkları değiştirilecek. Adaylar soru kitapçıklarının üzerindeki ilgili yerleri dolduracaklar.

Sınavda, ''A'' ve ''B'' olmak üzere iki adet soru kitapçığı kullanılacak. Her iki tür soru kitapçığında da aynı sorular bulunacak, ancak soru numaraları farklı olacak. Adayların sınava başlamadan önce mutlaka kendilerine verilen soru kitapçığının türünü cevap kağıdına işaretlemeleri gerekiyor. Soru kitapçığının yanlış işaretlenmesi veya boş bırakılması halinde adayın sınavı geçersiz sayılacak.

-YASAKLAR-

Sınav başladıktan sonra 30 dakika içinde gelen adaylar salona alınacak. Sınav başladıktan sonra adaylar ilk 60 dakika içinde sınav salonundan çıkamayacaklar.

Adaylardan birinin sınavının devam etmesi durumunda sınav bitimine 15 dakika kala salonda engelli adaylar hariç en az iki aday sınıfta tutulacak.

Adaylar, sınava gelirken yanlarında çağrı cihazı, telsiz, cep telefonu gibi haberleşme araçları, cep bilgisayarı, her türlü bilgisayar özelliği bulunan cihazlar, saat fonksiyonu dışında özellikleri bulunan saatler, müsvedde kağıdı, defter, kitap, sözlük, hesap cetveli ve benzeri araçlar bulunduramayacak.

Adaylar, sorulara verdikleri cevapları alamayacak, aksi halde bu adayların sınavı geçersiz sayılacak. Sınav sonunda adaylar cevap kağıtlarını ve soru kitapçıklarını görevlilere teslim edecekler.

Görme ve işitme engelli adaylara sınavda 30 dakika ek süre verilecek. Üst bedenini kullanamayan ya da kullanmakta zorluk çeken adaylara sınav görevlilerinden bir öğretmen, yazman olarak yardımcı olacak ya da adaya sınavda 30 dakika ek süre verilecek.

Sınav sonuçları 11 Temmuzda açıklanacak

Read More

Students at the British School at Athens (1886-1914): Index Available

The index for the Students at the British School at Athens (1886-1914) is now available from Amazon. [Further details]

Read More

TÜRKÇE NASIL DOĞRU YAZILIR?

TÜRKÇEMİZİ GÜZEL KONUŞUP YAZMAMIZ İÇİN BAZI KURALLAR:
(http://www.edebiyatturk.com sitesinden alıntıdır. Hiçbir değişiklik yapılmamıştır.

Nasıl yazacağım?

Yazmaya başlarken bunu sorarız kendi kendimize. Çok basit kurallar, iyi yazmanızı sağlar. En azından yazdıklarınızın iyi görünmesini, iyi okunmasını sağlar. Bu iyi okunma ve görünme, kuşkusuz içerikle ilgili değil. Burada kastedilen biçimsellik. Yazarken biçimle ilgili uymamız gereken belli başlı bazı kurallar var. Bunları şöyle sıralayabiliriz:

BUNLARI YAPIN

* Mutlaka sık sık paragraf yapın!
Paragrafsız bir yazı upuzun ve ürkütücü bir duvara benzer. Böyle bir duvarı kimse görmek istemez. Yazınızı da kimse okumak istemez.

* Her noktalama işaretinden sonra, (yani virgül, nokta, üst üste iki nokta, soru ve ünlem işaretleri gibi) bir boşluk (yani espas) bırakın.
Bunu yapmazsanız cümleleriniz ve sözcükleriniz karmakarışık bir koyun sürüsüne benzer. Hiç birini diğerinden ayıramazsınız.

* Ne kadar sade yazarsanız o kadar güzel görüneceğinden emin olun!
Yani mümkün olduğu kadar az noktalama işareti kullanın. Gereksiz tırnaklardan, parantezlerden, çizgilerden, şapkalardan kaçının. Noktalama işaretlerini sadece gerektiğinde ve zorunlu olduğunuzda kullanın ki onların da kıymeti bilinsin.

* İmla kurallarına mutlaka uyun. O kurallar dilin birliğini ve düzenini sağlar.
Yazdıklarınızın okuyan herkes tarafından anlaşılmasını sağlar. Bilmediğiniz bir imla kuralı olursa diye, yanınızda bir “imla kılavuzu” bulundurmanız sizi küçük düşürmez.

* Kısa cümleler okunma açısından büyük avantaj sağlar.
Tamam, uzun cümleler kurup ne kadar usta yazar olduğunuzu göstermek isteyebilirsiniz. Ama art arda sıralanmış onlarca sözcüğün insan beynine anlamlı bir mesaj göndermesi, birkaç sözcüğün göndermesinden daha zordur.

* Artık çoğumuz bilgisayarlarda, klavyeleri kullanarak yazıyoruz. Yazı büyüklüğünüzün (yani punto) ve yazı karakterinizin (yani font), kullandığınız dile uygun olmasına özen gösterin.
Çok küçük de olmasınlar, çok büyük de. Unutmayın yazınız binlerce bilgisayarda açılacak. Her yerde aynı düzenlilikte görünmesi, sık kullanılan yazı tipleri (font) ve normal ölçülerde bir punto seçmenizle mümkün olabilir.

* Boşluklar çok önemlidir.
Yukarıda her noktalama işaretinden sonra boşluk bırakmanız önerildi. Yazınızın bütününün biçimsel olarak sıcak görünmesi için, yanlardan, alt ve üstten de uygun boşluklar bırakmalısınız. Derli toplu bir görüntü, karmaşa karşısından her zaman avantajlıdır.

Yazıda bazı durumlarda başlık (yani belirleyici, vurgulayıcı sözcük ya da sözcükler) kullanırız. Bunların dikkat çekmesi için yazının bütününden farklı bir font ve punto ile yazılmaları gerekir.




DOĞRU SÖZCÜKLER

İmla kurallarına mutlaka uymalısınız.
Türkçede bazı sözcükler söylenişlerindeki kolaylık ve alışkanlığın yazı diline de yansıması sonucu yanlış yazılıyor. Bunları yaparsanız, yazınızı okuyan sizin için “acemi” diye düşünür.

“Acemi” bir yazar olarak adlandırılmamak için şu sözcüklerin yazılışına mutlaka dikkat edin:

Yanlız değil yalnız yazmalısınız

Yalnış değil yanlış yazmalısınız

Çünki değil çünkü yazmalısınız

Herkez değil herkes yazmalısınız

Kurdela değil kurdele yazmalısınız

Meyva değil meyve yazmalısınız

Makina değil makine yazmalısınız

Sarımsak değil sarmısak yazmalısınız (Kaynak TDK Türkçe Sözlük)

Fasulya değil fasulye yazmalısınız

Ambülans değil ambulans yazmalısınız

Akedemi değil akademi yazmalısınız

Deklerasyon değil deklarasyon

Papuç değil pabuç yazmalısınız

Otobos değil otobüs yazmalısınız

Orjinal değil orijinal yazmalısınız

Konservatuar değil konservatuvar yazmalısınız

Alimünyum ya da aliminyum değil alüminyum yazmalısınız

Sovan değil soğan yazmalısınız

Kapora değil kaparo yazmalısınız

Prosedir değil prosedür yazmalısınız

Traş ve heykeltraş değil tıraş ve heykeltıraş yazmalısınız

Dokuman değil doküman yazmalısınız

Labaratuvar veya labaratuar değil laboratuvar yazmalısınız

Acenta değil acente yazmalısınız.


ESPAS

İmla kurallarımızın en çok ihlal edilenlerinden ya da yanlış kullanılanlarından biri ayrı yazılması gereken eklerin bir türlü yazılmamasıdır. Dahi (üsteleme) anlamına gelen de’ler, da’lar ve ki’ler kullanıldıkları sözcükten bir boşlukla (espas) ayrılır. Yani “Ben de geleceğim” yazmalısınız. “Bende geleceğim” yazarsanız yanlış olur. “Ben de” deki bu de eki dahi anlamındadır. “Öyle sevdim ki, kimse inanamadı” yazmalısınız. “Öyle sevdimki kimse inanamadı” yazarsanız yanlış olur.

Soru ekleri de bağlı oldukları sözcükten bir boşlukla ayrılır. Bu ekler mi, mı, mu şeklinde olabilir. Yani şöyle: “Ben de geleyim mi?” Burada “mi” bir soru ekidir. Yapayım mı, seveyim mi… Gibi…

ÜNLÜ VE ÜNSÜZLER

Türkçede bazı harflere ünlü, bazılarına ünsüz denir. Sesli ve sessiz harfler tanımı da kullanılır.

Sesli harfler a, e, i, ı, o, ö, u, ü’dür. Sessiz harfler ise kalan 21 harf. Sessiz harfler kendi aralarında “sert” ve “yumuşak sessiz” olarak ayrılırlar. f, ç, h, p, k, s, ş, t sert sessiz harflerdir. Kalan sessizler ise “yumuşak sessiz”. Sert sessizlerle biten sözcüklere bir ek yapılacaksa, bu ek de mutlaka sert sesiz bir harfle başlamak zorundadır. Örneğin “otobüsdeki” sözcüğü yanlıştır. Çünkü otobüs’ün son harfi s sert sessizdir. Bu nedenle de ekinin “te” şeklinde kullanılması gerekir. Yani doğrusu “otobüsteki”.

Peki, sert ve yumuşak sessizleri nasıl ayıracağız? Kullanabileceğiniz en basit yöntem “FISTIKÇI ŞAHAP” yöntemidir. Bu iki sözcükteki sesli harfleri çıkarın. Yani I’ları ve A’ları. Kalan harflerin tümü sert sessizlerdir. Eğer ekleyeceğiniz sözcüğün son harfi fıstıkçışahap’ı oluşturan sessizler arasında varsa, ek de sert sessizlerden, yani fıstıkçışahap içindeki harflerden (f. s, t, k, ç, ş, h , p) biri ile başlamalıdır.

ŞAPKA VE ÜNLEM

Şapka inceltme ya da uzatma işaretidir. Bazı sesli harflerin üzerine konur. A, u, i gibi. Amacı, bu harfin uzatılarak ya da iki taneymiş gibi okunması gerektiğini göstermektir. Yani şapkalı bir a harfi gördüğünüzde bunu aa gibi okursunuz. Türkçeye özellikle Arapça ve Farsça dillerinden giren sözcüklerdeki anlam karışıklığını önlemek amacıyla uzatma işareti kullanmak gerekiyor. Hala yazdığınızda bu sözcüğün babanın kız kardeşini kastettiği anlaşılır. Ama hâlâ yazarsanız bu devam eden, süregelen, devam etmekte olan anlamındadır. Aynı şekilde kar yazarsanız, meteorolojik bir olay anlaşılır. Kazanmak, çoğaltmak, artırmak anlamına gelen kâr’ı kastediyorsanız kâr yazmalısınız. Uçurum anlamındaki yar ile sevgili anlamındaki yâr’i de bir şapka ayırır. Genel kural olarak şapka bu üç sözcükte kullanılır. Çünkü hala ile hâlâ’yı, kar ile kâr’ı, yar ile yâr’i birbirinden ayırmak gerekir. Ama örneğin reklam yazarken şapkalı da yazsanız, şapkasız da o sözcüğün reklam olduğu anlaşılır. Yazının sade olması bakımından gereksiz ve sık şapka kullanılmaması yerindedir. Yazıyı illa “süslemek” istiyorsanız kullanın.

Yine yazının sadeliği, kolay okunması bakımından sık sık ünlem işareti (!) ve soru işareti (?) kullanmak da gereksizdir. Kurduğunuz cümle zaten bir vurgu içermiyorsa siz sonuna istediğiniz kadar ünlem işareti koyun istediğiniz etkiyi sağlayamazsınız. Ama yeterli vurgu varsa, ünlem işareti koymaya bile gerek kalmaz.



ŞU HAİN EKLER [/size]
Özellikle yabancı sözcükler ve kısaltmalara yapılan eklerde hatalı kullanım çok yaygın. Örneğin IMF kısaltmasına den, ye, nin benzeri ekler yapıldığında bu kısaltmanın orijinal okunuşuna göre mi, yoksa Türkçe okunuşuna göre mi ek yapılacağı kestirilemiyor. Doğrusu eki Türkçe okunuşuna göre yapmak. Yani IMF kısaltmasının son harfi “f” olduğuna göre yapılacak ekin de bu yumuşak sessiz harfe uygun olması gerekir. IMF’e (okunuş şekli orijinal ef’ten) yazılışı ya da söylenişi yanlıştır. Doğrusu IMF’ye (okunuş şekli Türkçe fe) olmalı.

NE ZAMAN AYRI NE ZAMAN BİRLEŞİK?

Türkçede 1980 döneminde başlayan ayrı mı yazmalı, birleşik mi yazmalı konusundaki kaos hâlâ sürüyor. Örneğin “karabahtım” mı yazılmalı, “kara bahtım” mı yazılmalı gibi. Bu tartışmanın temelinde sözünü ettiğimiz dönemde ülkemizdeki dilbilimciler arasında ortaya çıkan “öztürkçe”, “canlı ya da yaşayan Türkçe” bölünmesi yatıyor. Öztürkçe’yi savunanlar genellikle birleşik, “yaşayan Türkçe”yi savunanlar ise ayrı yazımdan yanadır. Genel kural olarak, eğer iki ayrı sözcük birleşip yeni ve bambaşka anlamlı bir sözcük oluşturuyorsa birleşik yazılmalıdır. Örneğin, sivrisinek, anamuhalefet, karabasan, kardelen, tümdengelim, ortaokul, altyapı, üstgeçit, karadelik gibi…

GELİYİM Mİ, GELEYİM Mİ?

Sık yapılan yanlışlardan biri de bu. Yani soru eklerindeki ilgeçlerin (edatların) yanlış kullanımı. Geliyim mi, söyliyeyim mi, ağlıyayım mı, başlıyayım mı, yatırıyım mı demek ya da yazmak yanlıştır. Doğrusu geleyim mi, söyleyeyim mi, ağlayayım mı, başlayayım mı, yatırayım mı olmalı…

ŞİİR VE NOKTALAMA İŞARETLERİ

Sık yapılan bir başka hata şiirlerde dize sonlarında virgül kullanılması. Yapısı gereği şiirde bir dize ya bir cümledir ya da alt dizelerde tamamlanacak olan bir cümlenin parçasıdır. Bir cümle olması halinde dize sonuna virgül değil nokta konulur. Ki bu da şiirin görselliği, estetiği ve anlatım kaygısı bakımından illa gerekmez. Ustaların noktalama işareti kullanmadan yazdığı pek çok güzel şiir olduğunu hatırlayın. Bir cümlenin parçası olması halinde ise her dizenin sonuna virgül koymak, bir yandan anlamı karmaşıklaştırır, söylemi zayıflatır, bir yandan da görselliği içinden çıkılmaz hale getirir. Eğer şiirde bölünmüş bir cümleden oluşan birden çok dize varsa, anlamı zayıflatmamak, söylem kaybının önüne geçmek amacıyla virgül kullanılabilir. Ama “bu dize bitti, cümle bitmedi, alt dize ya da dizelerde sürüyor” mantığıyla her dize sonuna virgül koyarsanız estetikten, içerikten ve okuma kolaylığından ödün vermiş olursunuz.


BOL NOKTA BOL HATA

Türkçe imla kılavuzunda “yan yana iki nokta” şeklinde bir noktalama işareti yok.

Ama “yan yana üç nokta” Türkçe imlasında yer alan bir noktalama işaretidir. Bunu unutmayın!

Milli edebiyat akımının ilk dönemlerinde Latin alfabesine geçişin karmaşası içinde kimi yazarların kullandığı “yan yana iki nokta” yanlışı kısa sürede düzeltildi. Çoğu zaman düzyazıda, özellikle şiirde yapılan bir başka nokta hatası “yan yana üçten çok nokta” ya da “sıralı nokta” koymak. “Sıralı noktalar”, kural olarak, bir metinde “bilerek ya da eksik bilgilenme nedeniyle” atlanan veya çıkarılan bölümleri belirtmekte kullanılır. Ya da bir yazının içine herhangi bir metinden bir bölüm alındığında, alınan bölüm metnin başından değil başka bir yerinden başlıyorsa, bunu belirtmek için “sıralı nokta” kullanılır. Siz, şiir ya da düzyazınızdaki cümlelerin sonuna “anlamı ve söylemi güçlendirme” kaygısıyla “üçten fazla” noktayı sıralarsanız, ortaya çıkan anlam budur: Yani kastınızdan çok uzak ve tümüyle yanlış bir anlam.

NİDÂ’YI NÂDİM ETMEYİN

Nidâ, bildiğiniz gibi, ünlem işareti. Bu tür düşünce, duygu ve fikirleri içeren cümlerin sonlarında korku, şaşkınlık, hayret, üzüntü benzeri güçlü duyguları belirtmek için konulur. Bağırma, haykırma, isyan etme, zafer düzeyindeki bir sevinci belirtme gibi güçlü duguysallık ve şiddet içeriği bulunan cümleler de ünlem işaretiyle bitirilir. Bilinmeyen, belirlenemeyen, anlam verilemeyen durumların ifade edildiği cümlelerin sonuna bunu vurgulamak amacıyla yine ünlem işareti konulur.

Sık yapılan bir hata, ya da yanlış anlama nedeniyle başvurulan bir yöntem, bu tür cümlelerde güya anlamı güçlendirmek, vurguyu artırmak amacıyla art arda ünlem işaretinin kullanılması. Oysa art arda iki ya da üç ya da dört ya da daha fazla ünlem işareti Türkçe’nin noktalama işaretleri arasında yer almaz. Ünlem işareti bir kez kullanılır ve istenilen vurguyu yapar. Eğer cümleniz zaten doğuştan vurgusuzsa sizin art arda ünlem işareti koymanız onu ne güçlendirir ne de kurtarır. Olsa olsa zayıflığını iyice ortaya çıkarır. Bir yandan da bu kadar kalabalık “nidâ” bir “nidâ”yı “nâdim” eder. Yani üzer.

Read More